Salman Rushdie
Van Wikipedia
Salman Rushdie (Bombay (India), 19 juni 1947) is een essayist en schrijver van fictie. Het toneel van zijn werk is veelal het Indiase subcontinent. Rushdie groeide op in Bombay. Later volgde hij een opleiding in Engeland, en studeerde (met lof) af aan het King's College in Cambridge. In zijn vertelstijl vermengt hij mythe en fantasie met het werkelijke leven. Hij wordt dan ook wel gerekend tot het magisch realisme. Een bron van inspiratie voor Rushdie is het werk van Günter Grass. Recentelijk is Rushdie getrouwd met Padma Lakshmi, een prominent Indiaas model en actrice.
[bewerk] Werk
Niettegenstaande zijn Indiase roots is Rushdie een van de meest toonaangevende schrijvers van de moderne Engelstalige literatuur. Hij begon zijn schrijversloopbaan met Grimus (1975), deels een fantasievertelling, deels sciencefiction. Dit werk werd over het algemeen genomen genegeerd door het publiek en door de kritiek. Zijn volgende boek, Midnight's Children (Middernachtskinderen), lanceerde hem naar literaire roem en wordt door velen als zijn beste werk tot nu toe beschouwd. Het had een significante invloed op de Indiase en Britse literatuur in het daarop volgende decennium. Rushdie werd ervoor beloond met de Booker Prize 1981 en in 1993 met de “Booker of Bookers Prize”. Dit is de prijs voor de beste met een Booker Prize onderscheiden roman in 25 jaar. Middernachtskinderen ontleent thema’s aan de roman Die Blechtrommel van Günter Grass, het boek dat hem naar eigen zeggen geïnspireerd heeft om schrijver te worden.
Na het succes van Midnight’s Children publiceerde Rushdie in 1983 een kortere roman, Shame (Schaamte). Hierin geeft hij een beeld van de politieke beroering in het onafhankelijke Pakistan — hij noemt het zelf Peccavistan — door zijn personages te baseren op Zulfikar Ali Bhutto en generaal Zia-ul-Haq. Het ontving de Franse Prix du Meilleur Livre Etranger. Beide werken kenmerken zich door hun magisch-realistische stijl en benaderen het Indisch subcontinent vanuit het perspectief van de immigrant.
In 1988 volgen The Satanic Verses (De Duivelsverzen) die tot een controverse op wereldschaal zouden leiden. Daarin is duidelijk de invloed te herkennen van Michail Boelgakov's klassieke Russische roman De Meester en Margarita. Het boek is als het ware een pirouette van de Koran en Bollywood.
Vanaf dan trekt Rushdie zijn horizon open, niet alleen India en Pakistan maar ook de westerse wereld komt in beeld. In het in 1995 verschenen The Moor's Last Sigh (De laatste zucht van de Moor) worden de culturele relaties en handelsbetrekkingen tussen India en het Iberisch schiereiland aangeboord en vier jaar later in The Ground Beneath her Feet (De grond onder haar voeten) leeft op de achtergrond de Amerikaanse rock 'n roll-scène en het sterrendom en de invloed daarvan in India en op de Indiërs. Fury (Woede, geschreven als Boekenweekgeschenk voor de Nederlandse Boekenweek 2001 en daarmee het eerste Boekenweekgeschenk door een niet-Nederlandstalige auteur) speelt zich voor het grootste deel af in de VS en handelt over New York tijdens het toppunt van Amerika's welvaart en macht.
In de roman Shalimar the Clown (2005) behandelt Rushdie de problematiek van de door India en Pakistan betwiste deelstaat Kasjmir, waarbij beide landen de godsdiensttegenstellingen tussen Hindoeïsme en Islam aanwakkerden om hun invloed te vergroten en daardoor de vreedzame coëxistentie vernietigden, met de impliciete steun van de (grillige) VS-diplomatie. Shalimar, een jonge moslim, groeit, onder leiding van een radicale zelfverklaarde mullah, uit tot terrorist, ten onrechte in naam van de Islam.
Voor zijn oeuvre heeft Rushdie vele literaire prijzen ontvangen, waaronder de Aristeion prijs voor Literatuur van de Europese Unie. Hij is ook lid van de Royal Society of Literature en Commandeur des Arts et des Lettres.
[bewerk] Bibliografie
- 1975 - Grimus
- 1981 - Midnight's Children (1985: Middernachtskinderen, Veen)
- 1983 - Shame (1984: Schaamte, Veen)
- 1987 - A Jaguar Smile. A Nicaraguan Journey (1987: De glimlach van een jaguar. Een reis naar Nicaragua)
- 1988 - The Satanic Verses (1989: De Duivelsverzen, Contact)
- 1990 - Haroun and the Sea of Stories (1990: Haroen en de zee van verhalen, Contact) (won de Mythopoeic Award in 1992.)
- 1990 - In good faith. A response to a year of controversy. Is nothing sacred? (1990: Is er dan niets meer heilig? Over religie en literatuur, Contact)
- 1991 - Imaginary Homelands. Essays and criticism 1981-1991 (1991: Vaderland in de verbeelding, Contact)
- 1994 - East, West (1994: Oost, West. Verhalen, Contact)
- 1995 - The Moor's Last Sigh (1995: De laatste zucht van de Moor, Contact)
- 1999 - The Ground Beneath her Feet (1999: De grond onder haar voeten, Contact)
- 2001 - Fury (2001: Woede (Boekenweekgeschenk, voor de eerste keer geschreven door een niet-Nederlandse schrijver))
- 2002 - Step Across This Line, Collected non-fiction 1992-2002 (2003: De grens over, Contact)
- 2005 - Shalimar the Clown (2005: Shalimar de clown, Contact - een maand eerder verschenen dan de Engelstalige uitgave)
