Vingerhoedskruid (geslacht)
Van Wikipedia
Vingerhoedskruid | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Vingerhoedskruid plant |
|||||||||||||||||
Taxonomische indeling | |||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
Geslacht | |||||||||||||||||
Digitalis |
|||||||||||||||||
Gewoon vingerhoedskruid |
Vingerhoedskruid (Digitalis) is een geslacht uit de weegbreefamilie met wereldwijd 22 twee- en meerjarige soorten. De planten zijn inheems in Europa, Noord-Afrika en westelijk Azië. De naam digitalis betekent vinger, de Nederlandstalige naam is dus uit het Latijn afgeleid. De naam is gegeven omdat de bloem om de menselijke vinger past.
Gemeenschappelijke kenmerken zijn buis- of trechtervormige tweelippige bloemen, die in grote trossen staan. De soorten gedijen het best in de halfschaduw op humusrijke, goed waterdoorlatende grond. De kleur van de bloemen kan van wit via lichtroze tot paars en geel variëren.
[bewerk] Gebruik
In de plantgeneeskunde vinden de soorten vingerhoedskruid (Digitalis purpurea) en de Zuid-Europese Digitalis lanata toepassing.
Het gebruik van een extract van Digitalis purpurea met glycoside voor de behandeling van hartproblemen werd voor het eerst beschreven door William Withering. In de hedendaagse geneeskunde, wordt een zuiverder vorm van digitalis gebruikt om hartritmestoornissen te behandelen.
Een groep van farmacologisch actieve stoffen wordt gewonnen uit de tweedejaars bladeren. In zuivere vorm worden de stoffen aangeduid met de chemische namen digitoxine en digoxine, of door merknamen als Lanoxin en Purgoxin.
Digitalis is een klassiek voorbeeld van een medicijn dat afgeleid is van een plant die eerst in de volksgeneeskunst is ontdekt. Omdat het lastig is de goede dosering aan de hand van plantenbladeren te bepalen, wordt de plant nu niet meer in de volksgeneeskunst gebruikt. Ook het gebruik bij epilepsie vindt geen toepassing meer.
"Digitalis vergiftiging" resulteert uit een overdosis digitalis. De verschijnselen zijn een verminderd gezichtsvermogen, het zien van vage omtrekken en in ernstige gevallen een gevaarlijk lage hartslag (bradycardia). Omdat verminderde eetlust veelvuldig optreedt als neveneffect, is het ook wel misbruikt als afslankmiddel.
Het fijngestampte blad van het vingerhoedskruid doet een diepe snede binnen enkele uren dichtgaan, mits gebruikt als compres.
[bewerk] Soorten
In Nederland en België komt alleen vingerhoedskruid (Digitalis purpurea) voor.
Enkele andere soorten zijn:
- Digitalis ferruginea
- Digitalis grandiflora
- Digitalis lanata
- Digitalis lutea
- Digitalis obscura (Spaanse vingerhoed)
- Digitalis isabelliana (Kanarische vingerhoed)
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Digitalis op Wikimedia Commons. |