1981

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

rok 1981 / MCMLXXXI XIX wiek · XX wiek · XXI wiek
1979 « 1980 « 1981 » 1982 » 1983

Spis treści

1 Wydarzenia w Polsce
2 Wydarzenia na świecie
3 Urodzili się
4 Zmarli
5 Zdarzenia astronomiczne
6 Nagrody Nobla
7 Zobacz też
8 Święta ruchome

[edytuj] Wydarzenia w Polsce

5 stycznia - Antoni Piechniczek został trenerem piłkarskiej reprezentacji Polski.
7 stycznia - Podjęto decyzję o zamknięciu huty aluminium "Skawina" i wstrzymaniu produkcji celulozy w Jeleniej Górze
8 stycznia - opanowano erupcję ropy w Karlinie, stłumiono pożar
16 stycznia - pierwszy transport ropy z Karlina do rafinerii
27 stycznia - "Te Deum" Krzysztofa Pendereckiego dedykowano Janu Pawłowi II
2 lutego - Prymas Stefan Wyszyński w swoim kazaniu poparł zdecydowanie ruch "Solidarności"
5 lutego - Główny Urząd Statystyczny poinformował, że przeciętna płaca w Polsce w 1980 roku wyniosła 5755 zł, zaś najniższe zarobki odnotowano w służbie zdrowia i w handlu.
9 lutego - Były premier Piotr Jaroszewicz został wykluczony z PZPR.
11 lutego - Episkopat wezwał do stałego i uczciwego dialogu władz z obywatelami.
11 lutego - Generał Wojciech Jaruzelski został premierem.
17 lutego - Zarejestrowano Niezależne Zrzeszenie Studentów - NZS.
6 marca - powstało Zjednoczenie Patriotyczne Grunwald.
8 marca - pierwszy zjazd "Solidarności" Rolników Indywidualnych w Poznaniu; Jan Kułaj (woj.przemyskie) został wybrany przewodniczącym.
19 marca - "prowokacja bydgoska", po sesji Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy milicja pobiła trzech działaczy "Solidarności"
24 marca - ogłoszono komunikat o przedłużeniu ćwiczeń "Sojuz 81" na czas nieokreślony. Zachodnie okręgi Armii Radzieckiej oraz jednostki stacjonujące w Polsce i NRD od wielu miesięcy trwały w podwyższonej gotowości bojowej.
27 marca - Generał Wojciech Jaruzelski podpisał tekst pt. "Myśl przewodnia wprowadzenia Stanu Wojennego".
1 kwietnia - Wprowadzono reglamentację mięsa i wędlin (cukier reglamentowany był już od 1976).
3 kwietnia - skończył się pierwszy zjazd Niezależnego Związku Studentów w Krakowie; Jarosław Guzy z Uniwersytetu Jagiellońskiego wybrany został przewodniczącym. Lech Lipiński z Uniwersytetu Wrocławskiego został przewodniczącym Komisji Rewizyjnej.
10 kwietnia - Premier Wojciech Jaruzelski zaapelował z trybuny sejmowej o zawieszenie na 3 miesiące wszelkich akcji strajkowych.
16 kwietnia - Nadzwyczajny Zjazd Aktorów reaktywował dawną nazwę Związek Artystów Scen Polskich (ZASP); Andrzej Szczepkowski został prezesem.
21 kwietnia - po 8 latach powrócił do Polski Edward Bałuka, jeden z przywódców strajków stoczniowych w Szczecinie z zimy 1970/71 roku.
23 kwietnia - Do Polski przybyła delegacja KPZR pod przewodnictwem Michaiła Susłowa.
30 kwietnia - Wprowadzono kartki na masło, mąkę, kaszę i ryż.
12 maja - Zarejestrowano Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych Solidarność.
15 maja - w Katowicach powstało "forum partyjne", konserwatywna reakcja na ruch reform w partii. Z tego samego ducha wywodził się nowy tygodnik "Rzeczywistość".
25 maja - w kilku miastach studenckie marsze protestacyjne (NZS) pod hasłem uwolnienia więźniów politycznych.
31 maja - Odbył się pogrzeb Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, w którym udział wzięło tysiące wiernych.
czerwiec - Grzegorz Ciechowski założył Republikę.
5 czerwca - z 14-dniową wizytą po 30 latach nieobecności, przybył laureat Literackiej Nagrody Nobla, Czesław Miłosz. W księgarniach miały miejsce kolejki po jego książki.
11 czerwca - po rozmowach z rządem "Solidarność" odwołała akcję strajkową z powodu niewywiązywania się władz z obietnic wyjaśnienia bydgoskiego incydentu w marcu.
15 czerwca - początek procesu przywódców KPN: L. Moczulskiego, R. Szeremietiewa, T. Stańskiego, T. Jędziszka.
5 lipca - 5751 Świadków Jehowy przyjechało na zgromadzenie do Gdańska.
7 lipca - Jan Paweł II ustanowił biskupa warmińskiego Józefa Glempa prymasem Polski.
31 lipca - w skład rządu weszło 4 generałów. Sejm przyjął nową ustawę o cenzurze, która odtąd miała działać jawnie, na podstawie jasnych kryteriów.
1 sierpnia - O około 15-20% obniżono normy kartkowe na mięso i jego przetwory oraz wprowadzono kartki na proszek do prania.
