Parlementaire enquête naar de toestand in fabrieken en werkplaatsen

Van Wikipedia

In 1886-1887 werd in Nederland een parlementaire enquête gehouden naar de toestand in fabrieken en werkplaatsen.

Nadat een wetsvoorstel om overmatige arbeid en verwaarlozing van kinderen te voorkomen door de regering was ingetrokken, namen Hendrik Goeman Borgesius en tien andere Tweede Kamerleden het initiatief voor een parlementaire enquête naar de toestand in fabrieken en werkplaatsen. Deze 'Arbeidsenquête' kon wegens ontbinding van de Kamer niet voltooid worden, maar door de verhoren werden wel vele misstanden aan het licht gebracht. De enquête gaf mede de aanzet tot de Arbeidswet 1890.

Vragen waren:

• Hoe werkten de wetten van 19 september 1874 (het kinderwetje van Van Houten) ook in verband met art. 82 van de wet van 17 augustus 1878;
• In hoeverre geven bestaande toestanden aanleiding tot aanvulling en uitbreiding van de wet;
• Hoe is de toestand van fabrieken en werkplaatsen hier te lande, met het oog op veiligheid, gezondheid en het welzijn der werklieden;
• In hoeverre worden overheidsmaatregelen ter verbetering geëist?

Voorzitter van de negen leden tellende enquêtecommissie was de liberaal Verniers van der Loeff. In de commissie zaten naast Goeman Borgesius onder meer de meubelmaker Heldt, de Rotterdamse katholieke ondernemer Bahlmann en Ruijs van Beerenbroek, die in 1890 de Arbeidswet tot stand zou brengen.

Onder meer uit de verhoren van arbeiders van de tegelfabriek van Regout in Maastricht bleek dat er allerlei wantoestanden bestonden in fabrieken, zoals kinderarbeid, lange werktijden en slechte arbeidsomstandigheden.

Het werk van de enquêtecommissie werd later voortgezet door een Staatscommissie. De Arbeidswet van 1890 beperkte kinder- en vrouwenarbeid en stelde de Arbeidsinspectie in, die naleving van de wet kon controleren. In 1895 volgde onder meer de Veiligheidswet, die bepalingen bevatte over de veiligheid in fabrieken.

[bewerk] Leden

• H.C. Verniers van der Loeff (liberaal)
• J. van Alphen (ARP)
• B.M. Bahlmann (RK)
• G.J.Th. Beelaerts van Blokland (ARP)
• H. Goeman Borgesius (liberaal)
• B.H. Heldt (liberaal)
• G.L.M.H. Ruijs van Beerenbroek (RK)
• H.J. Smidt (liberaal)
• Ph.W. van der Sleyden (liberaal)

Bronnen en referenties:

Deze pagina, of een oudere versie ervan, is met toestemming overgenomen van http://www.parlement.com. De oorspronkelijke tekst is te vinden op http://www.parlement.com/9291000/modulesf/g8pjs9ep.