Paleta de Narmer
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
La Paleta de Narmer, qu'ei ua òbra escultada deu periòde tinita (autorn de -3000, lo periòde abans l'Empèri ancian) considerada com lo mei vielh document istoric deu monde. Que ho descobèrta en 1894 peus arqueològs anglès James E. Quibell e Frederick W. Greenau au cors de cavas arquologicas dens lo temple d'Òrus a Eracleopòlis. Que representa un personatge qui los ieroglifs e noman Narmer, portant la corona de Haut Egipte e qui truca victoriós un son enemic dab ua maçuga. Que's raprocha aqueth Narmer dab lo purmèr rei egipcian mentavut per l'itorian grèc Erodòt: Min, Menes en çò de l'aute istorian grèc Maneton. Durant los medish cavaments que's descrobí tanben lo cap de maçuga representant lo rei Òrus Escorpion (eth tanben representat victoriós e portant la corona de Haut Egipte). Los dus faraons que deven aver viscut haut o baish a la medisha epòca en seguí's se non hon quitament pas la medisha persona. La paleta qu'ei generaument interpretada com lo raconte de l'unificaion egipciana e que muisharé lo rei Narmer de Haut Egipte conquestant lo Baish Egipte (simbolizat peu papirus) dab l'ajuda deu diu Òrus (lo haucon). Totun, que s'a perpausat tanben que poderé contar l'istòria d'ua auta campanha en dehòra d'Egipte. Se la purmèra interpretacion e hosse justa, aquesta paleta qu'aubriré l'istòria de l'Egipte en clavar lo periòde predinastic.