Wallonië

Van Wikipedia

Région Wallonne Wallonische Region
Officiële talen	Frans (253 gemeenten) en Duits (9 gemeenten)
Hoofdstad	Namen
Staatsvorm	Gewest
Regeringsvorm	Parlementaire democratie
Oppervlak - Totaal - Water (%)	16.844 km² ?
Bevolking - Totaal - Dichtheid	3.413.978 (01/01/2006) 203 /km²
Onafhankelijkheid	Federatie in 1993
Munt	euro
Tijdzone	UTC +1
Volkslied	Le chant des Wallons
web | Code | Tel.	.be | BE-WAL | 32

Het Waals Gewest of Wallonië (Waals: Walonreye, Frans: Région wallonne of la Wallonie, Duits: Wallonische Region of Wallonien) is een deelstaat van België. De officiële Waalse vlag gaat terug op het ontwerp van kunstenaar Pierre Paulus uit 1913. De hoofdstad is Namen (Namur). Het gewest omvat het zuiden en zuidoosten van België. Met 16.844 km² beslaat het meer dan de helft van het Belgische grondgebied. De andere gewesten van België zijn Vlaanderen en Brussel. De naam Waal komt waarschijnlijk van het oud-Germaanse woord *Weleas, dat ongeveer vreemdeling betekent, namelijk "Vreemdeling die een Romaanse (of Keltische) taal spreekt". Duitstaligen hebben het wel eens over "Die Welsche Schweiz" als ze het over het romaanstalige deel van Zwitserland spreken. Ook de namen van Wallachije, de stam der Vlachen en Wales zouden die oorspronkelijke betekenis in zich dragen.

Inhoud 1 Bevolking 2 Taal 3 Geografie 4 Provincies 5 Bestuur 5.1 Parlement 5.1.1 Kieskringen 5.1.2 Samenstelling 2004-2009 5.1.3 Samenstelling 2004-2009 5.2 Regering 6 Verkeer en vervoer 7 Vernederlandsing 8 Waalse beweging 9 Externe links

[bewerk] Bevolking

Het Waals Gewest telt ongeveer 3.400.000 inwoners. De grootste steden zijn Luik, Charleroi, Bergen, Namen, Doornik en Verviers.

[bewerk] Taal

Het Waals Gewest is overwegend Franstalig, maar in de Oostkantons (het uiterste oosten) wonen zo'n 70.000 Duitstaligen. In 9 gemeenten (met als meest bekende Eupen en Sankt-Vith) is het Duits er de officiële taal, met echter faciliteiten voor de Franstaligen. In de aangrenzende Waalse gemeentes Waimes (Weismes in het Duits) en Malmedy zijn er ook taalfaciliteiten voor Duitstaligen.

Ook Nederlandstaligen (zowel Vlamingen als Nederlanders) wonen in Wallonië. In enkele gemeenten tegen de taalgrens, met name Komen-Waasten (Comines-Warneton), Moeskroen (Mouscron), Edingen (Enghien) en Vloesberg (Flobecq), genieten zij taalfaciliteiten. De oostelijke gemeenten Balen (Baelen), Bleiberg (Frans: Plombières, Duits: Bleyberg) en Welkenraat (Welkenraedt) zijn officieel Franstalig. In 1966 werd beslist dat deze gemeenten faciliteiten kunnen aanvragen voor zowel Duits- als Nederlandstaligen maar hiervan is tot op heden nog geen gebruik gemaakt.

Op gebied van streektalen bekleedt het Waals (Walon) de voornaamste positie. Het wordt gesproken in de provincies Luik, Namen en Waals-Brabant, evenals Oost-Henegouwen, de Ardennen en in de botte de Givet (de Franse inham in de provincie Namen). In West-Henegouwen spreekt men Picardisch (Picard), in het uiterste zuiden van de provincie Namen (Vresse-sur-Semois) hoort men Champenois, in de Gaumestreek (zuiden van de provincie Luxemburg) dan weer Gaumais. Tegen de grens met het Groothertogdom Luxemburg spreekt men Luxemburgs (Lëtzebuergesch) dat in tegenstelling tot de vorige geen Romaans dialect is maar een gestandaardiseerd dialect van het Duits. Sinds het begin van de 20e eeuw neemt het gebruik van streektalen echter sterk af, ten voordele van het Frans.

[bewerk] Geografie

De Maas (la Meuse) is de belangrijkste rivier in Wallonië. De Samber (la Sambre) is de enige bevaarbare bijrivier van de Maas. De Samber en de Maas lopen samen als een Oost-West-as door het Waals Gewest. Ook de Semois, de Lesse en de Ourthe monden uit in de Maas. Wallonië is heuvelachtiger dan Vlaanderen met o.a. de Ardennen, de Hoge Venen (les Hautes Fagnes) (met het hoogste punt van België, Signal de Botrange) en de Condroz.

[bewerk] Provincies

Het Waalse grondgebied omvat de volgende provincies:

1. Waals-Brabant (Brabant-Wallon)
2. Henegouwen (Hainaut)
3. Luik (Liège/Lüttich)
4. Luxemburg (Luxembourg)
5. Namen (Namur)

[bewerk] Bestuur

De bevoegdheden van het Waals Gewest zijn vastgelegd in de Belgische Grondwet en de Bijzondere Wet tot Hervorming der Instellingen.

