Treinbestuurder
Van Wikipedia
Een treinbestuurder of machinist is de bestuurder van een trein. De naam machinist is in het hele taalgebied gebruikelijk, treinbestuurder wordt vooral in België gebruikt en wordt afgekort met TB. In de Nederlandse spoorwereld wordt dit afgekort als mcn, en wordt hij aangesproken als meester. Dit betekent niet dat de machinist hoger in aanzien of functie is, maar de term 'meester' is nog afkomstig uit het stoomtijdperk toen de machinist de stoker opleidde tot machinist.
De machinist is verantwoordelijk voor acceleratie en deceleratie van de trein, het opvolgen van seinen, en over het geheel, het garanderen van de veiligheid van de trein. De algehele verantwoordelijkheid voor de veiligheid van de passagiers in de trein ligt bij de chef trein (ctr): conducteur. Bij het ontbreken van een conducteur is de machinist zelf chef trein.
Een machinist hoeft de trein niet te 'sturen' daar deze vanzelf de juiste richting in gestuurd wordt door de wielen die over de rails rijden. De treindienstleider zorgt ervoor dat de wissels in de juiste stand liggen. Alleen op spoorwegemplacementen moet de machinist nog wel eens uitstappen om een wissel met de hand om te leggen. De machinist dient de opdrachten van de seinen op te volgen.
Om te garanderen dat de machinist altijd waakzaam is, moet hij gedurende de hele rit het dodemanspedaal ingedrukt houden en elke 60 seconden kortstondig loslaten. Wanneer de knop te lang wordt losgelaten, of voortdurend ingedrukt gehouden (bijvoorbeeld doordat de machinist onwel geworden is), klinkt een signaaltoon; wanneer hierop niet binnen enkele seconden wordt gereageerd, wordt automatisch een snelremming uitgevoerd.
Inhoud |
[bewerk] Opleiding
[bewerk] Nederland
De eisen om treinbestuurder te kunnen worden zijn:
- min. 18 jaar oud; min. 21 jaar voor volledige bevoegdheid
- minimaal VMBO-opleiding
- indien drager bril of contactlenzen: sterkte tussen +8 en -8 dioptrie (beide inclusief)
- goed concentratievermogen
Hierna volgt een sollicitatie(gesprek) en een medisch en psychologisch onderzoek. Bij NS Reizigers volgt daarna de opleiding LTM1 (Leertraject machinist deel 1). Deze cursus bestaat uit theorie (kennis van seinen en reglementen) en enige praktijkervaring. Wie het examen LTM1 met succes afgelegd heeft, is 'beperkt bevoegd treinbestuurder' en mag alleen lege treinen rijden tot een max. snelheid van 40 km/h. Hij mag hierbij alleen rijden in gebieden waar hij wegbekendheid heeft en alleen op materieel waarvoor hij opgeleid is. Om de vervolgopleiding LTM2 te mogen volgen, moet de machinist minimaal 200 werkdagen zelfstandig rangeerwerk verricht hebben. Als de machinist ook het examen LTM2 goed afgelegd heeft, begint hij met het 'wegleren' om zijn wegbekendheid uit te breiden. Daarna mag hij zelf reizigerstreinen met volle snelheid rijden op de hem bekende baanvakken.
In het goederenvervoer begint een machinist meestal als rangeerder/wagenmeester. Nadat in deze functies voldoende kennis is opgedaan, volgt de theorie-opleiding tot machinist en 20 praktijkdagen op een vast baanvak met 1 materieeltype. Na een theorie- en praktijkexamen moet de machinist 60 volledige "slagen" rijden op dit baanvak, waarna hij een voortgangsexamen moet afleggen. Na dit examen mag hij landelijk gaan wegleren en krijgt hij eventueel aanvullende materieelcursussen. De cargomachinist is belast met de dagelijkse technische controle van locomotieven, wagens en lading. Hij koppelt zelf zijn locomotief af en aan, plant rangeerwerkzaamheden en stemt deze af met de treindienstleider en personeel van andere vervoerders. Wanneer nodig doet hij dienst als rangeerder of wagenmeester.
[bewerk] België
Sinds kort heeft de NMBS zijn opleidingen vernieuwd. Vroeger kreeg de treinbestuurder zowel opleiding van goederentreinen als van reizigerstreinen en werd gecertificeerd om met beiden te rijden. Met de huidige opleidingen zal een treinbestuurder enkel gecertificeerd worden voor goederen of reizigers. Bij de aanwervingen moet je aan volgende punten voldoen:
- 18 jaar en in het bezit van een diploma ASO, TSO of BSO (7e jaar);
- een getuigschrift van goed gedrag en zeden te kunnen voorleggen;
- Belg te zijn of de nationaliteit van één van de lidstaten van de Europese Unie hebben;
- slagen voor de medische en psychotechnische proeven.
Als je dan hiervoor geslaagd bent, begin je aan de eigenlijke opleiding. De opleiding duurt 250 werkdagen, ondermeer 110 dagen volgen met monitor en 15,5 dagen op simulatoren. Behalve lijnstudie krijgt de aspirantbestuurder taken die hij of zij tijdens de praktijkopleiding met de monitor moeten vervullen. Tijdens de theorie wordt uitgegaan van praktische situaties. De lessen worden gegeven in 4 fasen. In het begin krijgen de leerlingen normale situaties voorgeschoteld met de daarbij horende reglementering. Doorheen de fasen krijgen de leerlingen te maken met steeds moeilijkere gevallen zodat ze in de vierde en de laatste fase een rit tijdens verschillende soorten, uitzonderlijke omstandigheden kunnen doen en een aantal types materieel kennen. Na iedere fase wordt een examen afgenomen over de behandelde reglementering. Bij de eerste en tweede fase is er geen herkansing mogelijk. Als de aspirantbestuurder faalt bij de derde en de vierde fase krijgt hij of zij binnen de 14 dagen een herkansing. Tot slot is er het praktische examen door een baanproef af te leggen. Tijdens de eerste 5 jaar zal de jonge en onervaren bestuurder regelmatig (minimum 3 keer per jaar) tijdens zijn diensten gevolgd worden door een iemand van de Instructie.
