Gunder Olaus Jensen
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Gunder Olaus Jensen (19. desember 1843–7. oktober 1924) var ein handelsmann, målarmeister, glasmeister og lokalpolitikar i Fredrikshald (no Halden).
Innhaldsliste |
[endre] Livsskildring
Gunder Olaus Jensen vart fødd i Halden 19. desember 1843 og var son av målarmeister Lars Jensen og Klara Juliane Müller. Han gifta seg med Anna Marie Cecilie Hjorth (1867–1929) som stamma frå den haldenske og egersundske skipparslekta Hjorth. Dei fekk tre søner, av dei ein som døydde berre tre år gamal. Eldste sonen, Gunnar Hjorth Jensen følgde far sin i handtverk og handel. Yngste sonen var skodespelaren og teatermannen Egil Hjorth-Jenssen. Gunder Olaus Jensen budde og virka i Halden heile sitt liv.
[endre] Handtverkar og handelsmann
Han vart utdanna til målar, voneleg av far sin, og tok borgarskap som målarmeister i Halden 22. april 1872. Nokre år seinare (1876) tok han handelsborgarskap og etablerte seg som fargehandlar, ei verksemd han dreiv heilt til han døydde. I 1911 tok han svenneprøve som glasmeister, altså i ein alder av 67 år, med beste karakter. Borgarskapet som glasmeister tok han i 1912, same året som han kunne feire 40-årsjubileum som handtverksmeister. Etter at han døydde tok sonen Gunnar over som fargehandlar og utvida verksemda til å omfatte jernvarehandel og fotograf.
[endre] Bladmann
G. O. Jensen var ein av ildsjelane i avisa «Fredrikssten» som kom ut nokre årgangar frå 1898, og han var ei tid óg ansvarleg redaktør i bladet. To venstreaviser i ein liten by som Halden vart i meste laget, og «Fredrikssten» gjekk inn omkring 1902. Som ein kuriositet kan nemnast at Sven Elvestad trødde sine journalistiske barnesko i nettopp dette bladet.
[endre] Lokalpolitikar
Gunder Olaus Jensen, i Halden populært berre kalla «G.O.», var sterkt politisk interessert. I 1880- og 1890-åra var han ein av dei ivrigaste Venstremennene i Halden. Han spela ei stor rolle i byen sitt politiske liv, men utan å nokon gong vera fast medlem av bystyre eller formannskap. Han var sterkt engasjert i unionsstrida som på slutten av 1800-talet etterkvart vart ganske hektisk, ikkje minst i grensebyen Halden. Han var ein av dei ivrigaste forkjemparane for at det norske flagget skulle vera reint og uten unionsmerke.
[endre] Lokalpatriot
Jensen var ein ihuga lokalpatriot og deltok aktivt i lag og organisasjonar. Han var óg ein av dei første som gjekk aktivt inn for å endre byen sitt namn frå Fredrikshald til Halden, og han sette fram forslag om å søke myndigheitene om dette i Fredrikshalds Handelsstands forening i 1908. Han fekk ikkje mykje støtte den gongen, og forslaget falt. Han fortsatte imidlertid å både tale og skrive varmt for denne saka, men fekk aldri sjølv oppleve namneendringa som trådte i kraft i 1928, berre fire år etter at han døydde.
[endre] Organisasjonsarbeid og verv
- 1886–1888: Medlem av likningsnemda i Halden.
- 1886–1891: Medlem av direksjonen for Norges Bank sin avdeling i Halden. I denne perioden var han óg medlem av banken sin ettersynskomite.
- 1887: Medstiftar av Smålenenes krins av Norges Forsvarsforening
- 1907–1910: Revisor i laget «Haldens Minder».
- 1911: Medlem av ein komite sett ned av formannskapet som arbeida for jernbane mellom Halden og Rakkestad.
- 1911–1913: Varamann til bystyret i Halden.
- 1911–1924: Varamann til styret i «Haldens Minder»
- 1917: Medlem av ein kommunal jernbanekomite.
