Egiptologia
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
L'egiptologia qu'ei la diciplina qui a per objectiu l'estudi de la civilizacion qui viscó e ocupè Egipte e mei que mei la benda fertila de la vath de Nil enter lo Vau millenni a.C e lo sègle IVau de l'èra crestiana (quan l'espandiment deu cristianisme acabè dab la religion egipciana e, dab era, l'utilizacion deu son sistèma d'escritura). Los documents utilizats en egiptologia be son divèrs anant d'artefactes de tota traca trobats suu terren, de monuments de grana dimension, dinc aus tèxtes trobats sus aqueths monuments e aus testimoniatges de tot escantilh (papirs en egipcian, tauletas d'argela, tèxtes biblics, tèxtes grècs o romans) de totas las epòcas. Lo desbrembament de la lectura deus sistèmas d'ecritura e de la lenga egipciana antica (dens los son divèrs estats) non deishè pas, dinc au sègle XIXau, com hont d'informacion suber l'Egipte antica, sonque los testimoniatges en lengas conegudas com ac èran l'ebrieu, lo grèc e lo latin.
L'entrada dens l'èra de l'egiptologia modèrna que ho lo frut deu famós erudit filològ e cercaire occitan Joan Francés Champolion Fijac qui, lo purmèr, tornè léger los ieroglifs (un deus sistèmas d'ecritura de l'Egipte antic) mercés a la soa coneishença deu còpte e au descobriment, per l'armada de Napoleon, de la Pèira de Roseta (qui pòrta un tèxt egipcian arrevirat en grèc, lenga qui, au contra de l'egipcian, èra coneguda deus Europèus d'aqueth temps).
