Constantin Brâncuşi
Van Wikipedia
Constantin Brâncuşi (Hobiţa, 21 februari 1876 – Parijs, 16 maart 1957) was een Roemeens beeldhouwer.
Inhoud |
[bewerk] Biografie
[bewerk] Jeugd
1876 Constantin Brâncuşi wordt als boerenzoon op 21 februari 1876 geboren in Hobiţa Gorj, in de buurt van Târgu Jiu (Karpaten, Roemenië), waar hij later omstreeks 1930 zijn ensemble van monumenten plaatste.
1885 Constantin heeft een moeilijke jeugd. Zijn vader sterft als hij nog maar negen jaar oud is, wat betekent dat het toch al arme gezin de schoolkosten van Constantin niet meer kan betalen.
1887 Op 11-jarige leeftijd verlaat hij het ouderlijk huis om rond te zwerven. Hij aanvaardt de meest diverse karweien om ten slotte in Craiova aan te komen, in een herberg waar hij een tijd verblijft. Daar zet men hem aan het werk bij de vaat en andere karweien eigen aan een herberg.
1894-1898 Hij gaat in Craiova aan de slag bij een tonnenmaker die hem hout leert bewerken. Terzelfdertijd bezoekt hij daar ook de School voor Toegepaste Kunst. Na twee jaar is hij het moe. Hij besluit zijn jeugd verder te zetten als vagebond. Door hier en daar klusjes op te knappen zorgt hij voor zichzelf.
[bewerk] Artiest
Op achttienjarige leeftijd gaat hij naar de "School voor Kunst en Beroepen" in Craiova. Daar leert hij houtsculpturen maken. Zijn talent en artistieke kwaliteiten worden al vlug opgemerkt.
1898-1902 Wanneer hij tweeëntwintig is kan hij zich dank zij een studiebeurs inschrijven in de School voor Schone Kunsten (Boekarest), waar hij beeldhouwkunst studeert. Zijn diploma behaalt hij op 24 september 1902. Zijn eerste werken zijn: Laöcoon, Generaal Davila, Naakt (reliëf), De Ontvilde.
1902-1904 Op achtentwintigjarige leeftijd stelt hij vast dat er voor hem geen toekomst is in Roemenië. Hij wil naar Parijs, het kunstcentrum van Europa. Wegens geldgebrek reist hij te voet. Hij arriveert via München, Roschach, Zürich en Bazel in 1904 in Parijs en studeert daar vanaf 1905 aan het Beeldhouwkunstatelier van Antonin Mercié aan de Académie des Beaux-Arts. Hij leert in 1907 de beeldhouwer August Rodin kennen die op dat moment al bekend is in binnen- en buitenland. Rodin is onder de indruk van de gipsen en bronzen beelden die Brancusi tentoonstelt op het 17e Salon van "La Société nationale des Beaus-Arts". Brâncuşi wordt zijn assistent. Na één maand beslist hij echter om niet meer met Rodin samen te werken. Hij wil bewijzen dat hij zelf een groot artiest is, en denkt dat hij dat niet kan wanneer hij voor Rodin werkt. (Rien ne pousse à l’ombre d’un grand arbre) Het is op dat ogenblik dat Brâncuşi zijn eerste werk maakt. Niet uit marmer zoals Rodin maar uit steen, een voor die tijd ongebruikelijk materiaal. Hij werkte rond hetzelfde thema als Rodin, namelijk Le Baiser (De Kus).
In 1909 ontmoet hij Amedeo Modigliani waarmee hij bevriend wordt en die onder zijn invloed begint te beeldhouwen. Hij bezoekt ook regelmatig de Douanier Rousseau.
In 1912 trekt hij met Fernand Léger en Marcel Duchamp naar de Verenigde Staten. Hij hoopt er op een roemrijk leven maar het Amerikaanse publiek is gechoqueerd door zijn pure vormen.