3 sierpnia - zaczęła się kolejna tura rozmów rządu z "Solidarnością"
13 sierpnia - apel episkopatu w rocznicę wydarzeń sierpniowych.
19 sierpnia - formą nacisku w sprawie dostępu do radia i telewizji były ogłoszone przez "Solidarność" 2 dni bez prasy. Akcja uwieńczona częściowym powodzeniem.
20 – 22 sierpnia – W gdańskiej hali Olivia odbył się I Przegląd Piosenki Prawdziwej "Zakazane Piosenki".
21 sierpnia - Jerzy Urban, publicysta tygodnika "Polityka", został rzecznikiem rządu.
5 września - W gdańskiej Hali Olivia rozpoczął się krajowy Zjazd "Solidarności".
5 września - po buncie w areszcie śledczym w Bydgoszczy uciekło 188 więźniów; bunty więźniów kryminalnych były częstymi wydarzeniami jesieni 1981.
7 września - ostry konflikt w Hucie "Katowice" spowodowany uniemożliwieniem wydawania czasopisma "Nowy Związkowiec".
8 września - na I Krajowym Zjeździe Delegatów NSZZ Solidarność z inicjatywy delegata z Ostrowa Wlkp., Henryka Sicińskiego, uchwalono Posłanie do ludzi pracy Europy Wschodniej
10 września - naczelny sąd dziennikarski zrewidował wyrok w sprawie Tadeusza Samitowskiego: tylko 1 rok zawieszenia w prawach członkowskich.
15 września - uchwała Rady Ministrów wprowadziła dla górników 3-krotne stawki za pracę w wolne soboty.
24 września - apel 35 intelektualistów do władz i do "Solidarności" - o poszukiwanie tego, co wspólne, o "podmiotowe" traktowanie społeczeństwa.
16 października - za publikację wywiadu z działaczem byłego KOR, Jackiem Kuroniem, naczelny redaktor "Sztandaru Młodych" został usunięty z pracy; protest zespołu redakcji. Stefan Bratkowski, prezes Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, wydalony został z PZPR.
18 października - Rada Ministrów przedłużyła o 2 miesiące służbę wojskową tych żołnierzy wojsk lądowych, którzy kończyli 2. rok służby.
23 października - "Solidarność" pragnie stworzyć instytucję społecznej kontroli polityki gospodarczej rządu; sprzeciw władz. Rząd powołał wojskowe terenowe grupy operacyjne dla kontroli sprawności administracji.
25 października - 18-letnia Japonka Keiko Urushikara laureatką VIII Międzynarodowego konkursu Skrzypcowego w Poznaniu.
27 października - strajk okupacyjny w kopalni "Sosnowiec" po podrzuceniu fiolek z trującym płynem.
3 listopada - pierwszy wygrany przez redakcję tygodnika "Solidarność" proces przeciwko cenzurze.
7 listopada - Polskę opuścił potajemnie płk Ryszard Kukliński ze Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, związany od lat z wywiadem amerykańskim.
12 listopada - Zwodowany został w Stoczni Gdańskiej kadłub "Daru Młodzieży".
12 listopada - wszystkie wyższe uczelnie objęte strajkami; studenci domagali się nowej ustawy o szkolnictwie wyższym i solidaryzowali się ze strajkiem w radomskiej Wyższej Szkole Inżynierskiej.
19 listopada - Strajki w szkołach średnich Lublina i jego województwa, liczne postulaty, a najważniejszy z nich: odwołanie kuratora.
20 listopada - Wałęsa zaapelował do ludzi pracy i związków zawodowych Europy Zachodniej o pomoc żywnościową dla Polski.
22 listopada - podwyżka cen benzyny i olejów napędowych o 50-80%.
1 grudnia - podwyżka cen alkoholu o 40-80%.
5 grudnia - Biuro polityczne KC PZPR upoważniło Wojciecha Jaruzelskiego do wprowadzenia stanu wojennego w wybranym przez niego terminie.
11 grudnia - niezależny Kongres Kultury Polskiej rozpoczął obrady w Teatrze Dramatycznym. Pierwszy przemówił Jan Józef Szczepański.
12 grudnia - Rada Państwa podjęła uchwałę o wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce.
13 grudnia - Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego (WRON) wprowadziła na terytorium Polski stan wojenny.
14 - 17 grudnia - Wybuchł strajk w Stoczni Gdańskiej, na ulicach Gdańska miały miejsce starcia demonstrantów z ZOMO, do walki skierowane zostały helikoptery i czołgi; pierwsze ofiary walk ulicznych.
16 grudnia - pacyfikacja Kopalni "Wujek" przez oddziały ZOMO
20 grudnia - Zakończył się strajk w Porcie Gdańskim.
Utworzono Śnieżnicki Park Krajobrazowy.
24 grudnia - posłanie Wojciecha Jaruzelskiego do narodu polskiego: "13 grudnia nie było już innego wyjścia"
30 grudnia - Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego (WRON) zwróciła się do Sejmu o ustanowienie Trybunału Stanu dla osądzenia osób, które wtrąciły Polskę w stan kryzysu w latach siedemdziesiątych.

