Maurik
Van Wikipedia
Maurik is een dorp in de Nederlandse gemeente Buren. Het ligt tussen Tiel en Wijk bij Duurstede. Aan de rand van Maurik is het nieuwe gemeentehuis van de gemeente Buren gevestigd. Het ontwerp van het gebouw stuit bij veel inwoners van de gemeente op kritiek. Het gebouw is namelijk opgetrokken uit een roodachtige steen, en staat temidden van weilanden.
[bewerk] Geschiedenis
Over de naam Maurik hangt de nevel van de geschiedenis. Er is over het ontstaan ervan niets bekend. Wel zijn er enige gedachten over ontwikkeld, maar die zijn geen vrucht van de boom der kennis. A.J. van der Aa schrijft in zijn Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden (1846) dat het Mannaritium, genoemd in het reisboek van Keizer Antonius, het huidige Maurik zou zijn. Zijn bron noemt hij echter niet. Mannaritium en Maurik hebben overigens alleen de eerste letter gemeenschappelijk, wat de geloofwaardigheid niet vergroot. A.P. de Kleuver maakt het in zijn gelegenheidswerkje ˝De gemeente Maurik˝ (1967) nog bonter en neemt Keltische oorsprong aan. Beide meningen worden nog steeds klakkeloos overgenomen, wat vreemd is, omdat wetenschappers hun licht over de Betuwe hebben laten schijnen.
Nu is (zeer) oude bewoning bewezen: in 1967 zijn enkele geringe resten aangetroffen die wijzen op bewoning in de Bronstijd (1700-700 v.Chr.). Aan het begin van de jaartelling heeft op de Woerd bij Maurik een grote boerderij gestaan; deze hoeve werd tegen het eind van de 3e eeuw verlaten: De Franken begonnen met hun invallen en het werd onveilig. In de 4e eeuw was de grond te drassig voor bewoning en Romeinse schrijvers noteerden dat de grond in de Betuwe zo nat was, dat het bijna geen grond meer mocht heten. In de daarop volgende eeuwen, de 5e tot de 7e, was er sprake van geringe bewoning in de Betuwe, het meest in de Over-Betuwe, aldus Dr.A.R. Hol in haar standaardwerk ˝De Betuwe˝, waaruit een groot deel van het bovenstaande is ontleend.
Een veilige conclusie is, dat de permanente bewoning van Maurik pas van na de 7e eeuw dateert. Vroegere datering steunt slechts op speculatie. De mening van deskundigen daarover is duidelijk. Op grond van archeologisch onderzoek concludeert Dr.P.J.R. Modderman in ˝Over de perceelsnamen van het Nederlandse rivierengebied˝ (1949) dat permanente bewoning van plaatsen tussen de Rijn en de Waal met de uitgang -ik (zoals Maurik, Varik) nergens verder gaat dan tot de vroege middeleeuwen. Een andere geleerde, Dr. D.P. Blok, betoogt in de ˝Bijdragen en Mededelingen van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen, nr. XLVII˝, dat de vroeg-middeleeuwse vestiging van bewoners van de West-Betuwe zich van Brabant uit voltrokken heeft en ca. 900 voltooid was.
In ieder geval wordt Maurik voor het eerst in een oorkonde van 997 genoemd en wel als Maldericke. Keizer Otto III schenkt dan een in Maurik gelegen goed aan een klooster. De vestiging van de nieuwe bewoners zal, gelet op de conclusie van Dr. Blok, enige generaties eerder hebben plaatsgevonden. De eerste bewoner van naam treedt ons een kleine drie eeuwen later tegemoet: Saffatijn van Mauderic, ridder, die in 1270 zijn burcht bij de rivier bouwde (op het terein waar nu de molen staat). Lang heeft hij daarvan geen plezier gehad: hij sneuvelt in 1294 in de Slag bij Woeringen.
Een verklaring voor de naam Maurik is er evenwel nog steeds niet. Een ontlening aan het Keltisch, zoals A.P. de Kleuver heeft aangenomen (Maleriacum of Mannaricium, wat weer een afleiding zou zijn van de persoonsnaam Malerius), moet naar het Rijk der Fabelen worden verwezen.
Van 1811 tot 1999 was Maurik een zelfstandige gemeente in de Neder-Betuwe, waaronder ook de dorpen Eck en Wiel, Ingen (1811-1817) en sinds 1818 ook Ravenswaaij en Rijswijk vielen. In 1999 ging de voormalige gemeente Maurik op in de gemeente Buren. Het voormalige gemeentehuis is september 2006 als restaurant in gebruik genomen.
In het verleden stonden in Maurik en omgeving diverse steenfabrieken. Door de bouw van de stuw in de Nederrijn bij Amerongen is de rivier die oorspronkelijk langs het dorp liep een paar honderd meter naar het noorden verlegd. Ter hoogte van Maurik heet de rivier Lek. Hierdoor ontstond een dode arm in de rivier, het Eiland van Maurik genaamd. Op het recreatiegebeid zijn thans nog resten van de rivier en de bedrijvigheid die hier heeft plaatsgevonden terug te vinden. Op het recreatiegebied bevinden zich bijvoorbeeld nog 3 vervallen steenfabrieken.
Door de bouw van het industrieterrein bij Eck en Wiel is er de laatste jaren behoorlijke bedrijvigheid ontstaan in de omgeving van Maurik. Verder werken veel inwoners in naburige plaatsen of bij de lokale fruit- en transportbedrijven. Ook wonen er veel forenzen die in de Randstad werken.
[bewerk] Religie, cultuur en toerisme
De Nederlands Hervormde kerk van Maurik bevat 15e eeuwse wandschilderingen. Er is ook een R.K. Kerk, maar de katholieke gemeenschap is veel kleiner dan de overwegend hervormde bevolking (niet-gelovigen en anders-denkenden niet meegerekend). De beide kerken zijn normaliter niet geopend voor publiek, maar alleen tijdens diensten en missen.
Maurik kent verder een recreatiepark (Eiland van Maurik) en een waterkrachtcentrale. Het recreatiepark kent mogelijkheden tot zeilen, surfen en andere vormen van watersport.
Het verenigingsleven bestaat onder andere uit een harmonie en een voetbalvereniging.
In Maurik bevinden zich 2 basisscholen te weten Openbare Basisschool de Boogerd en Christelijke Basisschool de Hoeksteen.
|
|
 |
|---|---|
| Stad: Buren | |
| Dorpen: Asch | Beusichem | Eck en Wiel | Erichem | Ingen | Kerk-Avezaath | Lienden | Maurik | Ommeren | Ravenswaaij | Rijswijk | Zoelen | Zoelmond | |