In 1913 begint hij met hout te werken. Dit heeft voor hem als ex-tonnenmaker een emotionele waarde. Tijdens dat jaar maakt hij ook “Les collones sans fin”. Het symboliseert het laatste oordeel maar tegelijk roept het iets oneindigs op.
1920 Zijn beeldhouwwerk "La Princesse X" wordt op het Salon des Indépendants verwijderd wegens obsceen en phallisch.
1925 Eerste verblijf in de Verenigde Staten
1926 De Amerikaanse douane beschouwt "L'Oiseau d'or" niet als een kunstwerk en beschuldigt Brancusi van metaalsmokkel.
1928 Tweede verblijf in de Verenigde Staten, naar aanleiding van het juridisch geschil met de Amerikaanse douane.
1955-1956 Het Solomon R. Guggenheim Museum in New York stelt 59 beeldhouwwerken, 10 tekeningen en enkele gouaches ten toon.
Kort voor zijn dood op 16 maart 1957 wordt Brâncuşi genaturaliseerd tot Fransman. Hij sterft in zijn atelier, Impasse Ronsin, Parijs. Op 19 maart wordt hij begraven op het kerkhof van Montparnasse.
[bewerk] Zijn oeuvre
[bewerk] Vormen
"In de kunst is eenvoud geen doel, maar men komt door het benaderen van de ware betekenis van de dingen, ondanks zichzelf, tot eenvoud." Dit typeert duidelijk de stijl die hij heel zijn leven zal blijven aanhouden. Hij probeert alle overtollige elementen te elimineren.
Brâncuşi had niet alleen aandacht voor de natuur maar ook voor de karakteristieke vormen van de Roemeense boerencultuur (de in geometrische vormen uitgevoerde zuilen en deurposten, de schroeven en balken van landelijke wijnpersen, handmolens en gegroefde molenstenen). Deze voorwerpen die hij soms onveranderd gebruikte zoals in sommige sokkels zijn niet zijn enige inspiratiebron. De invloed van de Afrikaanse sculptuur en de gepolijste, regelmatige vormen van de machine hebben hem ook bekoord.
In wezen is Brâncuşi een platonisch kunstenaar. Hij verfijnt dezelfde vormen in een streven de volmaaktheid te bereiken. Zijn beheptheid met de essentie geeft weer dat hij zich niet tevreden stelt met de efemere, oppervlakkige verschijnselen die hem omringen.
Een tweede kenmerk van Brâncuşi's kunst is het gevoel dat hij bezit voor zijn materialen, geërfd van de cultuur van zijn afkomst. In tegenstelling tot de op dat moment gangbare gewoonte om werklieden in dienst te nemen voor het snijden van het materiaal, werkt Brâncuşi vanaf 1910 zelf met het materiaal.
Ook typisch is dat hij verschillende kunstwerken maakt waar hij ten slotte niet tevreden over is. Voor de sculptuur La Muze Endormi heeft de barones Renée Frachon bijvoorbeeld 3 jaar lang geposeerd.
Hij gebruikte ook fotografie om te streven naar absolute perfectie. Hiermee kon hij zijn beelden op speciale manieren weergeven.
[bewerk] Enkele Beeldhouwwerken
De Koning - Adam - Eva - Mademoiselle Pogany, versies 1, 2, 3 - Tête d'enfant endormi (1908) - La Muse endormie - Le Nouveau-né (1915)- Le Baiser - La Sorcière
De Schildpad - L' oiseau dans l'espace (1928) - Colonne sans fin - La Coupe - De zeeleeuw - Le Poisson - Pinguins - Maiastra - Leda -
Le Chant du Coq - La Négresse Blanche (marmer) - La Négresse blonde (brons) - Le Commencement du Monde (1924) -
[bewerk] Le Baiser
In het beeldhouwwerk Le Baiser (de kus) komt het streven naar minimalisme duidelijk tot uiting. Brâncuşi probeert de essentiele vormen van twee mensen uit te beelden, en daarbij zo veel mogelijk de oorspronkelijk kubusvorm van het materiaal te behouden. Hiermee bereikt hij het omgekeerde van wat beeldhouwers eeuwen nastreefden: in plaats van een vorm te scheppen waarbij bij nader inzien het materiaal in te herkennen is, schept hij een kunstwerk dat op het eerste gezicht een steen lijkt en de minimale eigenschappen van het uitgebeelde onderwerp draagt.
