1912
Van Wikipedia
| Eeuwen: | 19e eeuw · 20e eeuw · 21e eeuw |
| Decennia: | 1890-1899 · 1900-1909 · 1910-1919 · 1920-1929 · 1930-1939 |
| Jaren: | < · 1910 · 1911 · 1912 · 1913 · 1914 · > |
 Kalenders |
|
| Gregoriaanse kalender | 1912 MCMXII |
| Ab urbe condita | 2665 |
| Armeense kalender | 1361 ԹՎ ՌՅԿԱ |
| Chinese kalender | 4608 – 4609 |
| Ethiopische kalender | 1904 –1905 |
| Hebreeuwse kalender | 5672 – 5673 |
| Hindoekalenders | |
| - Vikram Samvat | 1967 – 1968 |
| - Shaka Samvat | 1834 – 1835 |
| - Kali Yuga | 5013 – 5014 |
| Iraanse kalender | 1290 –1291 |
| Islamitische kalender | 1330 –1330 |
[bewerk] Gebeurtenissen
- Anthony Fokker ontwerpt het eerste Nederlandse vliegtuig, de Spin.
- De Belgische regering verbiedt elke militaire afspraak met het Verenigd Koninkrijk.
- De Belgische pedagoog Guillaume Arthur Christiaen richt het eerste Europese beroepskeuzebureau op.
- januari
- 8 - Oprichting van het Afrikaans Nationaal Congres (ANC) in Bloemfontein, Zuid-Afrika.
- 12 - (Duitsland) - Bij de verkiezingen voor de Rijksdag verdubbelen de sociaaldemocraten hun resultaat van 1907 en vormen de sterkste fractie.
- februari
- 2 - (VS) - Voor het Pathé weekjournaal wordt de eerste stuntopname gemaakt: een parachutist springt van het Vrijheidsbeeld in New York af.
- 7 - (Nederland) - Coen de Koning wint de Elfstedentocht in 11 uur en 40 minuten met een gemiddelde snelheid van 16,58 km/h.
- 12 - (China) - Keizer Pu Yi treedt af, waarmee een eind komt aan het Chinese Keizerrijk.
- 15 - (China) - In Nanking kiest de nationale vergadering premier Yoean Shikai tot eerste president van de republiek China.
- 21 - (Duitsland) - Waldemar Bonsels begint aan zijn vertelling Maja de Bij. Dit kinderboek wordt een wereldsucces.
- 27 - (Soedan) - De spoorverbinding van Khartoem naar Al-Obeidh (375 km) wordt ingewijd door de Britse gouverneur-generaal Herbert Kitchener.
- maart
- 12 - Oprichting van de Nederlandse Honkbalbond, de voorloper van de KNBSB.
- 29 - (Antarctica) - Op de terugweg van de Zuidpool komen de Britse poolonderzoeker Robert Falcon Scott en zijn begeleiders om het leven.
- april
- 6 - De Duitse zwemmer Kurt Bretting verbetert in Brussel het wereldrecord op de 100 meter vrije slag tot 1.02,4. Het oude record (1.02,8) stond sinds 15 april 1910 op naam van de Amerikaan Charles Daniels.
- 14 - De Braziliaanse voetbalclub Santos FC, meervoudig winnaar van de Copa Libertadores, wordt opgericht.
- 15 - Ondergang van het passagiersschip de Titanic na een botsing met een ijsberg. Er komen 1503 mensen om het leven.
- mei
- 5 - (Zweden) - In Stockholm worden de vijfde Olympische Spelen geopend. Grote ster is de Amerikaan Jim Thorpe, die de vijf- en tienkamp wint.
- 15 - In België wordt met de Wet op de Kinderbescherming ook het jeugdstrafrecht ingevoerd.
- 18 - (VS) - George L. Horine springt in het stadion van de Stanford-universiteit bij Palo Alto (Californië) als eerste mens 2 meter hoog.
- 22 - (Rusland) - De Pravda, het bolsjewistische partijblad, verschijnt voor het eerst.
- 26 - (Duitsland) - De Duitse voetbalbond verbiedt schoolvoetbal en de aanwezigheid van vrouwelijk publiek bij voetbalwedstrijden.
- 29 - (Frankrijk) - De première van L'après-midi d'un faune van Claude Debussy door de Ballet Russes eindigt in een schandaal.
- juni
- 1 - (Zwitserland) - De wereldvoetbalbond FIFA bepaalt dat de keeper alleen nog in het strafschopgebied de bal met de hand mag aanraken.
- 8 - (VS) - In Cambridge (Massachusetts) springt Marcus Wright hoger dan 4,02 meter met polsstokhoogspringen, de eerste sprong hoger dan vier meter.
- 16 - Rusland sluit een marineverdrag met Frankrijk inzake herschikking beide vloten.
- juli
- Rusland sluit een geheim verdrag met Japan om zich veilig te stellen in de naderende oorlog.
