Slagzij

Van Wikipedia

Slagzij is het overhellen van een vaartuig of zeeschip. Het zeeschip of vaartuig maakt slagzij naar stuur- of bakboord, naargelang er schade is aan één van deze twee zijden.

Slagzij maken van een schip is meermaals gebeurd in de geschiedenis van de scheepvaart. Ten tijde van de Egyptenaren, Grieken, Carthago, piraten en Romeinen voerden hun galeien naar een zeeslag. Daar ramden ze elkaar totdat uiteindelijk het vijandelijk schip werd lek geramd en slagzij maakte. Daarna zonk het meestal met man en muis, althans voor de ongelukkige galeislaven. Later in de zeezeilvaart werden de schepen soms lek geschoten door het scheepsgeschut zodat galjoenen, karvelen en later de linieschepen, zoals de 18e eeuwse fregatten, briks, brigantijnen, enz... slagzij maakten, ook door de zware topzware masten, ra's en zeilen, en eveneens de zware scheepskanonnen aan de lekzijde, die het schip uiteindelijk lieten omslaan voordat het zonk.

Zo verging het eveneens met het Zweedse galjoen "Wasa" in 1628. tijdens de afvaart in de Sont. Het splinternieuwe zeilschip maakte slagzij, doordat het topzwaar was en slecht geballast was, kreeg water binnen in de kanongaten en zonk, bij zijn eerste vaart. In januari 1952 lag het zeeschip van de Noorse kapitein Kurt Carlsen, de "Flying Enterprise", dagenlag in de storm met een bakboord-slagzij. Uiteindelijk sprong kapitein Carlsen en de stuurman Dancy van boord, waar ze werden opgevist door de zeesleper "Turmoil". De "Flying Enterprise" zonk in bakboord-slagzij, totdat de scheepsromp verdween en met de voorsteven omhoog, zonk naar de diepte. Tot zo lang bleef kapitein Carlsen verkleumd, maar onder een deken, naar zijn ongelukkig schip kijken, totdat het volledig verdwenen was, ten teken van afscheid.

Deze is één van de vele schepen die de slagzij ervoeren. Soms kan de slagzij nog gered worden door ballast over te pompen, naar de andere zijde of eventueel de lading te verplaatsen, zodoende dat de slagzij-helling minder wordt. Bij binnenschepen kan dan over de scheur of gat in de romp, een dekzeil overgetrokken worden, door het dekzeil onderdoor het schip te trekken, zodat de scheur of gat afgedekt wordt. De druk van het water duwt het zware dekkleed in de schadeopening. Zodoende blijft de schade dan beperkt met deze dekzeilen, zodat sleepboten of andere schepen met dompelpompen, het ruim kunnen leegpompen en het schip naar een droogdok kunnen verhalen voor herstelling.