[bewerk] Ensemble
Een belangrijk Brâncuşi-monument heeft de meester ontworpen ter nagedachtenis van gesneuvelden in de Eerste Wereldoorlog in de slag tegen de Duitsers om de Jiu-rivier. Het is een parcous van typisch Brâncuşi-achtige Vormen geworden.
Eerst komt de bezoeker langs de Eindeloze Kolom (zo eindeloos als onze dankbaarheid) van 29 meter hoog, om via de Laan der Helden onder de Poort van de Kus (twee kussende monden met elkaar verweven) door te wandelen, en vervolgens uit te komen bij de Tafel van de Stilte (een oeroude cirkelachtige vorm). Een antwoord van een mens op het onmetelijke, onbegrijpelijke dat hem omringt.
[bewerk] Ei
Het beroemdste werk van Brâncuşi dat in Nederland te zien is, is Het begin van de wereld ook wel Het Ei van Brâncuşi genaamd: een bronzen sculptuur in de vorm van een ei, die bij nader inzien volledig asymmetrisch blijkt te zijn. Volgens de kunstenaar representeert deze vorm de volmaakte schoonheid. Zowel in ruimtelijke als in overdrachtelijke zin, omdat al het leven uit een ei(cel) voortkomt. Deze gedachte wordt benadrukt door de sculptuur van een kinderhoofdje dat hij tegelijkertijd maakt, en dat samen met het ei tentoongesteld wordt. Het kunstwerk behoort tot de vaste collectie van het Kröller-Müller Museum in het Nationaal Park De Hoge Veluwe.
[bewerk] Zijn leerling
Isamu Noguchi (geboren in 1904), een Amerikaan van Japanse herkomst is enige jaren in Parijs leerling van C. Brancusi geweest. Hij vond in zijn kunstwerken een verfijnde combinatie van het Japanse Wabi-ideaal (volkomen natuurlijkheid, toestand die eigen is aan de dingen-in-de-wereld) en de projecten van de westerse moderne kunst.
[bewerk] Zijn citaten of uitspraken
- Het natuurlijke basiselement van de beeldhouwkunst is het allegorisch denken, het symbool, het heilige, de zoektocht naar de essentie die in de materie verborgen ligt.
- Wanneer je een vis ziet, denk je niet aan zijn schubben, maar aan zijn snelheid, aan dat wentelende, flitsende lijf dat je doorheen het water zag. Vinnen en ogen en schubben gebruik je om een schets van de realiteit te maken. Wat ik wil, is een flits van zijn geest.
- Een beeldhouwer creëert als een god, commandeert als een koning en zwoegt als een slaaf.
- Waarvoor is het werken naar model goed? Het leidt maar tot het beeldhouwen van kadavers.
- Er is een doel in alle dingen. Om het te bereiken moet men zich losmaken van zichzelf.
- Kunsttheoriën zijn waardeloos. Het is enkel de actie die telt.
- De dingen zijn niet moeilijk te maken. Wat moeilijk is, is ons in een toestand te brengen om het te doen.
- Wanneer wij geen kind meer zijn, zijn wij dood.
- De 'taille directe' is de ware weg naar de beeldhouwkunst, maar ook de moeilijkste voor diegenen die nog niet weten te stappen. Tenslotte betekent 'taille directe' of 'indirecte' niets. Wat telt is het gerealiseerd werk.
