Pos/Van den Bosch
Van Wikipedia
|
Pos/Van den Bosch |
|
| Datum uitspraak | 17 november 1967 |
| Zaaknummer | {{{zaaknr}}} |
| Instantie | Hoge Raad |
| Rechters | {{{rechters}}} |
| Advocaat-generaal | van Oosten |
| Soort zaak | Civiel |
| Soort procedure | Cassatie |
| Wetgeving | {{{wetgeving}}} |
| Onderwerp | Misbruik van omstandigheden |
| Vindplaats | NJ 1968, 42; LJN AC4789 |
Pos/Van den Bosch is een arrest van de Hoge Raad der Nederlanden (17 november 1967) waarin de vernietigingsgrond misbruik van omstandigheden werd uitgewerkt. Deze jurisprudentie is later opgenomen in het Burgerlijk Wetboek, art. 3:44.
[bewerk] Casus
Sinds 30 november 1954 pacht Van den Bosch een stuk weiland gelegen aan de Rijksstraatweg onder Baambrugge (gemeente Abcoude) van Gerrit Brouwer. In het pachtcontract hebben ze een clausule opgenomen dat als Brouwer en zijn bij hem inwonende zusters overlijden dan mag van den Bosch een de grond kopen.
Gerrit Brouwer en zijn al zijn inwonende zusters overlijden, behalve Neeltje Brouwer. Een achterneef van haar, Pos, beheert het vermogen van de dan hoogbejaarde vrouw. In 1963, Neeltje Brouwer is dan 86 jaar schenkt zij de grond aan Pos, daartoe door hem aangezet. Pos was bekend met de rechten die Van den Bosch op de grond had.
In 1964 overlijdt Neeltje Brouwer. Als Van den Bosch de grond wil kopen komt hij er achter dat Pos hem voor is geweest. Pos wil niet meewerken aan de overdracht van de grond van hem aan Van den Bosch.
[bewerk] Procesgang en arrest Hoge Raad
Van de Bosch probeert nu via de rechtbank zijn gelijk te krijgen. Als eerste spant hij een kort geding aan, om, onder meer, te voorkomen dat de grond verder verkocht wordt. Het is dit kort geding dat uiteindelijk aanleiding geeft tot het arrest dat hier besproken wordt. Het kort geding wordt door hem verloren. In hoger beroep bij het hof heeft Van den Bosch meer succes. Het hof oordeelt dat, hoewel het inzichzelf het nog geen onrechtmatige daad is om te profiteren van de wanprestatie van een ander (in casu Neeltje Brouwer, zij had immers niet mogen verkopen aan Pos) is het in dit geval wel Pos aan te rekenen. Hij had een grote invloed op haar en maakte zo misbruik van de omstandigheden. Daardoor begaat Pos een onrechtmatige daad ten opzichte van Van den Bosch. Pos gaat in cassatie tegen de beslissing van het hof.
De Hoge Raad komt echter tot dezelfde conclusie:
dat echter onder de door van den Bosch gestelde en door het Hof voorshands voldoende aannemelijk geachte omstandigheden, waaronder enerzijds de omstandigheid dat Pos de optie kende en zich bewust moet zijn geweest van het aanmerkelijk nadeel dat van den Bosch zou lijden, indien het hem onmogelijk zou worden gemaakt daarvan gebruik te maken, anderzijds de bijzondere vertrouwenspositie die Pos ten opzichte van de 86-jarige N. Brouwer innam en de invloed die hij op haar kon uitoefenen, 's Hofs oordeel dat Pos jegens van den Bosch onrechtmatig heeft gehandeld door de schenking te aanvaarden, rechtens juist is;
