Fort Du Bus

Van Wikipedia

Fort Du Bus (Papua, Indonesië) was een fort en bestuurspost, in 1828 opgericht aan de Tritonbaai op de zuidkust van toenmalig Nederlands Nieuw Guinea, de huidige Indonesische provincie Papua. Het aan het fort verbonden plaatsje droeg de naam Merkusoord, genoemd naar de toenmalige gouverneur van de Molukken, P. Merkus.

Nederlands Nieuw Guinea werd in die tijd bestuurd vanaf de Molukken. Er was tot dan toe geen enkele serieuze poging door de Nederlanders ondernomen in Nieuw-Guinea vaste voet aan wal te krijgen. De Engelsen hadden echter veel belangstelling voor het gebied en dreigden zich langs de kusten te vestigen. Om dit te voorkomen drong gouverneur Merkus er op aan dat er Nederlandse bestuursposten langs de kust van Nieuw-Guinea zouden worden opgericht. Op 31 december 1827 werd hiervoor een koninklijke machtiging afgegeven en op 21 april 1828 vertrok een kleine expeditie onder leiding van luitenant ter zee J.J. Steenboom met twee schepen, de Triton en de Iris, op zoek naar een geschikte plek voor het oprichten van een versterking. Gekozen werd voor een baai iets ten oosten van de huidige kustplaats Kaimana op de zuidkust van Nederlands Nieuw Guinea. De baai werd Tritonbaai gedoopt.

Op 24 augustus 1828, op de verjaardag van koning Willem I van Nederland, werd de Nederlandse vlag gehesen, en werden de Nederlandse claims op delen van Nieuw Guinea uitgesproken. De versterking werd Fort Du Bus genoemd, naar de toenmalige gouverneur-generaal van Nederlands-Indië, L.P.J. Du Bus de Ghisignies. De bewoners van de nederzetting leden ernstig onder ziekten (voornamelijk malaria) en overvallen van bewoners van de eilanden Seram en Goram. In 1836 werden de overgebleven bewoners weggehaald, en werd Fort Du Bus weer aan de natuur teruggegeven. In 1839 bezocht de Franse ontdekkingsreiziger Jules Dumont d'Urville de plek en trof een laan van kokospalmen, een citroenbosje en wat bebouwingsresten aan. Verder was er van de nederzetting weinig terug te vinden.