Leids
Van Wikipedia
Het Leids is het stadsdialect dat gesproken wordt in Leiden. Het behoort tot de Zuid-Hollandse dialecten.
[bewerk] Oorsprong
Het Leids is een Hollands dialect dat in de loop van de zestiende en vooral de zeventiende eeuw steeds verder af kwam te staan van de dialecten van de omliggende dorpen en steden. Dat wordt toegeschreven aan de grote immigratie vanuit Vlaanderen en Brabant, maar ook uit Frankrijk en Wallonië.
Het Leids vertoonde vroeger opvallend veel diversiteit voor een stadsdialect, zowel in klank als in woordkeuze. Die verschillen waren deels verbonden aan sociale klasse en geografische herkomst.
[bewerk] Kenmerken en status
Het Leids wordt door mensen van buiten weleens vergeleken met het Rotterdams, waar het meer op lijkt dan op het Haags, Amsterdams of Utrechts. In tegenstelling tot het Rotterdams wordt het echter tamelijk binnensmonds gesproken. Ook wijkt het sterker af van de omliggende dialecten. Het Leidse dialect wordt laag gewaardeerd. Al in de negentiende eeuw zei de taalkundige Winkler het volgende: "Maar de arbeidersstand telt te Leiden zeer veel leden en de proletariers, (het zoogenoemde Jan-hagel), zijn te Leiden talrijk. En juist dezen spreken het leidsch, het afschuwelijkste hollandsch, dat door talrijke tusschenvormen, die in den geringen burgerstand gesproken worden, in het moderne hollandsch der aanzienlijken overgaat. Dit echte leidsch, zoo als 't te Leiden door den minderen man wordt gesproken, wil ik hier nader beschrijven en er een proeve van mede deelen."
