Claudio Monteverdi
Z Wikipedii
Claudio Monteverdi (urodzony 15 maja 1567 w Cremonie - zmarł 29 listopada 1643), włoski kompozytor, skrzypek (grał na violi da braccio) i śpiewak. Pierwszy wielki twórca oper.
Pierwszą księgę świeckich madrygałów wydał w roku 1587. Od roku 1592 związany z dworem Gonzagów w Mantui, gdzie powstały między innymi jego opery Orfeusz (L'Orfeo, 1607) i Ariadna (L'Arianna, 1608, niestety do dnia dzisiejszego zachował się tylko Lament Ariadny pochodzący z tej opery), kolejne księgi madrygałów, oraz Nieszpory najświętszej Maryi Panny (Vespro della Beata Vergine z 1610 roku). Z okresem działalności w Mantui związane jest także jego małżeństwo z Claudią de Cattaneis, z którą miał troje dzieci (jedno z nich zmarło w dzieciństwie). W roku 1607 owdowiał. Narastające po śmierci żony problemy finansowe i zdrowotne przyczyniły się do opuszczenia przez Monteverdiego dworu Gonzagów w Mantui. W roku 1613 przejął obowiązki maestro di cappella weneckiej Bazyliki Św. Marka. W roku 1632 przyjął święcenia kapłańskie. W Wenecji powstały między innymi jego ostatnie księgi madrygałów, oraz dialog dramatyczny Combattimento di Tancredi e Clorinda (oparty na Jerozolimie wyzwolonej Tassa). Obfitą twórczość religijną z tego okresu podsumowuje zbiór Selva morale e spirituale. W roku 1640 powrócił do formy opery, tworząc Powrót Ulissesa do ojczyzny (Il ritorno d'Ulisse in patria). W rok później powstało Wesele Eneasza i Lavinii (Le nozze d'Enea con Lavinia, obecnie zaginione), podsumowaniem zaś jego doświadczeń na polu opery okazała się Koronacja Poppei (L'incoronazione di Poppea), przez niektórych uważana za pierwsze arcydzieło w historii opery.
Był jednym z najważniejszych twórców w historii muzyki i walnie przyczynił się do powstania stylu barokowego w muzyce. Był świadom dokonywanych zmian i wprowadził pojęcie seconda practica na określenie nowego stylu podporządkowującego muzykę znaczeniu śpiewanego tekstu i poszukujący nowych form ekspresji. Przeciwstawiał przy tym seconda practica dawnemu prima practica, stylowi kojarzonemu z takimi mistrzami renesansu jak Josquin des Pres. Należy jednak zauważyć, że w swym dorobku posiada także dzieła związane stylistycznie ze stylem prima practica, którym również potrafił znakomicie się posługiwać (przykładem jest Missa In illo tempore z 1610 roku, w której zastosował technikę parodii wykorzystując motet Gomberta).
Dzieła:
- opery
- L'Orfeo (1607)
- L'Arianna (1608)
- Il ritorno d'Ulisse in patria (1640)
- L'incoronazione di Poppea (1642)
- dzieła sakralne
- Missa In illo tempore (1610)
- Vespro della Beata Vergine (1610)
- Missa solenissima (1631)
- Selva morale e spirituale (1640)
- Missa a quattro voci (opublikowana pośmiertnie w roku 1650).
- Magnificat