- 20 - (Cuba) - Regeringstroepen slaan, gesteund door Amerikaanse eenheden, een opstand van kleurlingen neer.
- 20 - De Amerikaanse zwemmer Duke Kahanamoku scherpt in Hamburg het wereldrecord op de 100 meter vrije slag tot 1.01,6. Het oude record (1.02,4) stond sinds 6 april op naam van de Duitser Kurt Brettting.
- 24 - (Frankrijk) - Odile Defraye wint als eerste Belg de Ronde van Frankrijk.
- 30 - (Japan) - Yoshihito (Taisho) wordt keizer van Japan als opvolger van zijn vader Mutsuhito (Meiji).
- augustus
- 4 - (Noorwegen) - De 53-jarige schrijver Knut Hamsun voltooit zijn romantrilogie De Zwerver.
- 12 - (China) - Soen Jat-sen sticht in Nanking de Kwomintang, de Nationale Volkspartij.
- 15 - De Waalse socialistische voorman Jules Destrée schrijft in Revue de Belgique een ophefmakende brief aan koning Albert I, waarin hij meldt "...Sire, Vous régnez sur deux peuples. Il y a en Belgique des Wallons et des Flamands; il n'y a pas de Belges ...". Dit is een communautair incident van historische waarde.
- 22 - (Frankrijk) - Oscar Egg verbetert het werelduurrecord wielrennen en brengt het op 42,122 kilometer.
- 29 Oprichting van de Philips Gloeilampen Fabrieken N.V.
- september
- Groot-Brittannië belooft de Franse westkust te beschermen en herschikt zijn marinevloten van de Middellandse Zee naar de Franse kust.
- 19 - In Breda wordt voetbalclub NAC opgericht: de NOAD ADVENDO Combinatie. (Nooit Ophouden Altijd Doorzetten en Aangenaam Door Vermaak En Nuttig Door Ontspanning).
- 23 - (VS) - Mack Sennet brengt met Cohen of Coney Island de eerste slapstick van zijn productiefirma Keystone in productie.
- 29 - (Zweden) - De Olympische winnaar Eric Lemming bereikt met 62,32 meter het eerste officiële record speerwerpen.
- oktober
- 8 - (Montenegro) - Als eerste staat van de Balkanbond (bestaande uit Bulgarije, Griekenland, Montenegro en Servië) verklaart Montenegro de oorlog aan het Osmaanse rijk. Dit is het begin van de eerste Balkanoorlog.
- 9 - (Duitsland) - Max von Laue ontdekt samen met andere natuurkundigen de rasterstructuur van het atoom.
- 18 - (Zwitserland) - Met de ondertekening van het Verdrag van Ouchy komt een einde aan de Italiaans-Turkse Oorlog.
- 25 - (Duitsland) - In Stuttgart gaat de opera Ariadne auf Naxos van Richard Strauss in première.
- november
- 15 - (Duitsland) - Op zijn verjaardag krijgt de Duitse schrijver Gerhart Hauptmann de Nobelprijs voor literatuur.
- 28 - Ismail Qemali roept in Vlorë de onafhankelijkheid van Albanië uit.
- december
- 3 - (Balkan) - Met uitzondering van Griekenland ondertekenen de deelnemers aan de eerste Balkanoorlog een wapenstilstandsverdrag.
- 7 - (Egypte) - In Tell el Amarna graven Duitse archeologen de werkplaats van de beeldhouwer Thoetmosis op. Dezelfde dag vinden ze de (inmiddels wereldberoemde) buste van Nefertete, de moeder van farao Toetanchamon.
- 18 - Ontdekking van de (later vals gebleken) Piltdown Man.
