Brand in cellencomplex Schiphol

Van Wikipedia

52° 17' 30" NB, 4° 46' 58" OL Op donderdag 27 oktober 2005 woedde een brand in het cellencomplex op Schiphol. Het cellencomplex was een detentie- en uitzetcentrum voor illegaal in Nederland verblijvende personen gelegen in Schiphol-Oost. Door de brand kwamen elf gedetineerde illegalen om het leven en vielen er vijftien gewonden, onder wie ook enkele bewaarders. De brand woedde in de K-vleugel met 24 tweepersoonscellen, waar in totaal 43 gevangenen vastzaten.

Van de elf doden waren er twee afkomstig uit Suriname, twee uit Turkije, twee uit de Oekraïne en verder één uit Roemenië, Georgië, Bulgarije, Libië en de Dominicaanse Republiek.

Drie gevangenen probeerden na de brand te ontsnappen maar werden, mede met behulp van ingezette helicopters, snel opgepakt. Kort na de brand werden alle gedetineerden elders in het land ondergebracht omdat hun veiligheid niet meer gegarandeerd kon worden.

39 gedetineerden hebben op 31 augustus 2006 alsnog van Minister Rita Verdonk een verblijfsvergunning gekregen.

Inhoud

1 Oorzaak
2 Onderzoek
- 2.1 Verklaringen
3 Herdenking
4 Eerdere branden in het complex
- 4.1 2002
- 4.2 2003
5 Politieke gevolgen
6 Noten
7 Externe links

[bewerk] Oorzaak

Op 26 oktober ging om 23:55 uur het brandalarm af in cel 11 van de K-vleugel. Op dat moment zat er één persoon in deze cel.

De marechaussee arresteerde op 7 november in het Brandwondencentrum Beverwijk een 25-jarige man uit Libië, die er van wordt verdacht de brand te hebben aangestoken. De man zou de volgende dag het land worden uitgezet. Zijn advocaat verklaarde dat hij de brand "niet opzettelijk" had aangestoken.

[bewerk] Onderzoek

De Onderzoeksraad voor Veiligheid onder leiding van Pieter van Vollenhoven heeft een onderzoek naar de brand gehouden. De conclusies van haar onderzoek, gepresenteerd op 21 september 2006, waren vernietigend. De Dienst Justitiële Inrichtingen (valt onder het Ministerie van Justitie), de Rijksgebouwendienst (valt onder het Ministerie van VROM en de gemeente Haarlemmermeer hebben te weinig aandacht aan brandveiligheid gegeven en de bestaande regels onvoldoende nageleefd en gehandhaafd.

De Onderzoeksraad ging zelfs zover de brand aan te merken als "het gevolg van het tekortschieten van de drie instanties." Ook stelde de raad vast dat de bouw van het complex in strijd was met het bouwbesluit en dat er dus geen vergunning voor had mogen worden gegeven.

Doordat deze instanties zich niet aan de regels hielden, zijn onnodig veel slachtoffers gevallen.

De Onderzoeksraad stelde onder meer: ^[1]

De bedrijfshulpverleningsorganisatie van de Dienst Justitiële Inrichtingen had beter doordacht, voorbereid en getraind moeten zijn, inclusief de samenwerking en afstemming met de brandweer.
De vleugels J en K van het cellencomplex hadden door de Rijksgebouwendienst gebouwd dienen te worden volgens het Bouwbesluit.
De gemeente Haarlemmermeer had haar verantwoordelijkheid als vergunningverlener, toezichthouder en handhaver meer inhoud moeten geven.

[bewerk] Verklaringen

Eén van de gevangenen die vastzat op Schiphol, zei tegen het NOS Journaal dat de bewakers niet precies wisten hoe ernstig de brand was. Hij zei ook dat de bewakers hen niet geloofden. Het Ministerie van Justitie verklaarde dat de bewakers meteen na het brandalarm gingen kijken. Ze probeerden alle deuren tegelijk open te doen, maar dat lukte niet, omdat dat technisch niet mogelijk was.

Het beveiligingsbedrijf Securicor was namens Justitie verantwoordelijk voor het cellencomplex. Onduidelijk is of er voldoende gekwalificeerd personeel aanwezig was ten tijde van de brand.

Volgens de uitzending van 4 september 2006 van het televisieprogramma NOVA op Nederland 2 over bovenstaand onderzoek zouden er veel minder doden gevallen zijn als het ministerie van Justitie, het ministerie van VROM en de gemeente Haarlemmermeer zich gehouden hebben aan het bouwbesluit.

[bewerk] Herdenking

Op 8 november werd in een hangar op Schiphol een herdenkingsbijeenkomst georganiseerd. De dienst werd geleid door een pastor en een imam. Ook de ministers Piet Hein Donner en Rita Verdonk waren aanwezig. Daarnaast waren 80 nabestaanden aanwezig en vele belangstellenden. De gevangenen die op het moment van de brand in het cellencomplex aanwezig waren, konden de dienst niet bijwonen, volgens justitie om logistieke redenen.

[bewerk] Eerdere branden in het complex

[bewerk] 2002

Op 30 november 2002 werd het complex ook al getroffen door een brand, toen was het gebouw nog niet geheel voltooid en nog niet in gebruik genomen. Bij de brand in 2002 gingen 25 cellen verloren en moesten 25 andere cellen opnieuw gebouwd worden.

[bewerk] 2003

Op 12 december 2003 stak een Italiaanse gevangene de wand van zijn cel aan in het complex en moest met lichte verwondingen worden overgebracht naar het ziekenhuis. Er vielen verder geen gewonden.

[bewerk] Politieke gevolgen

Naar aanleiding van de brand is in de Tweede Kamer een spoeddebat aangevraagd. Minister Verdonk verklaarde herhaaldelijk dat er "adequaat" gehandeld is door de betrokken instanties, maar minister Donner verklaarde dat er mogelijk fouten zijn gemaakt.

De stichting Een royaal gebaar vond de brand 'een logisch gevolg' van het beleid van Donner en Verdonk. Een Royaal Gebaar acht de ministers schuldig aan dood door nalatigheid, het toebrengen van ernstig lichamelijk letsel en het onderwerpen van personen aan wrede en onmenselijke behandeling. Via internet verzamelde de stichting circa twintigduizend handtekeningen en diende in december 2005 een aanklacht in wegens dood door schuld tegen Donner en Verdonk.

Ondanks het feit dat de ministers Donner en Dekker niet direct verantwoordelijk zijn voor de Schipholbrand, zijn zij wel politiek verantwoordelijk voor het falen van de overheidsinstanties. Hierdoor traden zij op 21 september 2006 af. Het nemen van deze politieke verantwoordelijkheid getuigde volgens politici, zowel binnen als buiten het kabinet van respect. Rita Verdonk die door velen ook verantwoordelijk werd geacht, weigerde af te treden.

^[2]

Ook burgemeester Fons Hertog van de gemeente Haarlemmermeer diende zijn ontslag in.

[bewerk] Noten

[bewerk] Externe links

Nieuwsartikelen:

Categorieën: Ramp | 2005