Freya

Van Wikipedia

Freya, ook wel Frea of Freyja genoemd, is de Germaanse godin van de vruchtbaarheid, de liefde en de wellust. Zij was mooi en machtig, (zo'n vrouw wordt ‘frova’ genoemd). Ze was tegelijk ook vechtersbaas. Van tijd tot tijd wierp ze zich mee in één of andere veldslag. Als het er op aankwam wierp ze zich met evenveel vuur in de strijd als een Walkure. Dat is ook de reden waarom Freya soms wordt aanzien als de aanvoerster van de Walkuren (Wodan is echter hun aanvoerder). Als vruchtbaarheidsgodin heeft zij veel aspecten van de Moedergodin.

Freya in haar wagen getrokken door katten door Nils Blommér.

Ze is de godin van de engelen en de 'knapste' volgens de germanen, van alle goden.

[bewerk] Attributen

Haar meest gekende attribuut is het halssnoer Brinsingamen,maar ook de engelen rondom haar. Deze smeedkunst, door dwergen gemaakt, straalt een uitzonderlijke schoonheid uit en maakt de liefdesgodin, die toch al als uitzonderlijk mooi werd beschouwd, nog mooier. Over de prijs die ze er voor moest betalen heeft ze het liever niet: de dwergen die het halssnoer smeedden vroegen om elk één nacht met haar de lakens te mogen delen. Eerst wilde Freya hier niet aan toegeven (de dwergen waren niet bepaald aantrekkelijk te noemen), maar toen ze zag hoe hoopvol ze haar aankeken gaf ze uiteindelijk toch toe.

Naast het halssnoer beschikte zij eveneeens over een mantel van arends- of haviksveren. Daarmee kon ze in om het even welke vogel veranderen. In de Þrymskviða leent ze dit kledingstuk aan Loki.

Freya's vervoermiddel bij uitstek is een wagen getrokken door boskatten ter grootte van leeuwinnen. Boskatten werden beschouwd als haar troeteldieren.

[bewerk] Verwantschappen

Freya is oorspronkelijk een van de Wanen. Dat is de wat meer aardse familie van goden, naast de Asen die atmosferische goden zijn. Ze wordt wel eens vereenzelvigd met Wodan's vrouw Frigg, ook wel Frigga, Frija of Fricka genoemd, de Noordse godin van de vruchtbaarheid, die min of meer dezelfde verantwoordelijkheden heeft.

Zij was onder andere tevens bekend als Gefn, Horn, Mardoll, Menglad, en Vanadis.

Maar Freya is de dochter van de zeegod Njord. De god Freyr, ook wel Frey genoemd, is haar tweelingbroer. Hoewel er ook wel gespeculeerd wordt dat Freyr gewoon de mannelijke vorm van Freya is. In Germaans/Noorse mythologie komen verschillende vormen of geslachten van één godheid wel meer voor. Denk bijvoorbeeld aan Odin of Loki die zich in veel verscheidene vormen en geslachten manifesteren.

Haar dochter heet "Hnoss", wat juweel betekent.

[bewerk] Mythen

In twee mythen wil er een reus met Freya huwen: de bezitter van Svaðilfari zoals verteld wordt in de Gylfaginning en Thrym, zoals in de Þrymskviða wordt verhaald. Beiden raakten daarmee voortijdig aan hun einde, ze werden bedrogen en gedood door de goden.

[bewerk] Freya als strijdgodin

Als strijdgodin berijdt Freya een ever genaamd Hildisvín, de strijdever. In Hyndluljóð wordt verteld dat zij Ottar in een ever veranderde om hem te verbergen. De ever heeft een speciale relatie met de Noord-Europese mythologie, zowel in verband met zijn vruchtbaarheid als met zijn strijdlust. De ever werd als beschermende talisman gebruikt in oorlog, waarschijnlijk omdat echte evers bijzonder heftig kunnen aanvallen, (vooral wijfjes die hun jongen verdedigen). Helmen uit de 7e eeuw die in Zweden werden gevonden hebben afbeeldingen van strijders die grote evers dragen als helmteken. Ook in Beowulf wordt gezegd dat de ever op de helm dient om het leven van de krijger te beschermen, die hem draagt.

Een aantal uitverkorenen in de strijd worden door Freya naar haar burcht Fòlkvangr geroepen, waar zij in het hiernamaals een goed leven hebben. (Odin kiest van zijn kant ook eigen uitverkoren strijders voor zijn Walhalla, aldus Grímnismál

De negende hal heet Folkvang, waar briljante Freya

Beslist waar de krijgers zullen zitten:

Sommige gevallenen zijn voor haar,

En sommigen behoren Odin.

De associatie van Freya met de dood wordt aangestipt in Egil's saga wanneer zijn dochter Thorgerda (Þorgerðr), met zelfmoord dreigt na de dood van haar broer: "Ik zal niet eten tot ik bij Freya aanzit".

[bewerk] Homologen

Freya wordt beschouwd als de Noord-Europese tegenhangster van Venus en Afrodite, al bezit ze een combinatie attributen die in geen enkele mythologie van andere Indo-Eruropese volkeren aanwezig is. Ze komt wat dat betreft dichter bij de Mesopotamische Ishtar, voorzover die ook zowel in de liefde als in de strijd is betrokken. Sommigen menen dat zij de meest directe mythologische opvolgster is van de hermafrodiete vruchtbaarheidsgod Nerthus.

Vrijdag is naar deze godin vernoemd, alhoewel er sterke naamverwantschap ook is met Frigg.