Liji
Van Wikipedia
De Liji (禮記, Optekening van de riten, W-G: Li-chi) is een klassieke Chinese verzameling rituele en ceremoniële voorschriften. Het werk wordt gerekend tot de Confucianistische Klassieken en vormde samen met de Yili en Zhouli de Sanli (Drie Riten), het rituele onderdeel van de Vijf Klassieken. In tegenstelling tot de beide andere werken is de inhoud van de Liji zeer divers, zowel in inhoud als in stijl. Het werk bevat, naast beschrijvingen van rituelen en filosofische verhandelingen, ook anecdotes over Confucius en zijn leerlingen. Er bestaat volgens de tradities ook nog een oudere versie, de fragmentarisch overgeleverde Da Dai Liji (大戴禮記, Optekening van riten door Dai de Oudere). Dit werk vormt echter geen onderdeel van de Confucianistische klassieken. Als onderscheiding met deze Da Dai Liji wordt de huidige Liji ook wel Xiao Dai Liji (小戴禮記, Optekening van de riten door Dai de Jongere) genoemd.
Inhoud |
[bewerk] Ontstaan
Pas gedurende de zesde eeuw ontstond binnen de confucianistische traditie een concensus over het ontstaan van de Liji. Aan het begin van de Han-dynastie zou door koning Xian van Hejian (155-129 v. Chr., ook bekend als Liu De (劉德), jongere broer van keizer Wudi) een werk in 131 hoofdstukken zijn overgedragen aan de keizerlijke bibliotheek. Dit manuscript werd daar door de hofbibliothecaris Liu Xiang (劉向 79-8 v. Chr.) opnieuw ontdekt en vervolgens door Dai De (戴德) bewerkt tot een 85 hoofdstukken tellend werk, de Da Dai Liji. Dit werd door zijn neef Dai Sheng (戴聖) verder ingekort tot de 46 hoofdstukken tellende Xiao Dai Liji. Toen Ma Rong (馬融, 79-166) hieraan later drie hoofdstukken toevoegde (waaronder de Yueji, 樂記 Optekeningen over muziek) verkreeg de Liji het huidige aantal van 49 hoofdstukken. Het werk kreeg tenslotte zijn huidige vorm toen het door Zheng Xuan (鄭玄, 127-200) van commentaar voorzien.
Uit oudere bronnen blijkt echter niets van de vondst van een 131 hoofdstukken tellend document. Mogelijk is dit een latere poging om de oorsprong van de Liji te verbinden met andere teksten die waren geschreven in karakters van vóór de standaardisatie van het schrift door de Qin (guwen 古文, oude tekst). De oudste mededeling dat Dai De de (Da Dai) Liji en zijn neef Dai Sheng de (Xiao Dai) Liji hebben samengesteld stamde van de eerder genoemde Zheng Xuan, betrouwbaar commentator van rituele handboeken. Toch is ook dit bericht twijfelachtig. Tijdens de bijeenkomst in de Hal van de Witte Tijger van 79 na Chr. om de juiste versies van de Vijf Klassieken te bepalen, werden weliswaar hoofdstukken uit de Liji (en de Da Dai Liji) genoemd, maar werd niet vermeld dat ze afkomstig waren uit een bepaalde verzameling. Hoewel sommige van de hoofdstukken reeds zijn ontstaan in de tijd van de Strijdende Staten stamt de huidige samenstelling van de Liji pas uit de late Han-tijd. Volgens de Houhanshu, de officiële dynastieke geschiedenis van die periode had Cao Bao (曹褒, d. 102 na Chr.) een Liji overgeleverd die bestond uit 49 hoofdstukken.
[bewerk] Inhoud
De inhoud is zeer divers van aard:
- Sommige hoofdstukken bestaan, net als de Yili, uit rituele voorschriften.
- In een aantal hoofdstukken worden begrippen uit andere rituele handboeken nader gedefiniëerd.
