Kulturkampf
Van Wikipedia
De Kulturkampf was de strijd die de overheid van het Duitse Keizerrijk onder Otto von Bismarck van 1872 tot 1879 voerde met de rooms-katholieke Kerk (voornamelijk in Pruisen, in mindere mate ook in Baden, Hessen-Darmstadt en Saksen).
Dit was in Bismarcks ogen een "preventieve oorlog tegen een interne vijand". Hij was bang dat de katholieke Zentrumspartei - die haar aanhang vooral in het meest katholieke zuiden van Duitsland had - een bedreiging zou gaan vormen voor het door de protestants-Pruisische elite gedomineerde keizerrijk. Hij vreesde dat katholieken samen zouden spannen met Franse en Oostenrijkse katholieken in een supranationale organisatie.
In 1873 werd het katholieken verboden om voor de kerk te trouwen. Alleen het burgerlijke huwelijk gold als geldig voor de wet. Ook werden weerspannige priesters en bisschoppen gevangen genomen of het land uit gezet. Kloosterorden werden opgeheven en eveneens het land uitgezet. In 1875 escaleerde de Kulturkampf nog meer toen paus Pius IX, die een rechtlijnige koers voer, anti-katholieke wetten van Bismarck ongeldig verklaarde en nietbindend voor de Duitse katholieken. Toen echter in 1878 de nieuwe paus Leo XIII een verzoenende houding aannam werden de meeste maatregelen teruggedraaid en werkte Bismarck zelfs samen met de katholieken. Bismarck was hiertoe gedwongen omdat hij met de socialistenwet sommige liberalen zodanig van zich had vervreemd (de socialistenwet beperkte de persvrijheid), dat hij nu op de katholieken als partner was aangewezen.
[bewerk] Zwitserland
De Kulturkampf in Zwitserland vond plaats in de jaren '60 en '70 van de negentiende eeuw. Radicale elementen in Zwitserland wilden de macht van de rooms-katholieke Kerk, die wat van haar macht had herwonnen na de Sonderbundskrieg, voorgoed breken. Enkele hoge geestelijken met conservatieve opvattingen werden door de Zwitserse regering afgezet en er werd een anti-Roomse politiek gevoerd. In sommige delen van Zwitserland maakten gelovigen zich van de rooms-katholieke kerk los en vormden de Oud-Katholieke Kerk (Christkatholische Kirche). De Oud-Katholieke Kerk koos de kant van de radicalen. Pas na 1875 werden er verdragen met de rooms-katholieke Kerk gesloten en kwam de Kulturkampf langzaam ten einde.
[bewerk] Nieuwrechts
Nieuwrechtse stromingen hanteren de term in het kader van hun voortzetting van de Conservatieve Revolutie.
