Tienguldenstuk
Van Wikipedia
Er is in de geschiedenis van het Nederlandse muntstelsel gebaseerd op de gulden tweemaal een muntcoupure geweest die de nominale waarde van tien gulden droeg.
De eerste van de twee was van goud, en werd in de volksmond gouden tientje genoemd. Deze munt werd aanvankelijk onder de dubbele standaard in enkele stuks geslagen, maar na de invoering van de zilveren standaard verdween deze munt uit het muntstelsel. Wel werd de negotiepenning geslagen, die dezelfde afmetingen en hetzelfde goudgehalte had maar geen waardeaanduiding in guldens droeg. Bij het invoeren van de gouden standaard evenwel werd het gouden tientje opnieuw in productie genomen. De intrinsieke waarde (van het metaal) stond gelijk aan de nominale waarde; de gulden was er dus aan gekoppeld. Ook werden er gouden vijfjes geslagen; dit gebeurde echter alleen in 1912, terwijl het gouden tientje in vele jaren geslagen werd. Bij het invallen van de crisis werd het hanteren van een gouden standaard zeer problematisch. Het laatste gouden tientje werd in 1933 geslagen. Sinds 1936, toen de "papieren standaard" werd ingevoerd, was het gouden tientje geen wettig betaalmiddel meer en ging de intrinsieke waarde boven de nominale uit. Het heeft toen nog een tijdje als beleggingsmunt gediend, tot het uiteindelijk vooral een munt voor verzamelaars werd.
De tweede munt met een nominale waarde van tien gulden was van zilver en werd sinds 1970 incidenteel geslagen, steeds om één of ander jubileum te gedenken. De eerste twee munten hadden de 25-jarige jubilea van respectievelijk de bevrijding (1945-1970) en de regering van koningin Juliana (1948-1973) als thema. Ze waren zeer groot van omvang. Daarna werden er onder Beatrix diverse van deze munten geslagen, die iets kleiner waren. Al deze munten waren, evenals het vijftigguldenstuk, volkomen wettig betaalmiddel, al werden ze vaak door verzamelaars aan de circulatie onttrokken, en de waarde van het zilver lag ver onder de nominale waarde van tien gulden.
Na invoering van de Euro is de 5 euro munt de functie als herdenkingsmunt over gaan nemen.
