Planetaire nevel
Van Wikipedia
Een planetaire nevel is de uitdijende gasschil in de ruimte geproduceerd door bepaalde types sterren aan het eind van hun leven.
Een planetaire nevel is erg helder, vooral op een golflengte van 500,7 nanometer, waar dubbel geïoniseerde zuurstofatomen een min of meer groene gloed veroorzaken.
Planetaire nevels speelden een facilitaire rol bij metingen in de periode 2001-2003, waarmee tot ieders verrassing werd ontdekt dat elliptische sterrenstelsels geen donkere materie bevatten.
De eerste resultaten van Nigel Douglas (Kapteyn Instituut, Groningen) en zijn collega's, die 9 april 2003 gepresenteerd werden door Aaron Romanowski op de UK National Astronomy Meeting, maken het twijfelachtig dat ook elliptische sterrenstelsels halo's van donkere materie bevatten. Het ziet er naar uit dat elliptische sterrenstelsels 'naakt' zijn.
Douglas karakteriseert de Planetaire Nevel Spectrograaf (PNS) als 'een soort radiële-snelheidscamera', die speciaal ontworpen is om planetaire nevels in elliptische sterrenstelsels te ontdekken. Het instrument is bevestigd aan de 4,2 meter William Herschel Telescoop op La Palma, en is gebouwd door een consortium van het Verenigd Koninkrijk, Italië, Australië, en Nederland.
Een planetaire nevel ontstaat als een ster tijdens z'n laatste levensfase een veelkleurige gasnevel uitstoot. Ze is zo helder dat we ze zelfs in behoorlijk verre sterrenstelsels nog kunnen onderscheiden, en uit haar snelheid kunnen we afleiden hoeveel massa in de tot nu toe ononderzochte buitengebieden van gewone elliptische sterrenstelsels voorkomt. De PNS heeft een enorme sprong voorwaarts op dit gebied mogelijk gemaakt.
| Bronnen en referenties: |
|