[bewerk] Geboren
- januari
- 1 - Kim Philby, Brits dubbelspion (overleden 1988)
- 6 - Jacques Ellul, Frans socioloog, filosoof en theoloog (overleden 1994)
- 14 - Tillie Olsen, Amerikaans schrijfster, dichteres, vakbondsactiviste en feministe (overleden 2007)
- 19 - Sjeng Tans, Nederlands politicus (overleden 1993)
- 23 - Ank van der Moer, Nederlands toneelspeelster ( overleden 1983)
- 28 - Tante Leen, Nederlands volkszangeres (overleden 1992)
- februari
- 6 - Eva Braun, Duits echtgenote van Adolf Hitler (overleden 1945)
- 9 - Jan Boots, Nederlands presentator (overleden 1980)
- 17 - Andre Norton, Amerikaans schrijfster van sciencefiction en fantasy (overleden 2005)
- maart
- 2 - Ace Adams, Amerikaans Honkballer (overleden 2006)
- 4 - Afro Basaldella, Italiaans kunstschilder (overleden 1976)
- 15 - Louis Paul Boon, Vlaams schrijver en kunstschilder (overleden 1979)
- 22 - Karl Malden, Amerikaans acteur
- 23 - Wernher von Braun, Duits/Amerikaans raketpionier (overleden 1977)
- 25 - Jean Vilar, Frans filmacteur en regisseur (overleden 1971)
- 27 - James Callaghan, Brits politicus (overleden 2005)
- 29 - Willy van Hemert, Nederlandse toneel- en tv-regisseur (overleden 1993)
- april
- 8 - Sonja Henie, Noors kunstschaatsster en olympisch kampioene (overleden 1969)
- 15 - Kim Il Sung, Noord-Koreaans dictator (overleden 1994)
- 19 - Glenn Seaborg, Amerikaans kernfysicus (overleden 1999)
- 21 - Feike Asma, Nederlands organist (overleden 1984)
- 22 - Kathleen Ferrier, Engels altzangeres (overleden 1953)
- mei
- 2 - Marten Toonder, Nederlands stripauteur (overleden 2005)
- 4 - Lomme Driessens, Belgisch wielrenner en ploegleider (overleden 2006)
- 13 - Theo van Baaren, Nederlands dichter en godsdiensthistoricus (overleden 1989)
- 18 - Walter Sisulu, Zuid-Afrikaans anti-apartheidsactivist (overleden 2003)
- 20 - Moses Finley, Amerikaans historicus, (overleden 1986
- 22 - Hendrik Koekoek, Nederlands politicus (overleden 1987)
- juni
- 5 - Adriaan Morriën, Nederlands dichter, essayist, vertaler en criticus (overleden 2002)
- 29 - John Toland, Amerikaans historicus en schrijver (overleden 2004)
- 30 - Ludwig Bölkow, Duits luchtvaartpionier (overleden 2003)
- juli
- 16 - Ben Bril, Nederlands bokser (overleden 2003)
- 23 - Jean Van Heijenoort, Frans wiskundige, logicus en trotskist (overleden 1986)
- augustus
- 3 - Ab van Bemmel, Nederlands bokser (overleden 1986)
- 5 - Abbé Pierre, Frans priester, verzetsstrijder en politicus (overleden 2007)
- 10 - Ivo Samkalden, Nederlands politicus (overleden 1995)
- 10 - Carel Steensma, Nederlands militair, verzetsstrijder en vliegenier (overleden 2006)
- 10 - Jorge Amado, Braziliaans schrijver (overleden 2001)
- 16 - Marga Klompé, Nederlands politica, eerste vrouwelijke minister (overleden 1986)
- 20 - František Fajtl, Tsjechisch gevechtspiloot en schrijver (overleden 2006)
- 23 - Gene Kelly, Amerikaans danser, choreograaf en zanger (overleden 1996)
- 23 - Ed Benedict, Amerikaans tekenfilmtekenaar (overleden 2006)
- 31 - Dolf Brouwers, Nederlands komiek en operettezanger (overleden 1997)
- september
- 2 - Johan Daisne, Belgisch schrijver (overleden 1978)
- 29 - Michelangelo Antonioni, Italiaans cineast
- oktober
- 1 - Johnny Meijer, Nederlands accordeonist (overleden 1992)
- 18 - Philibert Tsiranana, Malagassisch premier (overleden 1978)
- 29 - Leo Fuld, Nederlands zanger (overleden 1997)
- 31 - Jean Améry, Oostenrijks schrijver (overleden 1978)
- november
- 3 - Alfredo Stroessner, Paraguayaans president, dictator en militair (overleden 2006)
- 15 - Albert Baez, Mexicaans-Amerikaans natuurkundige (overleden 2007)
- 30 - Constant Stotijn, Nederlands hoboïst
- december
- 10 - Rien van Nunen, Nederlands acteur (overleden 1975)
- 11 - Carlo Ponti, Italiaans filmproducent (overleden 2007)
- 22 - Lady Bird Johnson, Amerikaans first lady, echtgenote van de Amerikaanse president Lyndon B. Johnson
- 26 - Henk de Looper, Nederlands hockeyinternational (overleden 2006)
[bewerk] Overleden
- januari
- 28 - Gustave de Molinari (92), Belgisch econoom
- maart
- 17 - Lawrence Oates (32), Brits militair en ontdekkingsreiziger
- 30 - Carl F. May (70), Duitse schrijver
- april
- 15 - John Jacob Astor IV (47), Amerikaans zakenman, uitvinder en schrijver
- 20 - Bram Stoker (64), Iers journalist en schrijver
- mei
- 14 - Frederik VIII (68), koning van Denemarken
- 26 - Jan Blockx (61), Vlaams componist
- 30 - Wilbur Wright (45), Amerikaans luchtvaartpionier, vliegtuigbouwer en uitvinder
- juli
- 17 - Henri Poincaré (58), Frans wis- en natuurkundige, mijnbouwkundig ingenieur en wetenschapsfilosoof
- augustus
- 20 - William Booth (73), Brits evangelist
