Charlotte van België

Van Wikipedia

Keizerin Charlotte van Mexico

Keizerin Charlotte

Marie Charlotte Amélie Augustine Victoire Clémentine Léopoldine (Laken, 7 juni 1840 - Meise, 19 januari 1927), prinses van België, prinses van Saksen-Coburg en Gotha, hertogin van Saksen, aartshertogin van Oostenrijk en keizerin van Mexico was de dochter van Leopold I van België en diens vrouw Louise van Orléans.

[bewerk] Huwelijk

Op 27 juli 1857 trad zij in het huwelijk met de Oostenrijkse aartshertog Maximilaan, een jongere broer van keizer Frans Jozef I. De prinses was verliefd op haar Max, het was een liefdesverbintenis. Zij vestigden zich in Milaan, waar Maximiliaan optrad als gouverneur van het koninkrijk Lombardije-Venetië. Charlotte trachtte haar man te ondersteunen in diens pogingen om deze Italiaanse gewesten voor het Oostenrijkse keizerrijk te behouden. In 1859 onthief Frans Jozef zijn broer evenwel van zijn functie, waarna het paar zich vestigde in het kasteel Miramare nabij Triëst.

Daar werd Maximiliaan, vooral op aandringen van de Franse keizer Napoleon III, de keizerskroon van Mexico, waar hij een marionettenkeizerrijk had weten te vestigen, aangeboden. In 1864 aanvaardde Maximiliaan dit aanbod.

[bewerk] Keizerin van Mexico

Charlotte - die in Mexico bekend zou worden als Keizerin Carlota - en Maximiliaan gingen wonen in het paleis in Chapultepec. Het paar kon geen kinderen krijgen, en adopteerde daarom Agustín de Iturbide y Green, kleinzoon van keizer Agustín I, als zoon en opvolger. Charlotte en Maximiliaan poogden zich de Mexicaanse cultuur eigen te maken. Maar waar het Maximiliaan ging om goed te kunnen regeren over zijn onderdanen was Charlotte meer geïnteresseerd in de grandeur van het keizerrijk. Charlotte stak veel tijd in de hofhouding en het organiseren van bals. Zij wilde het keizerrijk vooral meer aanzien geven, en stelde zelfs voor Centraal-Amerika te heroveren.

In werkelijkheid konden de Fransen en monarchistische troepen geheel Mexico niet eens onder de duim krijgen. Eind 1865 begonnen de republikeinen van president Benito Juárez vanuit het noorden hun tegenoffensief. Nadat duidelijk werd dat Mexico niet behouden kon worden trokken de Fransen zich in 1866 terug. Charlotte reisde naar Europa en ging van hof naar hof. Eerst klopte ze aan bij de Bonapartes in Parijs, maar Napoleon III weigert haar te helpen. Charlotte weigert zelfs eten, ze heeft angst voor vergiftiging. De grootvader van de Keizerin was Lodewijk-Filips van Bourbon, deze werd opgevolgd door een Bonaparte, Napoleon III; de keizerin is zich bewust van haar familiebanden en verwijt de Keizer onpartijdigheid. Algauw beseft de keizerin dat ze niets meer kon inbrengen en verlaat ontgoocheld Parijs. Ook het Oostenrijkse hof is niet bereid het kwijnende keizerrijk te helpen. Vandaar uit gaat ze de zaak bepleiten bij Paus Paus Pius IX, ook daar geeft ze teken van wanhoop en zwakzinnigheid.

Ondertussen, in 1867 vergaat het haar echtgenoot niet veel beter. De keizer besluit zonder versterking de zaak recht te trekken, tevergeefs. Medogenloos werd hij verslagen en ter dood veroordeeld. Als het nieuws Europa bereikt, protesteren alle Europese koningshuizen tevergeefs. Op 19 juni sterft de keizer voor een vuurpeleton van zeven man.

[bewerk] Keizerin-weduwe

Algauw wordt besloten Charlotte te sparen, het personeel mag zelfs niet rouwen zodat de Keizerin geen argwaan krijgt. Een maand later laat Leopold zijn zus naar Laken terugkomen, in de hoop de erfenis van zijn zwager binnen te halen. Hij stuurt zijn vrouw naar Italië, slechts een probleempje had de koning niet voorzien: het testament van de Keizer is verdwenen, waarop er snel onderhandelingen starten met Wenen. Ondertussen blijft de keizerin in een kunstmatige roes, niet wetend van de geschiedenis. Na zeven maanden krijgt ze het nieuws te horen, hetgeen haar geestestoestand niet verbetert.

De keizerin krijgt vlagen van hysterie en woede, afgewisseld met heldere momenten. Volgens sommigen bleef zij tot haar dood volhouden keizerin van Mexico te zijn. "Haar bruidsjurk, verlepte bloemen en een gevederd Mexicaans afgodsbeeld hingen bij haar aan de muur. Volgens berichten bracht ze haar dagen door in gesprek gewikkeld met een levensgrote pop gekleed in een keizerlijk gewaad". (zie Hochschild A. "De geest van koning Leopold II") Zij sprak deze pop aan met 'Max' en beweerde dat het het hart van Maximiliaan bezat.

Algauw beseft de koning dat ze niet in Laken kan blijven, en stuurt haar naar het slot Tervuren (nabij het huidige Koninklijk Museum voor Midden-Afrika). De koning trok zich niets aan van zijn zus, en pompte de erfenis van zijn schoonbroer in zijn Congo-fabriek. In 1879 brandde het slot Tervuren af, de keizerlijke huishouding redt de keizerin, die de ernst van de zaak niet beseft. Daarna verhuisde Charlotte met haar hofhouding naar het kasteel Boechout te Meise, waar zij tot haar dood zou blijven wonen. Als keizerin van Mexico bleef ze nog steeds de schoonzus van de Oostenrijkse keizer, hetgeen een netelige situatie is voor koning Albert. De koninklijke familie vluchtte tijdens de Eerste Wereldoorlog naar Engeland, maar de Keizerin bleef in haar kasteel. Aan de ingang hing een bord:

Hier woont hare Majesteit de Keizerin van Mexico; schoonzus van zijne Keizerlijke Majesteit; Franz-Jozef, Keizer van Oostenrijk; Koning van Hongarije.

De Duitse keizer geeft expliciet het bevel de schoonzus van de Oostenrijkse keizer te sparen. De Duitse troepen lieten de arme keizerin met rust, tot tevredenheid van de koninklijke familie. De koninklijke familie bleef zich bekommeren om de oude vorstin. Ze kreeg veel aandacht van haar achterneven en -nichten: prinses Clémentine en prins Boudewijn, maar ook prinses Louise en prinses Henriëtte vergeten haar niet. Keizer Frans Jozef zou via zijn schoondochter aartshertogin Stefanie contact houden.

[bewerk] Trivia

Charlotte is het onderwerp van Adiós, mamá Carlota, een satirisch lied dat vandaag de dag nog steeds gezongen wordt in Mexico. Het is geschreven door de schrijver Vicente Riva Palacio, wiens vader was aangewezen als advocaat van Maximiliaan.