Delden
Van Wikipedia
 |
|
|
|
|
|
Delden (Nedersaksisch: Dealdn) is een stad in de provincie Overijssel. Sinds 1 januari 2001 maakt de voormalige gemeente Stad Delden onderdeel uit van de gemeente Hof van Twente. De stad grenst in het noordoosten aan Borne, in het oosten aan Hengelo, in het noordwesten aan Bornerbroek, in het zuiden aan Bentelo en in het westen aan Goor.
De stad Delden beslaat een oppervlakte van 5,96 km² en telde volgens cijfers van het CBS op 1 januari 2007 7077 inwoners.
De gemeente Hof van Twente maakt deel uit van het kaderwetgebied Regio Twente.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
Delden kreeg in 1333 stadsrechten. In de eeuwen daarna groeide het uit tot een klein vestingstadje met twee stadspoorten: in het westen de Goorsepoort en in het oosten de Woolderpoort. De stad is goed te zien op de door Jacobus van Deventer gemaakte kaart.
In de loop van de tijd is er goed op het erfgoed gepast; de meeste bouwwerken zijn bewaard gebleven en vakkundig gerestaureerd. Een wandeling door de oude stadskern van Delden met meer dan zeventig monumenten is een openbaring.
Ten tijde van de Nederlandse Opstand speelde Delden een aanzienlijke rol in het oosten. De stad is meerdere malen ingenomen en geplunderd door zowel Spaanse als Staatse troepen. Van de oorspronkelijke vestingwerken zijn geen materiële restanten. Straatnamen als Noord- en Zuidwal en Noorder- en Zuiderhagen herinneren er echter nog aan.
Vlak bij de stad ligt het kasteel Twickel. De heren van Twickel hebben altijd veel met Delden te maken gehad. Zo heeft een heer van Twickel de kenmerkende watertoren gebouwd en kregen de heren van Twickel het collatierecht van de kerk in Delden in handen. Overal in Delden is trouwens ook de band voelbaar met Twickel. Dit grootste particuliere landgoed van Nederland omvat een kasteel met voorhof, tuinen en bijgebouwen. Overige monumenten met een grote historische waarde, museumboerderij De Wendezoele, de Noordmolen, de Houtzaagmolen, het Zoutmuseum, de Oude Blasiuskerk en de RK Blasiuskerk zijn zeker een bezoek waard.
[bewerk] Sport en recreatie
Delden heeft twee voetbalclubs. De grootste (van oorsprong katholieke) is VV Rood-Zwart. De kleinere voetbalclub is SV Delden.
Op sportpark de Mors bevinden zich voetbalclub SV Delden, de tennisclub, de handbalclub en de korfbalclub. Ook bevindt zich hier het gelijknamige opluchtzwembad de Mors. Dit bad trekt in de zomermaanden altijd veel bezoekers vanuit heel Twente.
Tevens kent Delden een lange scoutinghistorie van drie scoutingverenigingen (De Karnidaal Van Rossum-groep, de Elisabethgroep en de Twickelgroep). In 1998 gingen deze samen verder onder de naam Van Rossum Elisabeth. In 2006 werd de nieuwe blokhut voltooid en sindsdien bevind Scouting Delden zich aan de rand van het recreatiegebied de Mors.
Delden beschikt ook over een sportschool, genaamd Sportfit Waanders.
Delden is gelegen aan de Europese wandelroute E11, die loopt van Den Haag naar het oosten, op dit moment tot de grens Polen/Litouwen. Ter plaatse is de route ook wel bekend als Marskramerpad of Handelsweg. De route loopt onder andere door landgoed Twickel.
[bewerk] Verkeer en vervoer
Sinds 1 november 1865 beschikt Delden over een spoorverbinding met Zutphen en Hengelo, onderdeel van Staatsspoorlijn D Zutphen-Hengelo-Enschede-Gronau. Sinds 2005 onderhoudt Syntus een halfuursdienst voor reizigersvervoer met Zutphen en Hengelo/Oldenzaal.
Delden ligt aan de weg N346 die leidt naar de snelweg A35.
Aan de zuidkant van Delden ligt het Twentekanaal.
[bewerk] Trivia
- In Delden en omgeving staan de Deldense moppen bekend als lekkere lokale traktatie.
- Delden heeft al 15 jaar een (commercieel) radiostation genaamd Twickelstad FM, dat uitzendt in heel Twente.
- Delden heeft een eigen weekblad: Hofweekblad, voorheen Deldens Weekblad.
[bewerk] Burgemeesters Delden
- 1554-1579 Jan van Beckum
- 1579-1590 Arend Claphouwer
- 1590-1596 Gert van Hasselt
- 1596-1597 Dyreck Luijkens
- 1829-? Jan Hendrik Averinck
- 1895-1920 Jhr van Suchtelen van de Haare
- 1920-1927 Joseph Steinweg
- 1929-1954 Van Nispen
- 1954-1972 L. van Nispelen tot Sevenaer
- 1972-1978 Jan Rademaker
- 1978-1986 Willem Holthuizen (VVD)
- 1986-2001 Mr. Jan Drost (VVD)
[bewerk] Wijken in Delden
- Centrum
- Centrum-West (Molenbuurt)
- Vogelbuurt
- Villapark
- Koninginnebuurt
- Burgemeestersbuurt
- Ruperts Erf
- Braak-Oost
- Braak-West (gereed 2008)
[bewerk] Geboren in Delden
- Simon Dik (6 september 1940 - 1 maart 1995), Nederlands taalkundige
- Ton Goeman (24 november 1943), Nederlands taalkundige
- Henri Lenferink (10 april 1957), Nederlands politicus en burgemeester van Leiden
- Unico Wilhelm van Wassenaer (2 november 1692 - 9 november 1766), Nederlands componist en diplomaat
- Ingrid Wender (---), cabaretier (De Bloeiende Maagden)
- Nicolaas van Wijk (4 oktober 1880 - 25 maart 1941), Nederlands taalkundige
