Mithridates VI van Pontus
Van Wikipedia
Mithridates of Mithradates (d.i. Geschenk van Mithras) was de naam van een aantal koningen van Pontus. Zij waren van Perzische afkomst en bouwden in de diadochentijd een krachtige staat op.
Het toppunt van macht bereikte het koninkrijk Pontus onder Mithridates VI (132 v. Chr.- 63 v. Chr.), bijgenaamd Eupator (d.i. zoon van een goede vader), die in 111 v. Chr. koning werd, en uitgroeide tot een van Rome's meest succesvolle tegenstanders. Hij wordt ook wel Mithridates de Grote genoemd.
Mithridates was lange tijd een vluchteling en nam meermaals zijn toevlucht tot broedermoord om de troon van Pontus te bestijgen. Hij verwierf aanvankelijk vruchtbare en voor de handel gewichtige gebieden in (het huidige) Zuid-Rusland en richtte daarna zijn politiek op de verovering van Klein-Azië. Daarbij kwam hij onvermijdelijk in conflict met de zelf op expansie beluste Romeinen.
Gedekt door een bondgenootschap met Armenia en gesteund door de ontevreden bevolking van de Romeinse provincie Asia, die veel te lijden had onder de corruptie en het inhalige beleid van de Romeinse stadhouders, opende hij in 88 de strijd. Mithridates werd wijd en zijd als bevrijder ingehaald en bevredigde de wraakzucht van de plaatselijke bevolking door een georganiseerd bloedbad: vanuit Ephesus gaf hij het sein om in het hele land op één dag alle uit Italië afkomstige Romeinse onderdanen (minstens 80.000) te vermoorden. Na deze slachting (de zgn. "Vesper van Ephesus") stak hij over naar Griekenland, waar men hem eveneens op gejuich onthaalde. De terugslag kwam toen Sulla in Griekenland verscheen: hij nam Athene in en versloeg Mithridates' troepen bij Chaeronea. In 85 kwam Klein-Azië weer onder Romeinse controle en moest zwaar boeten voor zijn revolte o.a. door buitensporig hoge belastingen.
In 74 hervatte Mithridates zijn pogingen, maar werd door het optreden van de bekwame veldheer Lucullus gedwongen naar Armenia te vluchten. Ook dit land werd door Lucullus veroverd, maar moest tijdelijk prijsgegeven worden, toen hij van zijn commando werd ontheven. Dit bood Mithridates de gelegenheid zich te herstellen, totdat Pompeius in 66 v. Chr. voorgoed met hem afrekende. Mithridates vluchtte naar de Krim, naar de zee van Azov, waar zijn zoon een rijkje had. Zijn plannen om van daaruit de Romeinen opnieuw te bestoken mislukten, doordat de revolterende bevolking weigerde de zware lasten voor de oorlogvoering op te brengen.
Mithridates besloot toen een einde aan zijn leven te maken: naar verluidt zou hij aanvankelijk een gif hebben ingenomen (dat echter niet werkte!), waarna hij zich, geholpen door een trouwe dienaar, op zijn zwaard stortte.
Enkele legendes hebben de mythevorming rond Mythridates versterkt. Zo zou hij beschikt hebben over een fenomenaal geheugen en in staat zijn geweest een ieder van zijn manschappen bij voornaam en in zijn moedertaal - een van de 25 talen die hij sprak - aan te spreken. Ook werd hij geacht regelmatig verdund gif tot zich te nemen, om zo dodelijke doses te kunnen weerstaan, een praktijk die mythridatisme genoemd wordt.
