Metonymie

Van Wikipedia

Een metonymie (ook: overnoeming of metoniem) is als stijlfiguur een beeldspraak waarbij een begrip niet rechtstreeks genoemd wordt, maar wordt aangeduid door een nauw daarmee verbonden woord. Het woord verwijst niet naar zijn originele referent, maar naar een referent die daarmee in een zogenaamde contiguïteitsrelatie staat. Anders gezegd: in een vergelijking tussen het beeld en het bedoelde zit geen overeenkomst. Men onderscheidt o.a:

de pars pro toto (Latijn: deel voor geheel) of synecdoche
- even de neuzen tellen
  = personen (een persoon is geen neus)
- een goede boterham verdienen
  = inkomen
- roodborstje
de totum pro parte (Latijn: geheel voor deel)
- Nederland won van Duitsland
  = 11 voetballers
- de kaars brandt
  = het vet in het topje van de pit
de abstractum pro concreto
- het kantoor gaat een dagje uit
  = het personeel
de concretum pro abstracto
- hij staat in vuur en vlam
  = verliefd
de relatie maker-gemaakte
- wij hebben een Herman Brood boven de bank
  = een schilderij gemaakt door Herman Brood
- dat zoeken we op in de Van Dale
  = het woordenboek
de relaties merknaam-product of bedrijfsnaam-product (dit noemt met ook een eponiem, indien het de naam draagt van de persoon die het heeft uitgevonden of ontwikkeld)
- aspirine
- Coca Cola
- Pringles
de relatie plaats-product (dit noemt men ook een geoniem)
- wil je nog een glaasje bordeaux
  = wijn uit de omgeving van Bordeaux
de relatie godheid-machtsgebied
- hij gaf zich over aan Venus
  = de liefde
de relatie stof-object
- hij dronk uit een glas
  = een beker van glas
- een blikje