- Veel hoofdstukken bevatten anecdotes over het leven, de familie of uitspraken van Confucius. Daaruit blijkt dat hij gedurende zijn leven reeds een hoge status zou hebben gehad. Dit paste in de omzetting van de positie van Confucius van eerste leraar (xianshi 先師) naar grootste wijsgeer (zhisheng 至聖), zoals die gedurende de Westelijke Han-tijd plaatsvond.
- Een derde groep hoofdstukken is filosofisch van aard. Hiertoe behoren de Zhongyong (中庸, Doctrine van het Midden) en de Daxue (大學, Het Grote Leren). Deze hoofdstukken kregen in de 12e eeuw een eigen positie toen zij door de neo-confucianistische wetenschapper Zhu Xi (1130-1200) uit de Liji werden gehaald en met de Analecten van Confucius en de Mengzi werden samengebracht tot de Vier Boeken. Die fungeerden als een inleiding op het Confucianisme en zijn sindsdien door iedere Chinese ambtenaar en door veel schoolkinderen uit het hoofd geleerd.
- Een hoofdstuk over muziek (Yueji) is volgens de tradities door Ma Rong toegevoegd aan de Liji en is mogelijk een verkorte versie van een verloren geraakt werk dat behoorde tot de Vijf Klassieken (in dat geval eigenlijk Zes Klassieken). Dit terugbrengen van zes naar vijf klassieken kan zijn gebeurd onder invloed van de leer van de Vijf Elementen, die gedurende de vroege Han-tijd steeds belangrijker werd.
Sommige onderdelen lijken afkomstig te zijn uit andere klassieke Chinese werken. Zo komen delen van de hoofdstukken Sannianwen (三年問, Vragen over de rouwperiode van drie jaar) en Yueji (Optekeningen over muziek) uit de Xunzi en is de Yueling (月令 , Activiteiten van de regering tijdens de verschillende maanden) een variant op de Annalen van de maandelijkse inachtnemingen uit de Lüshi chunqiu (呂氏春秋, De Lente en Herfst Annalen van mijnheer Lü en de Huainanzi (淮南子, De Meesters van Huainan).
[bewerk] Lijst van hoofdstukken
[bewerk] Vertalingen
Er zijn twee vertalingen in westerse talen:
- Legge, James, 'The Lî Kî (The Book of Rites)', 2 delen, in: Sacred Books of the East, deel xxvii (1-10) en xxviii (11-46), Oxford (At the Clarendon Press) 1885.
- herdruk onder de titel: Li Chi. Book of Rites. An Encyclopedia of Ancient Ceremonial Usages, Religious Creeds, and Social Institutions. Translated [from the Chinese by] James Legge, samengesteld en voorzien van een inleiding door Ch'u Chai en Winberg Chai, New Hyde Park, N.Y. (University Books), 1967, 2 delen.
- Couvreur, Séraphin, Li Ki ou Mémoires sur les bienséances et les cééremonies. Texte Chinois avec une double traduction en français et en latin, Ho Kien Fou (Mission catholique) 1899, 2 delen.
- tweede editie 1913, herdruk: Parijs (Cathasia) 1950 (reeks: Les humanités d'extrême-orient), 2 delen.
[bewerk] Externe links
- Klik hier voor integrale Chinese tekst (Chinese Text Project)
- Voor de volledige vertaling van James Legge uit 1885:
- Voor de integrale vertaling van Séraphin Couvreur (in de herdruk van 1950):
[bewerk] Literatuur
- Nylan, Michael, The Five 'Confucian' Classics, New Haven (Yale University Press), 2001, ISBN 0-300-08185-5, hoofdstuk 4 The Three Rites Canon pp. 168-202.
- Riegel, Jeffrey K., 'Li chi' in: Early Chinese Texts. A Biliographical Guide (Loewe, Michael, ed.), pp. 293-298, Berkeley: Society for the Study of Early China, 1993, (Early China Special Monograph Series No. 2), ISBN 1-557-29043-1.
|
|
|---|
|
Vijf Klassieken: Boek der Veranderingen (I Ching) | Boek der Documenten | Boek der Liederen | Riten (Sanli) | Lente en Herfst Annalen |
|
Chinese geschiedenis - Chinese literatuur - Confucianisme |
