Friedrich Hölderlin

Van Wikipedia

Johann Christian Friedrich Hölderlin (20 maart 1770 – 7 juni 1843) was een belangrijke Duitse lyrische dichter. Zijn werk overbrugt de klassieke en romantische scholen.

[bewerk] Leven

Hölderlin werd geboren in Lauffen am Neckar in het Hertogdom Württemberg. Hij studeerde theologie aan het Tübinger Stift, het seminarium van de protestantse kerk in Württemberg), waar hij vrienden werd met de toekomstige filosofen Georg Hegel en Friedrich von Schelling.

Hölderlin kwam uit een arm gezin, zijn moeder werd tweemaal weduwe. Bij gebrek aan belangstelling voor een geestelijke carrière moest Hölderlin zijn geld verdienen als privéleraar van kinderen van rijke ouders. Tijdens zijn werk als privéleraar van de zonen van Jakob Gontard, een bankier uit Frankfurt, werd hij verliefd op diens vrouw Susette; zij zou zijn grote liefde worden. Susette Gontard is het model voor Diotima in zijn epistolaire roman Hyperion.

Omdat hij zich in het openbaar beledigd voelde door Gontard, werd Hölderlin gedwongen om met zijn baan op te houden. Hij kwam opnieuw in een moeilijke financiële situatie terecht.

Reeds op dit ogenblik werd hij gediagnosticeerd met hypochondrie, een geestelijke aandoening die na de dood van Susette Gontard in 1800 zou verergeren. In het begin van 1802 vond hij een baan als privéleraar van de kinderen van de consul van Hamburg in Bordeaux. Hij reisde te voet naar die stad. Zijn reis en verblijf beschreef hij in Andenken (Herinnering), een van zijn bekendste gedichten. Een paar maanden later keerde hij echter terug naar Duitsland.

In 1807 werd hij door velen als krankzinnig bestempeld. Hij werd gebracht naar het huis van Ernst Zimmer, een timmerman uit Tübingen met verstand van literatuur die de Hyperion bewonderde. De daaropvolgende 36 jaar bleef Hölderlin in het huis van Zimmer wonen, in een torenruimte waarin hij de mooie vallei van de Neckar kon overzien. Hölderlin overleed op 73-jarige leeftijd en werd tot zijn dood door de familie Zimmer verzorgd.

[bewerk] Werk

De poëzie van Hölderlin, die tegenwoordig door velen als één van de hoogtepunten van de Duitse en Westerse literatuur wordt gezien, raakte al snel in de vergetelheid. Alhoewel selecties van zijn werk door zijn vrienden reeds tijdens zijn leven werden gepubliceerd, werd het de rest van de 19e eeuw grotendeels genegeerd. De werken werden pas in de 20e eeuw door Norbert von Hellingrath herontdekt.

In feite was het leven van Hölderlin een tijdsbeeld — hij was een verdediger van de Franse Revolutie en werd gefascineerd door Napoleon. Net als Johann Wolfgang von Goethe en Friedrich von Schiller, zijn oudere tijdgenoten, was Hölderlin een fervente bewonderaar van de Oudgriekse cultuur, maar had er een zeer persoonlijke mening over. Voor Hölderlin stonden de Griekse goden model voor conventionele classicisme. Hij begreep en sympathiseerde met het Griekse idee van het tragische eind, en drukte dit uit in de laatste stanza van zijn Hyperions Schicksalslied („Het Lotlied van Hyperion“).

In de grote gedichten uit zijn latere periode, gebruikte Hölderlin over het algemeen een onberijmde stijl. Hij schreef lange hymnes en elegieën, zoals Der Archipelagus („De Archipel“), Brot und Wein („Brood en Wijn“) en Patmos. Hij schreef ook werken met een kernachtigere, beknoptere stijl, waaronder in epigrammen en coupletten, en in korte gedichten zoals de beroemde Hälfte des Lebens („Het Midden van het Leven“).

Bronnen en referenties:

Dit artikel of een eerdere versie ervan is (gedeeltelijk) vertaald vanaf de Engelstalige Wikipedia, welke onder de GFDL valt.

Wikiquote heeft een collectie Duitse citaten gerelateerd aan: Friedrich Hölderlin