Echten (Friesland)
Van Wikipedia
Echten (Fries: Ychten; Stellingwerfs: Echten) is een dorp in de gemeente Lemsterland in de provincie Friesland (Nederland). Het ligt ten zuiden van het Tjeukemeer en heeft ongeveer 620 inwoners (1 januari 2004).
Aan het Tjeukemeer bij het gemaal van Echten, staat het standbeeld van Tsjûke en March. Bij dat standbeeld wordt een tekst vermeld, dat het ontstaan van het Tsjûkemar verklaart. Deze kleine legende is genaamd De held en de draek.
[bewerk] Herkomst Echten
In 1511 wordt Echten geschreven als Echtna, liggende in de grietenij van Lemster fyfgea. Dat het dorp oud is, blijkt wel uit oude stukken van het jaar 1200woonden toen 23 gezinnen. De kerk heeft echter een rijke historie en is genoemd naar de heilige Lourentius anno 1597. In begin 1825 is de kerk een schuilplaats en redding geweest voor veel mensen, want in dat jaar is er een grote overstroming geweest als gevolg van dijkdoorbraken. Het water stond op veel plaatsen 1.50 meter boven maaiveld. Van de 182 woningen die destijds in Echten stonden, zijn er meer dan 150 deels zwaar beschadigd en verdwenen. Juist in die tijd waren de verveningen nog in volle gang. De op het veld staande voorraden turf spoelden weg, vee verdronk, waardoor ook de armoede daarna groot was.
Turfwinning In het gebied van Echten zijn in de 19e eeuw enkele vaarten gegraven voor de afvoer van turf. Een voorbeeld hiervan is de in zuidoostelijk gebied gelegen Klijnsmavaart. Verder de Middenvaart en de Gietersevaart, welke meer op het gebied van Oosterzee ligt. Oorspronkelijk een gebied met veel bos afgewisseld met stukjes weidegrond. Later na 1750 is dit gebied voor een groot deel vergraven voor turfwinning en heeft het gebied in de loop der jaren grote veranderingen ondergaan. Rond 1840 is men begonnen de uitgeveende plassen droog te malen en in cultuur te brengen. Hiervoor werd een stoomgemaal gebouwd aan het Tjeukemeer. Enkele percelen die herinneren aan de vorige periode zijn nog terug te vinden in het gebied, ook de drie sluisjes die voor de afvoer zijn gebruikt zijn nog terug te vinden. Waar eens de veengravers werkten kwamen nu de boeren. Land was water en water werd weer land.
Grootste meer van Friesland Echten is dicht gelegen aan het Tjeukemeer, met zijn 2116 Ha het grootste meer van Friesland. In 1856 is men druk bezig geweest om het meer droog te maken. De plannen waren helemaal rond. Zo moesten er 6 watermolens worden gebouwd, een sluis, enkele kilometers vaart worden gegraven, alsmede wegen worden aangelegd. De totale kosten werden geraamd op fl. 459.165,00 of omgerekend fl. 218,65 per Ha. Dat het plan niet is uitgevoerd, had als reden dat er niet voldoende geld kon worden aangetrokken en ook de grondsoort was niet van de beste kwaliteit. Gelukkig hebben we een van onze grote Friese meren kunnen behouden. Hier kan de watersporter en de hengelaar, maar ook de natuurminnaar vandaag de dag optimaal genieten van al het moois op en rond het meer.
Inmiddels zijn er voor de watersporter een paar eilanden in het meer gemaakt met de toepasselijke namen van Tsjûkepolle en Marchjepolle. De namen heeft men ontleend aan de legende van het Tjeukemeer. Bij het gemaal aan het meer is een kunstwerk opgericht wat een beschrijving weergeeft van deze legende.
Uiteraard dient het meer niet alleen voor recreatieve doeleinden. Het meer wordt ook gebruikt voor waterberging; als buffer voor het overtollige water wat wordt geloosd bij grote regenval op de boezem. Over droogmaking zal wel nooit meer worden gesproken.
|
|
 |
|---|---|
|
Steden, dorpen en gehuchten |
|
|
Buurtschappen |
|
|
Friesland (Fryslân): Steden en dorpen | Nederland: Provincies | Gemeenten |
|
