Akroleina
Z Wikipedii
Akroleina (akrylaldehyd) nazwa systematyczna wg IUPAC: propenal, aldehyd allilowy lub aldehyd akrylowy - związek chemiczny z grupy aldehydów. Wzór półstrukturalny: CH2=CH–CHO
Jest to najprostszy możliwy aldehyd nienasycony i jak wszystkie tego rodzaju aldehydy jest stosunkowo nietrwały. Niewielkie ilości kwasu lub zasady powodują jej gwałtowną polimeryzację do poliakroleiny.
Jest to bezbarwna, lotna ciecz, temperatura wrzenia ok. 50°C, o gryzącej woni, przy dużych stężeniach, i dość przyjemnym, ożywczym zapachu, przy małych stężeniach. Jest bardzo silnym lakrymatorem. Powoduje silne podrażnienia błon śluzowych, oczu i górnych dróg oddechowych. Już przy stężeniu w powietrzu rzędu 2 ppm może spowodować zgon. Z tego względu była stosowana przez jakiś czas w trakcie I wojny światowej jako gaz bojowy. Akroleina posiada również dość silne właściwości rakotwórcze.
Akroleinę produkuje się z gliceryny. W warunkach przemysłowych akroleina jest otrzymywana przez termiczną dehydratację (odwodnienie) gliceryny w temperaturze 280°C. W laboratorium można ją otrzymać poprzez reakcję gliceryny ze stężonym kwasem siarkowym lub bezwodnym siarczanem sodu lub w reakcji acetaldehydu z formaldehydem wg:
Akroleina wydziela się także w wyniku ogrzewania przez dłuższy czas masła w wysokiej tempetaturze, np. podczas smażenia na maśle. Z tego powodu nie należy używać masła do smażenia na patelni.
Współcześnie akroleina jest stosowana głównie jako monomer do produkcji poliakroleiny, polimeru, który jest łatwo biodegradowalny i całkowicie nietoksyczny, dzięki czemu znajduje on zastosowanie w przemyśle kosmetycznym i medycynie. Stosowana jest także jako substrat do reakcji chemicznych.
