Kasteel Wijnandsrade
Van Wikipedia
 |
|
Kasteel Wijnandsrade is een kasteel gelegen in de kom van het gelijknamige dorp Wijnandsrade in de Limburgse gemeente Nuth.
Inhoud |
[bewerk] Beschrijving
Het huidige kasteel is een omgracht gebouw bestaande uit drie vleugels om een binnenplaats. Het oudste deel is de westvleugel, een oorspronkelijke verdedigbaar huis in 1554 gebouwd door Werner Von den Bongard. In deze vleugel bevindt zich een voormalige ridderzaal met een 16e-eeuwse schouw. De zuidelijke vleugel en de oostelijke vleugel werden in opdracht van baron Joseph Clemens Von den Bongard gebouwd tussen 1717 en 1719. Omstreeks 1726 werd de toegangspoort verhoogd en voorzien van een koepeltorentje met lantaarn en in 1775 werd een toegangsdeur geplaatst uitgevoerd in Lodewijk XV-de stijl. Boven de toegangspoort is het wapen van de familie Von den Bongard aangebracht.
Het kasteel omvat verder een kasteelhoeve bestaande uit diverse vleugels. Bij het kasteel ligt een motte omgeven door een gracht. Op deze kunstmatige heuvel heeft oorspronkelijk een burcht gestaan.
[bewerk] Vroege geschiedenis en naamgeving
De voornoemde motteburcht was voor het eerst vermeld in de 12e-eeuw als een waarschijnlijk houten verdedigingstoren boven op de motteheuvel en is gebouwd door Godfried II, zoon van Godfried I, heer van Schinnen. Hij was de eerste burchtgraaf en noemde de burcht "Rhode". De nakomelingen van de eerste heren van Rhode heetten Wijnand. Door beide namen te combineren kreeg de burcht de naam Herrwijnandsrhode, later verbasterd tot Wijnandsrade. Jaren later besloot Johan ven Rhode de naam van zijn moeder, de Mascharel, aan te nemen.
In de zeventiende eeuw kwam, na een rustig en vredig tijdperk, een einde aan de Maschareldynastie toen in 1516 enig kind Maria van Mascharel, erfdochter van Wijndsrade, van Heyden en Terblijt, trouwde met Wilhelm Von den Bongard van een familie afkomstig van het gelijknamige kasteel in Bochholtz en tevens Heer van Paffendorf en Bergerhausen, erfkamerheer van Gulick en ambtman van Düren en Nörvenich in Duitsland .
[bewerk] Periode Von den Bongard
Wilhelm Von den Bongart werd de heer van Wijnandsrade en zijn nazaten bleven enkele eeuwen lang de vaste bewoners van het kasteel. Hun kinderen Wilhelm en Werner werden samen de nieuwe eigenaren, maar na een vroege dood van Wilhelm erfde Werner ook zijn deel en zijn titels. De familie wilde de oude motteburcht verlaten en dus bouwde deze Werner Von den Bongard een nieuw kasteel naast de burcht. Met de bouw werd in 1554 begonnen en dit werd de westvleugel van het huidige kasteel. Toen hij door Willem van Oranje werd gevraagd om aan zijn zijde mee te strijden tegen de Spanjaarden weigerde hij dit, omdat hij het veel te druk had met de bouw van het kasteel.
Zijn zoon Werner II kreeg de titel baron en de familie ging het zeer voorspoedig, mede omdat zij de Luxemburgse bezittingen erfde van hun peetoom, de graaf van Vlodrop.
In 1794 kwam een einde aan de welstand van de baronnen van Wijnandsrade toen na de inval van de Fransen al hun bezittingen werden geconfisqueerd. Maar toen Napoleon aan de macht kwam kregen ze hun titels en eigendommen weer terug.
In het begin van de 19e-eeuw trokken de Von Bongardsen zich terug op hun Duitse stamslot in Paffendorf en werd het kasteel ter beschikking gesteld aan de Paters Jezuïeten die door de Duitse keizer verjaagd werden vanwege zijn Kulturkampf.
De laatste Von den Bongard, Melanie, stierf kinderloos en vermaakte al haar bezittingen aan haar neef Pius Wilderich, die na toestemming van keizer Frans Jozef I de titel van Bongard mocht overnemen. Pius verkocht het kasteel echter in 1916 aan de Heerlense bankier Despont, waardoor een definitief einde kwam aan de periode Von den Bongard.
[bewerk] Recente bewoners en eigenaren
De bankier verkocht, door geldgebrek gedwongen, het kasteel aan de pachter Theodoor Joseph Hubert Opfergelt genaamd. Deze was zeer geliefd bij de plaatselijke bevolking en werd later burgemeester van Wijnandsrade. De kasteelstraat is naar hem vernoemd. In 1928 verkocht hij het kasteel aan de Minderbroeders Conventuelen. Voortaan heette het kasteel Klooster van Christus Koning.
In 1967 werd het kasteel kortstondig eigendom en onderkomen van een ingenieursbureau. De huidige eigenaar is sinds 1990 de Stichting tot Behoud van Kasteel Wijnandsrade, die in 1996 een algehele restauratie begon. De ridderzaal is beschikbaar als trouwzaal.
