Johan van Veen
Van Wikipedia
Dr. Ir. Johan van Veen (Uithuizermeeden,21 december 1893- Den Haag,9 december 1959) was de vader van het Deltaplan.
Johan van Veen werd geboren op 21 december 1893 in Uithuizermeeden als vijfde in een boerengezin van zeven kinderen. Na de HBS ging hij in 1913 in Delft aan de Technische Hoogeschool in Delft civiele techniek studeren, waar hij in 1919 afstudeerde.
Na zijn afstuderen ging hij aan het werk bij het Rivierenbureau van de Provinciale Waterstaat. De taak van dat bureau was het ontwikkelen van plannen ter verbetering van de afwatering en de wegenstructuur in de provincie, teneinde de opbrengst van de landbouw te vergroten en de producten gemakkelijker te vervoeren. Omdat in de Eerste Wereldoorlog pijnlijk duidelijk was geworden hoe sterk Nederland voor zijn voedselvoorziening van het buitenland afhankelijk was, werd in het interbellum veel nadruk op landbouwproductie gelegd. Om plannen daartoe te kunnen maken bracht Van Veen samen met de in Wageningen afgestudeerde F.P. Mesu de begrenzing van stroomgebieden in kaart, verrichtte stroommetingen en voerde waterpassingen uit in de beekdalen en op de aangrenzende hogere gronden. Op basis daarvan werden aan de provincie voorstellen gedaan. De uitvoering werd in het kader van de werkverschaffing in handen gelegd van de Nederlandse Heide Maatschappij en de Grontmij. In 1926 verliet van Veen het Rivierenbureau.
Van augustus 1926 tot oktober 1928 werkte hij bij de Surinaamse Bauxiet Maatschappij, een Amerikaans bedrijf, in Moengo, Suriname. Eind 1928 kwam hij terug naar Nederland, waarna hij op 1 juli 1929 aan een bijna dertig jaar durend dienstverband bij Rijkswaterstaat begon. Vanaf 1933 werkte hij bij de in 1929 opgerichte Studiedienst van de Zeearmen, Benedenrivieren en Kusten. Behalve een proefschrift en artikelen in De Ingenieur, schreef Van Veen 45 van de in totaal 68 rapporten die de Studiedienst in de jaren dertig uitbracht. Deze handelden over stromingen en zandtransport, over kustverdediging, rivierverbetering, verzilting en stormvloedverschijnselen.
Vanaf 1937 waarschuwde van Veen middels publicaties voor zijn werk, en middels publicaties onder de pseudoniem ‘'dr. Cassandra'’ voor de te lage dijken in Zuid-west Nederland. Vooral via deze pseudoniem kon hij allerlei gedachten lanceren die politiek gezien nogal gevoelig lagen, zonder zelf in problemen te komen.
Doordat studies in de jaren 30 aantoonden dat de dijken inderdaad veel te laag waren werd in 1939 de stormvloedcommissie ingesteld. In een voorlopig rapport uit 1940 rapporteerde deze commissie dat inderdaad de dijken te laag waren. Omdat dijkverhoging op veel plaatsen niet mogelijk was, werd door Van Veen en de Studiedienst gewerkt aan plannen om enkele Zuid-Hollandse eilanden door dammen met elkaar te verbinden.
In 1946 concludeerde de stormvloedcommissie – waarin van Veen inmiddels als secretaris zat – dat alle dijken in zuid west Nederland te laag waren. In 1950 werd daarom eindelijk begonnen met de afdichting van de Brielse Maas. Begin december 1952 vroeg J. Algera, minister van Waterstaat (1952-1958), de Studiedienst onderzoek te doen naar de afsluiting van de zeearmen tussen Walcheren en Voorne. Het rapport De afsluitingsplannen der Tussenwateren verscheen eind januari 1953. Enkele dagen later, op 1 februari 1953, kwam de watersnood, die gedeelten van Zeeland, Zuid-Holland en Noord-Brabant onder water zette, en elders voor uiterst kritieke situaties zorgde.
Na de watersnood van 1953 werd uiteindelijk zijn plan uitgevoerd, alle eilanden werden met elkaar verbonden middels de deltawerken, alleen de Nieuwe Waterweg en de Westerschelde bleven open.
Johan van Veen kan ook worden gezien als de grondlegger van de Eemshaven, die in de achtertuin van zijn geboorteplaats is aangelegd.
