Stad
Van Wikipedia
|
||
Een stad is een plaats waar mensen wonen. Traditioneel waren steden plaatsen met stadsrechten, zoals het hebben van een stadsmuur of het houden van een markt. Tegenwoordig wordt het onderscheid tussen steden en dorpen meestal gemaakt op grond van de grootte (het aantal inwoners) of ook wel het voorzieningenniveau. Waar dorpen zich kenmerken door een landelijk karakter, weinig voorzieningen en een hechte gemeenschap, zijn steden dichter bevolkt, bezitten meer voorzieningen (scholen, ziekenhuizen, een schouwburg, grotere stations, etc.), en kennen geen hechte gemeenschap ("opgaan in de massa"). Inwonersaantallen zijn als maatstaf sterk afhankelijk van de algehele bevolkingsdichtheid van een gebied: zo zal een plaats met zo'n 1000 inwoners in Tsjaad al een stad zijn, terwijl daar in Japan ten minste 100.000 inwoners voor nodig zijn.
Inhoud |
[bewerk] Begrip stad
Het onderscheid tussen stad en gemeente is vooral organisatorisch en juridisch, soms vormt een stad met de omliggende dorpen een gemeente.
[bewerk] Definitie stad in België
In België wordt de titel stad officieel toegekend aan gemeenten via een Koninklijk Besluit. De gemeente krijgt dan de stadstitel er bovenop, deze heeft weinig met de grootte van de gemeente te maken. Het eerste Koninklijk Besluit kwam er op 30 mei 1825. Hierin werden alle gemeenten opgelijst die in het verleden stadsrechten hadden ontvangen en die deze niet verloren waren tijdens de Franse tijd. Gedurende meer dan 150 jaar veranderde er niets meer aan de lijst van 1825. Na de gemeentelijke herinrichting van 1977 werd de stadstitel uitgebreid tot het volledige grondgebied van de fusiegemeente en kregen de gemeenten de kans om de stadstitel te verkrijgen via een Koninklijk Besluit. Dit kon gebeuren omwille van historische redenen ( steden die de stadstitel verloren waren tijdens de Franse tijd of gemeenten die in de Middeleeuwen een belangrijke rol speelden) of omwille van de huidige centrumfunctie van de gemeente. Heel wat gemeenten maakten hiervan gebruik en verkregen tussen 1982 en 2000 de stadstitel.
Ook het Verenigd Koninkrijk kent zo'n systeem.
[bewerk] Definitie stad in Nederland
In Nederland werd vroeger over een stad gesproken als de plaats stadsrechten heeft, ook voor het toerisme wordt deze definitie nog gehanteerd. Er is geen officiële definitie van wanneer een plaats een stad is, maar het Centraal Bureau voor de Statistiek gebruikt de omgevingsadressendichtheid voor de mate van verstedelijking. De enige plaats van welke de status van stad wettelijk is vastgelegd is Amsterdam, in de Grondwet als hoofdstad omschreven.
[bewerk] Definitie stad in Rusland
In Rusland kunnen plaatsen met ten minste 12.000 inwoners en met minimaal 85% van de bevolking werkzaam in sectoren buiten de landbouw de wettelijke status van stad aanvragen. Er zijn echter vele voorbeelden van historische plaatsen met de status van stad, die soms amper 1.000 inwoners (meer) hebben en plaatsen met meer dan 20.000 inwoners die niet de status van stad hebben (de grootste is de stanitsa (kozakkenplaats) Ordzjonikidzevskaja in Ingoesjetië met meer dan 65.000 inwoners in 2002). Steden worden onderverdeeld in verschillende klassen naar inwoneraantal, zie nederzettingstypen in Rusland.
[bewerk] Voorsteden
Rond grote steden bevinden zich vaak een aantal andere plaatsen die ook 'verstedelijkt' zijn, dat wil zeggen dat ze groter zijn geworden en gedeeltelijk hun dorpse karakter hebben verloren. Deze zogenaamde voorsteden zijn meestal sterk op de stad gericht voor voorzieningen en werkgelegenheid. Stad en voorsteden samen heten een agglomeratie. Steden met miljoenen inwoners noemt men een miljoenenstad (metropolis). Grotere sterk verstedelijkte gebieden, zoals de "Boswash" (het gebied Boston-New York-Newark-Philadelphia-Washington DC, 35 miljoen inwoners), de Noordzeekust (het verstedelijkte gebied dat midden- en zuid-Nederland, Belgie en het noorden van Frankrijk omvat, met ca. 30 miljoen inwoners), Peking-Tianjin en Zuid-Japan worden wel aangeduid als "megalopolis".
