Holi-Phagwa

Van Wikipedia

[bewerk] Holi

Het Holifeest of Holi-Phagwa of gewoon 'Phagwa, Phagawa', is een Hindoestaans feest dat jaarlijks gevierd wordt en in feite een combinatie is van een lentefeest, verlossingsfeest en een nieuwjaarsfeest. Volgens het Gregoriaanse kalender wordt het in het voorjaar gevierd, op de dag na de vollemaan van de maan maand chaitra. Op de dag van de vollemaan vindt Holikadahan plaats. Bastantpanchami, Shivaratri, Holikadahan en Holi vinden alle plaats in de hindu jaargetij Basant.

Het holifeest kenmerkt zich door culturele dans, - zang, versnaperingen en het strooien met (vaak rood en geel) gekleurd poeder en parfum (Goellaal en Abier).

Binnen de jaargetijde van de hindu worden de voorbereidingen van de holi gestart op de dag van Basantpanchami, de vijfde dag van het jaargetij Basant in de maan maand Phaalguna. In de Phaalguna maand staat de zon op de dag van Makarsankranti op de evenaar en beweegt naar het noorden, dit houdt in dat het noordelijke halfrond verder opgewarmd wordt door de zon. Op de dag van Basantpanchami wordt een zaad (Rearh plant, een exotische plant) op een vaste lokatie (holka) geplant. Hierbij wordt er gebeden en worden er ceremoniele offers gebacht voor voorspoed. Dit is ook de tijd dat na gebeden en lofzang aan god, de landbouw gronden worden ingezaaid en andere diciplines de voorbereidingen treffen voor het komend jaar. De hele maand wordt door de volksgemeente, droog en brandbaar plantaardigmateriaal verzameld waarmee de holka wordt opgebouwd. Ook is een ieder in de gemeente actief bij het beleven van de aankomende holifeest die d.m.v. culturelezang, huizelijke-, kleding- en andere voorbereidingen is ingeluid tijdens het Basantpanchami.

Voorafgaand aan het holi houden hindoes tijdens de vollemaan in de maan maand chaitra een ceremonie, holkadahan bij de holka waarbij ze symbolisch de Holka verbranden, (bouwsel van stro, riet en takken, stengels en droog hout), daarbij wordt ook handenvol rijst in het vuur geoffert. Dit geldt als een symbolische verdrijving van het kwaad in de vorm van dwalingen, kwade gedachten en gewoonten. De ceremonie holikadahan houdt gebed (pooja) en lofzang (chautal, hori, oelahra, belwara, jhoemar, baiswara, ledj, rasia, bhartal, dhamari, chahaka, kabier en jogira) in. Het culturele volkszang kan de hele nacht doorgaan. Het Holi feest wordt aangevangen nadat het as van de Holka is afgekoeld en de priester, 'Pandit', van de volksgemeenschap de ochtenddienst heeft uitgevoerd bij de Holka. Het as, vibhuti, dhoer, raakhi, van de Holka wordt dan ook als heilig door de hindu gekenmerkt.

Men wenst elkaar bij dit feest "Subh Holi!" toe, wat zoveel wil zeggen als 'Gelukkig Nieuwjaar!'. Met het inluiden van Holi in 2007 viert de hindu het begin van het hindu jaar 2064.

[bewerk] Het verhaal achter het feest is als volgt:

Demonenkoning Hiranyakashipu beschouwde zich als enige heerser over het heelal. Hij had verordeneerd dat alleen hij aanbeden mocht worden. De koning was een vereerder van Shiva (de god van vernietiging en herstel) en in zijn waanzinnig verlangen naar steeds meer macht vroeg hij Shiva om hem onsterfelijk te maken. Op een dag stond Shiva voor de koning en zei: "Koning, ik heb naar jou geluisterd en beloof je bij deze dat je nooit gedood zult worden. Niet door een mens, niet door een dier, niet als je binnen of buiten bent, niet overdag en niet 's nachts." Eindelijk was Hiranyakashipu tevreden: hij was immers onsterfelijk geworden! Hij liet iedereen in zijn land weten dat hij niet alleen koning was, maar ook god. De mensen waren bang voor hem en gehoorzaamden de koning: als hij langs kwam, knielden ze voor hem en aanbaden hem als een god. De zoon van de koning, Prahalad, weigerde echter zijn vader te aanbidden. De koning ontstak in woede en zei tegen zijn zoon: "Als je mij niet aanbidt, zul je gedood worden." Maar de zoon antwoordde dat niet de koning, maar Vishnu (de beschermgod van het heelal, die waakt over het welzijn van de mensen) zijn god was. Vanaf dat moment probeerde koning Hiranyakashipu zijn zoon te doden; maar Vishnu wist dat telkens op een wonderlijke manier te voorkomen.

In het paleis woonde ook een zus van de koning: Holika. Van haar werd verteld dat ze een heks was en veel toverkunsten kende. Holika had gehoord van de ongehoorzaamheid van Prahalad en ze bedacht een boos plan, waarmee ze naar de koning ging. "Ik zal naar uw zoon gaan en hem vertellen dat ik ook stiekem Vishnu vereer", zei ze tegen de koning. "En ik zal hem voorstellen om samen een offer aan Vishnu te brengen door met z'n tweeën op een brandstapel te klimmen. Maar zelf trek ik een onbrandbaar kleed aan, zodat alleen Prahalad zal verbranden." De koning stemde toe in het plan. Op de avond van de verbranding waren veel mensen naar het plein voor het paleis gekomen. Toen Holika en Prahalad op de brandstapel stonden werd het doodstil op het plein. Iedereen hield de adem in. Iemand stak de brandstapel aan en enkele ogenblikken later laaiden de vlammen hoog op. Maar wat gebeurde er? De heks Holika kwam in de vlammen om en Prahalad bleef ongedeerd. Toen verscheen Vishnu in de gedaante van een half leeuw/half mens op het plein. Hij sprong op koning Hiranyakashipu af en verscheurde hem op zijn schoot in een deuropening. Zo kwamen de woorden waarmee Vishnu de koning had gezegend uit: hij zou niet gedood worden door een mens, noch door een dier, noch binnen, noch buiten, niet overdag en niet 's avonds. Maar de koning stond in de deuropening, het was schemeravond en Vishnu kwam in de gedaante van half mens, half dier. Holika was verbrand, haar tovermiddel werkte niet. Koning Hiranyakashipu werd gedood en zijn god lievend zoon Prahalad bleef in leven. Deze bezinningsdag, holikadahan, wordt door de Hindoes jaarlijks herdacht. Ze vieren dan de overwinning van het goede op het kwade, van het recht op het onrecht. Maar er zijn ook andere varianten van dit verhaal.

Holi Phagua is ook bekend als:

• Holi • Holika • Holikotsava • Holi Phagwa

De holifeest wordt feestelijk beëindigd op de dinsdag na de vollemaan(phaaguna poernima), en dit heet 'Boerhwamangel'of 'Boerhwamangar', vrij vertaald ouwden dinsdag. Hierbij kunnen de nieuwelingen uit de familie, kennis en zegen van hun ouderen, opa, oma wezen halen.

[bewerk] Data van het Holi-Phagwa feest

• 3/4 maart 2007
• 21/22 maart 2008