Ebionici
Z Wikipedii
Ebionici to nurt judeochrześcijański, rozpowszechniony zwłaszcza w Transjordanii i Syrii w pierwszych wiekach ery chrześcijańskiej. Ebionitów (z hebrajskiego ebjonim - "ubodzy") charakteryzowała postawa silnej opozycji wobec hellenizmu, a zwłaszcza niechęć do św. Pawła z Tarsu, który, według nich, był odpowiedzialny za oddalenie chrześcijan od integralności prawa Mojżeszowego i od Chrystusa.
Źródła dotyczące ich doktryny są nieliczne, pochodzą głównie od pisarzy starochrześcijańskich, którzy przedstawiali ebionitów jako "judaizujących", heretyków. Najstarsze świadectwo które może tyczyć się ebionitów to wzmianka Justyna Męczennika (ok. 140 r.) o odłączonej od Kościoła grupie przestrzegającej Prawa Mojżeszowego. Po raz pierwszy nazwy ebionitów używa ok. 180 r. Ireneusz z Lyonu opisując judaizującą sektę. O ebionitach wspomina również Orygenes, podając etymologię ich nazwy. Opis ugrupowania zamieszcza Epifaniusz z Salaminy w Panarion, dziele ostrzegającym przed ok. 80 herezjami. Krótko opisuje ich również Euzebiusz z Cezarei w IV księdze swojej Historii Kościelnej. Wiadomo o istnieniu Ewangelii Ebionitów, jednak znamy ją tylko fragmentarycznie, z cytatów z dzieł autorów chrześcijańskich. Kwestią sporną jest zagadnienie interpretacji tego tekstu z apokryficzną Ewangelią Hebrajczyków.
Doktryna ebionitów przedstawia się niejasno. Odrzucili nie tylko chrystologię Pawłową, ale zakotwiczeni w surowym monoteizmie, uważali Chrystusa za wielkiego proroka, lecz nie za Syna Bożego, kultywując żywe aspiracje mesjańskie.
W pierwszej połowie II w. jedna z tych grup opracowała Ewangelię ebionitów, z której pozostały tylko fragmenty. Ebionici zostali częściowo wchonięci przez pierwsze Kościoły gnostyckie, a ostateczny zanik tego ruchu wydaje się łączyć z arabską inwazją na Syrię w 637 roku.
