Edward Cyfus
Z Wikipedii
Edward Cyfus – Warmiak, piewca gwary warmińskiej, urodził się w 1949 roku w Dorotowie (gmina Stawiguda) pod Olsztynem z ojca Mazura i matki Warmianki. Dzieciństwo i lata młodzieńcze spędził w Barczewie, gdzie mieszkał do 1981 roku. Wykształcenie średnie.
Na dziesięć dni przed stanem wojennym wyjechał do Niemiec. Mieszkał w Gernsheim nad Renem niedaleko Darmstadt (południowa Hesja). Przez jedenaście lat przebywał i pracował w okolicach Frankfurtu nad Menem. Do Polski powrócił w 1992 roku i założył firmę fonograficzną. Od 1998 przez cztery lata wygłaszał co tydzień na antenie Radia Olsztyn swoje gawędy w gwarze warmińskiej. W formie opowiadań publikował je na łamach Gazety Olsztyńskiej od 2003 r. Teksty swoje tworzy w zapisie fonetycznym, mając nadzieję, że czytający przyswoi sobie brzmienie melodyjnej gwary, prawie doszczętnie zanikłej po II wojnie światowej. W 2000 r. wydał własnym nakładem książkę ("Po naszamu") – zbiór gawęd z kasetą oraz słownikiem zwrotów i wyrażeń gwarowych. W roku 2003 i 2006 ukazały się kolejne dwie książki, oparte na biografii jego matki. Został uznany za piewcę gwary i zwyczajów Warmii.
Poznał wiele zawodów. Między innymi był kelnerem, kierowcą, kaowcem, kierownikiem stołówki, konferansjerem, muzykiem w zespole rozrywkowym (perkusja). Obecnie jest kierownikiem Polsko-Niemieckiego Centrum Młodzieży w Olsztynie. Mieszkał w Nowej Wsi, obecnie w Olsztynie.
Był szefem promocji w gminie Purda, jest niemal symbolem współczesnego Warmiaka. Twierdzi on, że naszym atutem w Europie jest warmińska tradycja w połączeniu z kulturą ludności napływowej. Bardzo ciekawą imprezą kulturalno-historyczną, której pomysłodawcą był Edward Cyfus było ustawienia szlabanu na granicy Warmii i Mazur - "Granica jedności" w Łajsie na granicy katolickiej Warmii z protestanckimi Mazurami (obecnie granica gminy Purda z gminą Jedwabno). W tym miejscu, w pierwszy majowy weekend, odbywają się imprezy kulturalne promujące kulturę Warmii i Mazur. Był pomysłodawcą "Alei biskupów" w Bałdach (rok. 2006). Edward Cyfus jest także etatowym jurorem konkursów wiedzy o regionie. Zamierza związać z regionem jej byłych mieszkańców, obecnie mieszkających w Niemczech.
[edytuj] Książki
- „A życie toczy się dalej” Wyd. Audio Soft, Olsztyn 2003, 225 str. (ISBN 83-913584-5-3)
- „A życie toczy się dalej cz. 2” Olsztyn 2006, 216 str. (ISBN 83-921953-7X)
Relacje autochtona i próba przypomnienia obecnej społeczności wszystkiego tego, co działo się na Warmii w latach 1930-1980 (Wymój, Stawiguda, Dorotowo, Barczewo, Olsztyn), część pierwsza obejmuje lata 1930-1946.
- "Po naszamu. Gawędy warmińskie", Audio-Soft, Olsztyn 2000
Po naszamu to nie jest zwykła książka. W twardej oprawie znajduje się bowiem i książka, i kaseta z nagranymi przez Autora gawędami. Książka też nie jest zwykła. Są w niej linie i marginesy jak w szkolnym zeszycie. Wśród ciekawej grafiki opisane są teksty, trudniejsze słowa gwarowe napisane są niebieskim kolorem i od razu objaśnione na marginesie. Oprócz tego na s. 169-188 znajduje się spory, dobry Słowniczek gwarowo-polski.
Oto tytuły godek:
- Kedajszy Łolstyn
- Dawny Olsztyn
- Kołam do Łolstyna
- Lyjonowe cwilingi
- Tyjater
- Kermas
- Łod frysztyka robota
- Bandzie wesele
- Łu Bazylów wesele
- Ana je łuziyrzchno
- Mój łutropek
- Byzuch z Rejchu
- Na grzybach
- Matylda w radyji
- Litkup za dakelka
- Tylewizór łuczy?
- Ópowe splytki
- Naszo Ojrópa
- Matylda jydzie do Rejchu
- Listek łod Matyldy
- Do dylera po tajle
- Naszo godka
- Nowy rok i gody
- Psoty
- Po kolandzie
- Karlowy muchor
- Babskie lołny
- Am sia ópó łostoł
- Gburskie strejki
- Post
- Dochtóry i reformy
- Mój bruderek Gustow
- Wincuk
- Z Zygfrydam w ryza
- Zielgónoc
- Na kobziyty słuchać
- Mniecki Stasiek
- Śwanto Matylda
- Gyszeft z Bazylam
- Przymanki
- Dakelek
- I znowój gościna
- Łutropki
- Mniecki szpacyr
- Papsiyż łu noju
- Łurzandy, łurzandy
- I znowój mowam Gody
- To tedy aż za rok
- O Warmio moja...?
- Po naszamu
- Dwanostki
- Benewantórowy rozwód
- Wymój
- Klopejczam lepsi
- Pozietrze
- Kluki
- Gustow chce nazod
- Ópowo medycyna