Tramlijn Amsterdam - Haarlem - Zandvoort

Van Wikipedia

De tramlijn Amsterdam – Haarlem – Zandvoort behoorde ruim een halve eeuw tot de belangrijkste en drukste tramlijnen van Nederland. Ondanks het feit dat deze lijn voor een groot deel evenwijdig liep aan de spoorlijn Amsterdam – Haarlem had deze als groot voordeel een rechtstreekse verbinding te vormen tussen de binnenstad van Amsterdam en die van Haarlem.

De tramlijn werd aangelegd door de Electrische Spoorweg-Maatschappij (ESM), die ondanks de naam een trambedrijf was. De lijn werd aangelegd in meterspoor. Dit omdat de enkele jaren tevoren aangelegde tramlijn Haarlem – Zandvoort van de Eerste Nederlandsche Electrische Tram-Maatschappij (ENET) ook al in die spoorwijdte was uitgevoerd. Vanaf 1904 ging deze lijn ook op in de voortaan als doorgaande lijn geëxploiteerde tramlijn Amsterdam – Zandvoort.

Sinds 1924, tot de opheffing in 1957, werd de tramlijn geëxploiteerd door de Noord Zuid-Hollandse Vervoersmaatschappij (NZH), die een groot tramnet tussen Scheveningen en Volendam exploiteerde (zie: Blauwe Tram).

Een bezwaar van de smallere spoorwijdte was dat op het lijngedeelte dat samenliep met dat van de Gemeentetram Amsterdam het spoor drierailig moest worden uitgevoerd: meterspoor voor de Haarlemse tram en normaalspoor voor de stadstram. Op de brug in de De Clercqstraat over de Singelgracht is nog een klein stukje drierailig spoor te zien.

De remise van de tram was sinds 1899 gelegen aan de Leidsevaart te Haarlem. Na de opheffing van de tram in 1957 bleef het complex in gebruik als busgarage van de NZH, tegenwoordig Connexxion. Het NZH Vervoer Museum bevindt zich op dit terrein en houdt de herinnering levendig aan deze tramlijn.

Van het oorspronkelijke trammaterieel uit 1899 is één motorwagen (A37) bewaard gebleven in het NZH Vervoer Museum. Van het trammaterieel uit 1904 is aldaar één motorwagen (A14) bewaard gebleven.

Op het in 1957 opgeheven en in 1958 opgebroken tracé over de Admiraal de Ruyterweg in Amsterdam is 25 jaar later weer een nieuwe tramlijn verschenen. Op 20 september 1982 werden de Amsterdamse tramlijnen 12 en 14 via deze route verlengd naar Station Sloterdijk.