[bewerk] Wereldstad
![]() |
Een wereldstad is een prominent internationaal centrum op het gebied van handel, bankwezen, financiën, innovatie en markten. De term wereldstad werd geïntroduceerd door sociologe Saskia Sassen in 1991 en wordt sindsdien, dankzij de toenemende globalisering, in toenemende mate gebruikt. De term dient niet te worden verward met miljoenenstad. Waar een miljoenenstad een groot inwoneraantal heeft, heeft een wereldstad internationaal veel invloed en macht. Wereldsteden hebben volgens Sassen meer met elkaar gemeen dan met steden in hun eigen land. In toenemende mate hebben wereldsteden geen landelijke politiek meer nodig, maar ze onderhouden directe banden met elkaar. Ook in Nederland wordt dit steeds duidelijker, wat te zien is aan de toenemende vraag naar meer autonomie voor de Randstad, bijvoorbeeld door een Randstadprovincie.
[bewerk] Grootste steden
[bewerk] Grootste steden ter wereld
Hieronder staat een lijst van de grootste steden ter wereld (gemeten naar aantal inwoners in de gemeente; data World Gazetteer, 2006).
Nr. | Naam | Originele naam (indien afwijkend) | Land | Aantal inwoners |
1 | Sjanghai | Shanghai | ![]() |
15.017.783 |
2 | Bombay | Mumbai | ![]() |
12.883.645 |
3 | Karachi | Karāchi | ![]() |
11.969.284 |
4 | Buenos Aires | ![]() |
11.595.183 | |
5 | Delhi | Dilli | ![]() |
11.215.130 |
6 | Manilla | Manila | ![]() |
10.546.511 |
7 | Moskou | Moskva | ![]() |
10.472.629 |
8 | Seoul | Sŏul | ![]() |
10.409.345 |
9 | São Paulo | ![]() |
10.059.502 | |
10 | Istanbul | İstanbul | ![]() |
10.034.830 |
11 | Lagos | ![]() |
9.020.089 | |
12 | Mexico-stad | México | ![]() |
8.659.409 |
13 | Jakarta | ![]() |
8.556.798 | |
14 | Tokio | Tōkyō | ![]() |
8.372.440 |
15 | New York | City of New York | ![]() |
8.124.427 |
16 | Kinshasa | ![]() |
8.096.254 | |
17 | Lima | ![]() |
7.857.121 | |
18 | Caïro | al-Qāhirah (Arabisch: القاهرة ) | ![]() |
7.836.243 |
19 | Peking | Beijing | ![]() |
7.602.069 |
20 | Londen | London | ![]() |
7.489.022 |
[bewerk] Grootste steden van Nederland
![]() |
[bewerk] Grootste steden in België
In België zijn steden gemeenten die een stadstitel dragen. Sommige grote gemeenten zullen daarom niet in het overzicht van de grootste steden voorkomen.
![]() |
[bewerk] Plaatsen met 'stad' in hun naam
Plaatsnamen met het woord stad in hun naam zijn onder andere:
- Arnstadt
- Darmstadt
- Herk-de-Stad
- Jakobstad, Finland
- Kaapstad
- Karl-Marx-Stadt, nu Chemnitz
- Kristinestad, Finland
- Lelystad
- Lennestadt
- Lippstadt
- Neustadt
- Nieuwstadt
- Nijstad
- Oranjestad
- Stad aan 't Haringvliet
- Stadse Dijk
- Stadskanaal
- Stadtallendorf
- Stadthagen
- Willemstad (Curaçao)
- Willemstad (Noord-Brabant)
- Zaanstad
[bewerk] Gerelateerde onderwerpen
Agglomeratie -- Burgemeester -- Deelgemeente (België) -- Deelgemeente (Nederland) -- Gemeentearchivaris -- Gemeente (bestuur) -- Gemeentehuis -- Gemeenteraad -- Hoofdstad -- Metropool -- Provinciestad -- Satellietstad -- Schepen -- Stadhuis -- Stadsbestuur -- Stadscentrum -- Stadsdeel -- Stadsdeelraad -- Stadsrechten -- Stadstaat -- Urbanisatie -- Wereldstad -- Wethouder -- Wijk -- Zustergemeente
[bewerk] Zie ook
- Lijst van Nederlandse steden en dorpen
- Lijst van grootste gemeenten in Nederland
- Lijst van Nederlandse steden met stadsrechten
- Lijst van Belgische steden
- Lijst van Vlaamse gemeenten
- Archetypische steden
- Lijst van grootste metropolen
- Portaal:Steden
[bewerk] Externe link