Dwingeloo

Van Wikipedia

Dwingeloo

Gemeente

Westerveld

Stadsdeel

{{{stadsdeel}}}

District

{{{district}}}

Coördinaten

{{{coordinaten}}}

Coördinaten

{{{coördinaten}}}

Oppervlakte

{{{opp}}}

- Land

{{{opp land}}} km²

- Water

{{{opp water}}} km²

Inwoners

2363

Dichtheid

{{{dichtheid}}}

Postcode

Website

{{{web}}}

Dwingeloo (Drents: Dwingel) is een dorp in de provincie Drenthe in Nederland, behorende tot de gemeente Westerveld. Tot de gemeentelijke herindeling van 1 januari 1998 was het een zelfstandige gemeente, waartoe ook de buurschappen Westeinde, Dieverbrug (ged.), Eemster, Geeuwenbrug (ged.), Leggeloo, Lhee en Lheebroek behoorden. Op 1 januari 2004 had het dorp 2363 inwoners.

[bewerk] Geschiedenis

De Brink van Dwingeloo

De eerste vermelding van het dorp dateert van een akte uit 1181, afkomstig uit het archief van het klooster van Ruinen, dat de aankoop van een erf met een tiende land in Twingelo beschrijft. De naam komt uit het oud-Saksisch en verwijst waarschijnlijk naar het bedwingen van het bos (=loo).

Aanvankelijk was Lhee het grootste dorp in de kerspel, maar door de aanwezigheid van adel in Dwingeloo wordt dat in de 11e-12e eeuw langzaam de hoofdplaats. In de Franse tijd wordt de kerspel Dwingeloo omgevormd tot een gemeente, welke tot 1998 ongewijzigd heeft bestaan.

[bewerk] Dorpsbeeld en omgeving

St. Nicolaaskerk

Dwingeloo wordt algemeen beschouwd als een van de mooiste brinkdorpen van Drenthe. De grote groene brink in het centrum van het dorp is beschermd dorpsgezicht. Beeldbepalend is verder de Nederlands Hervormde kerk uit het begin van de vijftiende eeuw met de karakteristieke uivormige torenspits, plaatselijk bekend als 'de Siepel'.

Ten zuiden van het dorp ligt het Nationaal Park Dwingelderveld, een groot bos- en heidegebied waar nog een schaapskudde aanwezig is. Hier bevindt zich ook een grote radiotelescoop en aan de rand van het gebied het Planetron.

Ten zuidwesten van Dwingeloo is het landgoed van huize Oldengaerde te vinden, een goed bewaarde Drentse havezate uit de vijftiende eeuw (verbouwd in 1717). Het lanen- en grachtenstelsel dateren eveneens uit die tijd. In de tuin achter de havezate is een 'Grand Canal' aanwezig, een smalle rechthoekige vijver.

Even ten westen van het dorp liggen de huisplaatsen van de havezaten Batinge (afgebroken in 1832) en Entinge (afgebroken ca. 1740). De zeventiende eeuwse grachten- en lanenstelsels sieren heden nog het landschap. Aan de noordzijde van Dwingeloo staat de havezate Westrup. Sinds 1843 heeft het de functie van notariaat.

Een ander karakteristiek pand aan de brink is het schultehuis (Brink 12). Deze ambtswoning van de schulte (burgemeester) van Dwingeloo is gebouwd omstreeks 1675.

[bewerk] Sint-Anthoniusgilde

Ieder jaar op 17 januari, de naamdag van de heilige Anthonius, komen aan de brink de twaalf broeders van het Sint-Anthoniusgilde bijeen. Het gilde was een liefdadigheidsinstelling, die pacht inde (deels in natura) bij de voornaamsten in het dorp en daarmee de hulpbehoevende inwoners ondersteunde. Tegenwoordig ondersteunt het gilde ook maatschappelijke projecten. De pacht bestaat nog altijd: zo moet de bewoner van het vroegere schultehuis in het dorp Dwingeloo elk jaar op 17 januari zestien pakjes (acht pond) roomboter aan het gilde betalen.