Geschiedenis van het Katholieke religieuze kostuum
Van Wikipedia
Deze pagina beschrijft de geschiedenis van het Katholieke religieuze kostuum, gedragen door priesters, prelaten en religieuzen. Dit omvat zowel paramenten als dag- en werkkledij.
Inhoud |
[bewerk] Priester en Diaken
[bewerk] Dagkledij
Tot het eerste kwart van de 20ste eeuw werd in Vlaanderen en Nederlands Limburg een lange zwarte toog gedragen, zowel door seminaristen, diakens als priesters. Daarbij hoorde een zwarte bonnet of priestersteek en rondom de hals een rabat (bef van twee donkere brede linten met witte randen.)
In Nederland behalve Limburg was de Romeinse boord gebruikelijk; een zwarte buitenboord waarvan aan de voorkant een klein stukje is opengelaten met daaronder een witte boord. Na de jaren zestig van de twintigste eeuw werd de Noordelijke dracht in heel Nederland voorgeschreven. Jonge priesters (gewijd 1980 of later,) kleden zich over het algemeen ook zo, oudere dragen meestal burgerkleding. In Vlaanderen dragen de geestelijken tegenwoordig meestal alleen een klein kruisje op hun vest.
[bewerk] Paramenten
De priester draagt tijdens de Mis een kazuifel, in de liturgische kleur. Tot voor Vaticanum II, werd een Romeins kazuivel gedragen, met alle toebehoren. Vandaag zijn vooral de gotische modellen geruikelijk, deze zijn minder plechtstaig. Deze beslissing maakte onderdeel uit van de politiek van het concilie. Alle versierselen, zoals kant en stijfsels werden officieel geschrapt. Bij jongere nederlandse geestelijken is er een beweging om terug naar de Romeinse paramenten te gebruiken.
De diaken draagt tijdens de Mis een dalmatiek, ook in de liturgische kleur. De stola wordt schuin over de borst gedragen onder de dalmatiek. Tegenwoordig wordt in vlaanderen de dalmatiek alleen gedragen tijdens hoogmissen.
[bewerk] Kanunnik
[bewerk] Dagkledij
De dagkledij van de kannunik bestond uit een eenvoudige zwarte soutane, zoals bij een priester. Vandaag dragen kapittelleden gewone burgerkledij.
[bewerk] Koorkledij
tijdens de kapittelmis dragen de kanunniken een speciale kledij, een zwarte soutane met daarboven een speciale mozetta. In Gent wordt de mozetta versierd met stroken bont, deze is vierkant van vorm. Deze plechtige tenue wordt nog steeds gedragen, op hoogfeesten en tijdens de winter. Vroeger droegen kanunniken ook een lange mantel, die rood gevoerd was. Een rochet met fijne kant, maakte het geheel af. In Franse kapittels dragen Kanunniken een mozetta afgezoomd met bont en hermelijn.
[bewerk] Bisshop
[bewerk] Dagkledij
Bisschoppen behoren tot de hoogste geestelijkheid, vandaar dat deze recht hebben op verscheidene eerbewijzen. De kleuren die het Vaticaan voorschreef voor een bisschop zijn purper en blauw. De mozetta en de soutane weren dan ook in deze kleur uitgevoerd. In Vlaanderen droegen de hoge geestelijkheid altijd een rabbat. vandaag dragen de meeste bisschoppen een sober zwart pak met een eenvoudige romeinse boord, het pectorale wordt altijd gedragen.
[bewerk] Paramenten
Een bisschop heeft recht op een mijter, een pectorale, een kromstaf en een zegelring. Op de paramenten van de bisschoppen werden vroeger altijd zijn wapens geborduurt.
[bewerk] Koorkledij
De koorkledij was hetzelfde als voor kanunniken; slechts de kleur verschilde. De mozetta werd uitgevoerd in witte hermelijn.
[bewerk] Kardinaal
[bewerk] Dagkledij
Vroeger droeg de kardinaal een volledig rode soutanen, inclusief schoenen, handschoenen en zijn galero. Vandaag is dit een zwarte soutane, met rode knopen en een brede rode gordel. daarbij hoort in feite de ferraiuolo; een grote rode mantel.
[bewerk] Paramenten
Kardinalen hebben naast hun kazuivel, recht opde dracht van het palium. Dit wordt enkel gedragen in hun eigen kerkprovincie.
[bewerk] Koorkledij
De koorkledij bestaat een een rode soutane, met een rode mozetta. Daarbij werd vroeger altijd zeer kostbare brede kant gedragen. In het aartsbisdom Mechelen-Brussel worden verscheiden fraaie boorden uit mechelse kant en naaldkant bewaard. In Vlaanderen werd de rochet altijd eerst gewassen dan gebleekt, geblauwd, gesteven en tenslotte geplisseerd. Aartsbisschoppen hebben recht om hun soutane in moire-zijde te dragen. In de winter droegen de kardinalen een mozetta uitgevoerd in hermelijn en met een cappa magna. Kardinalen droegen ook vroeger eretekens en eerbewijzen op hun mozetta. Vandaag zijn de meeste van deze zaken in onbruik geraakt, cappa's komen zelden voor. Slechts de kardinalen van oude bisdommen tooien zich met oude kloskant; een Amerikaans kardinaal houdt het noodgedwongen iets moderner.
