Bosplaat

Van Wikipedia

De Bosplaat is een natuurgebied aan de oostzijde van het waddeneiland Terschelling. Het meet circa 10 bij 5 kilometer en is in beheer bij Staatsbosbeheer. Ontelbare vogelsoorten broeden op de Bosplaat, die tijdens het broedseizoen dan ook deels niet toegankelijk is.Belangrijke broedlocaties van Zilvermeeuw, Kleine mantelmeeuw en Lepelaar zijn voor het publiek gesloten van 15 maart tot 15 augustus. Wel kan het zandpad langs de duinenrij het hele jaar door worden gebruikt. Op vochtige kleiige bodem tussen de zoutvegetatie op het schor langs de waddenkant van de Bosplaat, maar vooral op de oeverwallen van de slenken die het schor doorsnijden, leeft het Muizenoortje. Dit is een bijzondere longslak die op het land leeft maar zeewater voor de voortplanting nodig heeft. Aan de Noordzeekant van de Bosplaat spoelen naast de schelpen uit de huidige zeefauna ook heel veel fossiele schelpen aan die afkomstig zijn uit het Eemien de warme periode voor de laatste ijstijd.

Zoals de naam al doet vermoeden was het gebied in vroeger tijden een losse zandplaat ten oosten van Terschelling. De geul tussen beide eilanden, het Koggediep, is echter dichtgeslibd. Tussen 1934 en 1938 is het gebied met Terschelling verbonden door de aanleg van een stuifdijk, met een lengte van bijna 8 kilometer, die de naam Derk Hoekstra Stuifdijk heeft gekregen. Oorspronkelijk was het de bedoeling met de aanleg van die stuifdijk een aanzet te geven tot het scheppen van cultuurland. Uiteindelijk is het gebied tot een van de meeste waardevolle natuurgebieden van Nederland uitgegroeid. In 1970 kreeg het gebied de status van Europees Natuurreservaat.

[bewerk] Misverstand

Een algemeen misverstand over de Bosplaat is dat het gebied vroeger bebost zou zijn geweest. Het tegendeel is het geval. 'Bos' betekent in de oude benaming eenvoudigweg 'verhoging in het landschap' of 'duin'. Dat de Bosplaat regelmatig opduikt onder de naam Boschplaat is dan ook incorrect.

Het westelijke deel van het natuurreservaat behoort niet tot de oorspronkelijke zandplaat, maar is een deel van het oude duingebied van Terschelling. Hier liggen enkele hoge duinen, waaronder het befaamde, actief stuivende Parapluduin. In dit duingebied is spontaan een uitgestrekt berkenbos ontstaan, dat de naam Berkenvallei draagt. Door een duinbrand in 2004 is van dit bos 65 hectare verloren gegaan. Bijzondere plantensoorten in dit deel van de Bosplaat zijn Grote muggenorchis, Rijsbes, Berendruif, Harlekijn, Kleine knotszegge, Heidekartelblad en Gevlekte orchis. Ook komen hier enkele valleien voor met vegetaties van Grote veenbes; ook wel Cranberry genoemd.

[bewerk] de Groede

Het gebied met de naam de Groede is een kweldergebied waarop al bijna 100 jaar Terschellinger vee wordt geweid. De vegetaties van de kwelder van de Bosplaat zijn tientallen hectares groot en bestaan voornamelijk uit Lamsoor, Zeealsem, Gewone zoutmelde, Strandkweek, Gewoon kweldergras, Stomp kweldergras, Engels gras, Zeeweegbree, Schorrenzoutgras, Kwelderzegge en Zilte zegge. De beroemde vegetatiekundige Victor Westhoff is in 1947 gepromoveerd op een onderzoek naar de samenstelling van deze kweldervegetaties.

Ten noorden van de stuifdijk is na 1970 op het Noordzee-strand een nieuwe duinenrij ontstaan, waardoor een deel van de strandvlakte van de zee werd afgesneden en begroeid raakte. Dit gedeelte draagt de naam Cupido's Polder. Er komt hier een van de meest uitgebreide groeiplaatsen van Gesteelde zoutmelde in Nederland voor.

[bewerk] Literatuur

Visser G., 1994. De Bosplaat, Terschellingers scheppen een Europees natuurreservaat. Van Gorcum, Assen.

Westhoff, V., 1947. The vegetation of dunes and salt-marshes on de the Dutch islands of Terschelling, Vlieland and Texel. Diss.R.U.Utrecht.