Michaël I van Roemenië
Van Wikipedia
| 1921 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||
| Koning van Roemenië | ||||||
|
||||||
| Koning van Roemenië | ||||||
|
||||||
|
Michaël I (Roemeens: Mihai) (Sinaia, 25 oktober 1921) was de laatste koning van Roemenië. Hij regeerde van 20 juli 1927 tot 8 juni 1930 en van 6 september 1940 tot 30 december 1947. In de tussentijd was zijn vader Carol II aan de macht. Zijn moeder was Helena van Griekenland, dochter van koning Konstantijn I.
Inhoud |
[bewerk] Kindertijd
Michaëls kindertijd werd overschaduwd door spanningen tussen zijn ouders die voortkwamen uit het gedrag van zijn vader. Prins Carol kreeg kort na Michaëls geboorte een langdurige affaire met Elena Wolff (in het Roemeens bekend als Magda Lupescu). Zijn vader verdween in 1925 met Wolff naar Parijs en moest zijn recht op de troon opgeven. Aldus werd Michaël in 1926 op 5-jarige leeftijd de troonopvolger. Carol bleef onder de naam Carol Caraiman in Parijs wonen.
[bewerk] Eerste koningschap
Michaël besteeg de troon in 1927 na de dood van koning Ferdinand. Vanwege zijn minderjarigheid regeerde in zijn naam een regentschapsraad bestaande uit zijn oom, prins Nicolaas, patriarch Miron Cristea en Gheorghe Buzdugan (president van de Hoge Raad). Deze laatste stierf al snel en werd opgevolgd door Constantin Sarateanu.
[bewerk] Carols machtsovername
Carol keerde op 7 juni 1930 onverwachts terug naar Roemenië en werd een dag later door het parlement tot koning gekroond. De regering hoopte dat hij de politiek - die na de Eerste Wereldoorlog een chaos was geworden - weer in goede banen zou kunnen leiden.
Voor ex-koning Michaël, nog maar acht jaar oud, waren deze gebeurtenissen een trauma, met name het feit dat zijn moeder hierdoor in 1932 het land moest ontvluchten viel hem zwaar. Na zijn afzetting kreeg hij de pompeuze maar inhoudsloze titel Groot-Woiwode van Alba Iulia.
Na de lagere school zette Michaël zijn studie voort in een speciale klas waarin de beste leerlingen uit het gehele land - uit alle rangen en standen - waren samengebracht.
De heerschappij van Carol duurde tien jaar (1930-1940), een periode van grote economische groei gevolgd door een wereldwijde crisis, maar ook de periode waarin een eind kwam aan de parlementaire democratie in Roemenië. In 1938 werd hij absoluut heerser. De Tweede Wereldoorlog dreigde echter en in 1940 verloor Roemenië - zonder dat er één schot was afgevuurd - door een verdrag tussen Adolf Hitler en de Sovjet-Unie Bessarabië, Noord-Boekovina en het noordwesten van Transsylvanië. Het volk gaf Carol hiervan de schuld en op 5 september 1940 droeg hij de macht over aan generaal Ion Antonescu, die hem de volgende dag afzette. De 19-jarige Michaël werd in naam opnieuw koning.
[bewerk] Tweede koningschap
Michaëls tweede regeringsperiode begon onder dramatische omstandigheden. Roemenië was nog maar een deel van wat het enige jaren eerder was en de macht van de koning was uiterst beperkt. In feite regeerde Antonescu als dictator en was Roemenië een satellietstaat van Nazi-Duitsland. Het land werd hoofdleverancier van olie en graan voor het oostfront.
In deze turbulente oorlogsperiode lukte het Michaël en enkele loyale generaals en partijleiders op 23 augustus 1944 een staatsgreep te plegen, Antonescu te arresteren en de capitulatie van Roemenië uit te roepen. Antonescu werd opgesloten in de kamer waar de koninklijke postzegelverzameling werd bewaard. Voor deze heldendaad kan Michaël tot op de dag van vandaag bij de Roemenen niet stuk.
Michaël werd na de communistische machtsovername in 1947 echter opnieuw gedwongen troonsafstand te doen en het land te verlaten. Hij zocht asiel in Zwitserland, waar hij tot 2001 zou blijven wonen.
[bewerk] Terugkeer in Roemenië
Drie jaar na de val van het communistische regime, met Pasen 1992, werd het de ex-koning weer toegestaan zijn vaderland te bezoeken. Hij werd door miljoenen Roemenen toegejuicht. President Ion Iliescu, die dit niet beviel, gaf Michaël hierop te verstaan voortaan weg te blijven.
In 1997 kreeg hij echter het Roemeens staatsburgerschap terug van president Constantinescu (1996-2000), die hem weer had binnengehaald en gebruikte als ambassadeur naar andere koninkrijken in Europa en daarmee veel goede wil had verworven in en voor Roemenië. In 2001 nodigde Iliescu de 79-jarige Michaël officieel uit voor een bezoek. Hij wilde laten zien dat het land zijn communistische verleden definitief van zich had afgeschud. Op 23 mei 2001 zette de ex-koning weer voet in het paleis in Boekarest. Bij het hek stonden honderden oudere Roemenen om hem te begroeten. Iliescu sprak hem aan met sire.
Van de oude Michaël viel dan ook niet veel meer te verwachten. Het lijkt onwaarschijnlijk dat hij - zoals ex-koning Simeon II van Bulgarije - nog de politiek in zal gaan. Een geschikte opvolger heeft hij ook niet. Zijn oudste dochter Margareta wordt, mede door haar huwelijk ongeschikt geacht. Opvolging in vrouwelijke lijn was volgens de grondwet van het koninkrijk Roemenië bovendien niet toegestaan.
