Zijpe (stroomgat)
Van Wikipedia
Zijpe was een stroomgat in de huidige gemeente Zijpe, in de provincie Noord-Holland.
Zijpe werd eigenlijk genoemd en geschreven als Sìpe wat een verwantschap heeft aan het woord sijpelen. Later is het vertaald/verbasterd naar Zijpe.
De gehele stroomgat was geleidelijk ontstaan in de 13e eeuw nadat in 1170 en in 1196 het gebied was overspoeld door de zee. In de jaren daarna "sijpelde" het water verder het gebied in en de zee "sijpelde" zo ook het land langzaam weg. Het stroomgat lag ongeveer tussen Petten en Callantsoog en liep landinwaarts tot aan de Westfriese Zeedijk (onderdeel van Westfriese Omringdijk).
In de 15e eeuw poogde men het voor het eerst in te polderen maar het duurde tot 1597 voordat het gehele gebied volledig ingepolderd was. De aanzet daarvan was al in 1552 ingezet. Jan van Scorel, geboren op 1 augustus 1495, was kanunnik in Utrecht en kunstschilder. Hij wist Nicolaas Nicolai uit Brabant en diens zwager Guillaume Moys Pertszoon uit Antwerpen ervan overtuigen dat het gebied bedijkt zou kunnen worden. Op 14 mei 1552 werd in opdracht van Jan van Scorel en consorten door Helico Hubertszoon begonnen met 12 werkers een dijk te maken. Het project loopt echter voor een deel niet naar wens, mede door de voor die tijd uiterst gebrekkige middelen.
Jan van Scorel besloot advies te vragen aan Andries Vierlingh, een deskundige in waterschapszaken. Vierlingh kwam kijken en schreef later; "Als men mij bij de eerste plannen geraadpleegd had dan had ik de hele onderneming naar mijn beste vermogen ontraden." Na zijn adviezen lukte het toch om het gebied te bedijken. Maar drie jaar na de drooglegging, in de herfst van 1555, brak de zee de dijken en was het gebied weer volgelopen met water. Het jaar erop ging landsheer Philips II, schoonzoon van Karel de Vijfde, aan de slag met de bedijking. De bedijking lukte maar weer brak de zee een aantal maal stukken dijk weg. Uiteindelijk kwamen er molens en sluizen in het gebied om het droog te maken en droog te houden. De definitieve drooglegging werd in 1597 werkelijkheid.
In het gebied staan nog 10 van de molens die het gebied drooghielden. Een paar van die molens doen nog steeds hun werk. Ook een aantal sluizen bestaat nog, zoals in Zijpersluis en Oudesluis.