[bewerk] Parlement

Het Waals Parlement is de volksvertegenwoordiging van het Waals Gewest. Het parlement telt 75 zetels en wordt eens in de vijf jaar gekozen, gelijktijdig met de verkiezingen voor het Europees Parlement.

[bewerk] Kieskringen

Het Waals Gewest is onderverdeeld in 13 kieskringen. Iedere kieskring vult een aantal zetels in de Waalse Gewestraad. Aarlen (Arlon) - Bastenaken (Bastogne) - Marche-en-Famenne: 3, Charleroi: 9, Dinant - Philippeville: 4, Doornik - Aat (Ath) - Moeskroen: 7, Hoei (Huy) - Borgworm (Waremme) : 4, Luik: 13, Bergen: 6, Namen: 6, Neufchâteau - Virton: 2, Nijvel (Nivelles): 8, Thuin: 3, Verviers: 6 en Zinnik (Soignies): 4.

[bewerk] Samenstelling 2004-2009

	PS	MR	CDH	FN	Ecolo	Totaal
Aarlen	1	1	1	0	0	3
Charleroi	4	2	1	2	0	9
Dinant	2	1	1	0	0	4
Hoei	2	2	0	0	0	4
Luik	6	3	2	1	1	13
Bergen	3	1	1	1	0	6
Namen	3	2	1	0	0	6
Neufchâteau	1	0	1	0	0	2
Nijvel	2	4	1	0	1	8
Zinnik	2	1	1	0	0	4
Thuin	3	0	0	0	0	3
Doornik	3	2	2	0	0	7
Verviers	2	1	2	0	1	6
Totaal	34	20	14	4	3	75

[bewerk] Samenstelling 2004-2009

• Parti Socialiste (PS): 34 (1999-2004: 25)
• Mouvement Réformateur (MR): 20 (1999-2004: 21)
• Centre Démocrate Humaniste (CDH): 14 (1999-2004: 14)
• Ecolo: 3 (1999-2004: 14)
• Front National (FN): 4 (1999-2004: 1)

Totaal: 75 zetels

[bewerk] Regering

Het dagelijks bestuur van het Waals Gewest is in handen van de Waalse regering.

[bewerk] Verkeer en vervoer

Het vervoer per tram en bus binnen het Waals Gewest wordt uitgevoerd door de Société Régionale Wallonne du Transport (SRWT), onder de commerciële naam TEC (Transport en commun). Het Waals Gewest beheert ook de gewestwegen in Wallonië. Het spoorvervoer is een verantwoordelijkheid van de federale overheid en wordt verzorgd (net als in de rest van België) door de NMBS (Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen) (Frans: SNCB).

[bewerk] Vernederlandsing

Gezien de massale toeristenstroom van Vlamingen en Nederlanders en het feit dat er ook een aanzienlijk aantal Nederlandstaligen naar Wallonië verhuist, wordt het Nederlands er meer prominent aanwezig. Vooral de Nederlanders gaan er wonen en beginnen een Nederlandstalige camping, restaurant of café in Wallonië. Een kwart van de campings in de Ardennen en de rest van Wallonië is inmiddels in Nederlandse handen. Veel Walen klagen over 'vernederlandsing'. Zo klagen de Franstaligen dat ze in het Nederlands worden ontvangen op campings, restaurants en café's, met een Nederlandstalig reglement of menukaart. Dit fenomeen blijft evenwel beperkt tot geïsoleerde gevallen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de verfransing van de Brusselse Rand.

[bewerk] Waalse beweging

Er bestaat een Waalse beweging die strijdt voor de onafhankelijkheid van Wallonië of een unie met Luxemburg en/of Frankrijk. Ze ontstond als reactie op de Vlaamse Beweging maar bleef daarmee vergeleken slechts een marginaal verschijnsel.

Op politiek vlak verdedigt het RWF (Rassemblement Wallonie-France) het rattachisme (reunionisme), met als doel de hereniging van Wallonië, Brussel en de Vlaamse randgemeentes met faciliteiten voor Franstaligen met Frankrijk. Retour à Liege is actief in de Limburgse gemeente Voeren en komt op voor de heraansluiting bij de Franstalige provincie Luik. Ook het FDF ijvert voor Franstalig zelfbewustzijn, vooral dan in de Vlaamse Rand rond Brussel.

[bewerk] Externe links

• www.wallonie.be De officiële website van het Waals Gewest
• gov.wallonie.be Website van de Waalse Regering
• parlement.wallonie.be Website van het Waals Parlement
• www.waalsweekblad.be Website/nieuwsbrief van het Waals Weekblad

{{{afb_links}}}	Bestuurlijke indeling van België	{{{afb_rechts}}}
Gewesten : Vlaams Gewest - Waals Gewest - Brussels Hoofdstedelijk Gewest Gemeenschappen : Vlaamse Gemeenschap - Franse Gemeenschap - Duitstalige Gemeenschap Provincies : Antwerpen - Henegouwen - Limburg - Luik - Luxemburg - Namen - Oost-Vlaanderen - Vlaams-Brabant - Waals-Brabant - West-Vlaanderen