Celal Bayar
Van Wikipedia
| Mahmut Celal Bayar | |
|---|---|
| 3e president van Turkije | |
| Ambtstermijn | 1950 – 1960 |
| Voorganger | Mustafa Ismet Inönü |
| Opvolger | Kemal Gürsel |
| Geboortedatum | 15 mei 1883 |
| Geboorteplaats | Umurbey, Turkije |
| Politieke partij | {{{Politieke partij}}} |
| Vicepresident | {{{Vicepresident}}} |
| Handtekening | [[Afbeelding:{{{Handtekening}}}|128px]] |
Mahmut Celal Bayar (15 mei 1883 – 22 augustus 1986) was een Turks politicus. Zijn ouders kwamen uit Bulgarije.
Mahmut Celal Bayar (Mahmut Celal Bey) maakte carrière bij de Deutsche Orientbank in Bursa. In 1907 sloot hij aan bij het Comité voor Eenheid en Vooruitgang (CUP; Ittihad). Van 1908 tot 1918 was Bayar secretaris van de CUP in Izmir. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was hij lid van de 'Speciale Organisatie' (de elitekorps van de CUP) en organiseerde na de Eerste Wereldoorlog het nationalistisch verzet tegen de buitenlandse bezetters (1919) en sloot zich aan bij de Nationale Bevrijdingsbeweging van Mustafa Kemal Atatürk, wiens naaste medewerker en vriend hij werd.
Binnen de Nationale Bevrijdingsleger maakte hij carrière als militair en werd commandant van de nationalistische troepen in Bursa.
Hij was enige malen commissaris van de nationalistische regering in Ankara en werd na het uitroepen van de republiek (1923) directeur van de pasogerichte Turkse Nationale Bank (1924). Van 1932 tot 1937 was Bayar minister van Economie en van 1937 tot 1939 minister-president. Hij was daarna lid van de Nationale Assemblée voor de CHP, de enige toegestane Turkse partij.
Na de Tweede Wereldoorlog diende hij samen met enkele parlementariërs een motie in om Turkije te democratiseren. Kort daarna werd hij medeoprichter van de Democratische Partij (1946).
Na de verkiezingen van februari 1950 kwam de Democratische Partij via verkiezingen aan de macht. Adnan Menderes (één van de voormannen van de Democratische Partij) werd premier en Celal Bayar president van de republiek. Na de militaire staatsgreep van 1960, die een eind maakte aan de regering van de Democratische Partij werd Celal Bayar gearresteerd. Hij werd in 1961 ter dood veroordeeld, maar omdat hij ouder dan 65 jaar was, werd dit omgezet in een celstraf. In 1966 kwam hij na een amnestie vrij.
Hij overleed op 103-jarige leeftijd in 1986.
| Presidenten van Turkije |  |
|
|---|---|---|
| Atatürk | İnönü | Bayar | Gürsel | Sunay | Korutürk | Evren | Özal | Demirel | Sezer | ||