[edytuj] Wydarzenia na świecie

20 stycznia - Wypuszczono zakładników z amerykańskiej ambasady w Teheranie.
20 stycznia - Ronald Reagan został nowym prezydentem USA.
25 stycznia - Zapadł wyrok w procesie przeciwko tzw. bandzie czworga w Chińskiej Repulice Ludowej.
3 lutego - Gro Harlem Brundtland została pierwszą kobietą premierem w Norwegii.
23 lutego - Oddziały Guardia Civil przeprowadziły nieudaną próbę puczu wojskowego w Hiszpanii.
25 marca - Założono Park Narodowy Garajonay.
30 marca - Nieudany zamach na prezydenta USA Ronalda Reagana
12 kwietnia - Wystartował do pierwszego lotu wahadłowiec kosmiczny Columbia.
10 maja - François Mitterrand został prezydentem Francji.
13 maja - Mehmet Ali Ağca dokonał nieudanego zamachu na papieża Jana Pawła II.
5 czerwca - Do publicznej wiadomości w Stanach Zjednoczonych podano informację o zanotowaniu pierwszych zachorowań na nieznaną dotąd chorobę, nazwaną później AIDS.
29 lipca - Odbył się ślub lady Diany Spencer (księżna Diana) i księcia Karola Windsor, następcy tronu Wielkiej Brytanii.
12 sierpnia - koncern IBM wprowadził na rynek swój pierwszy model komputera osobistego
22 września oddanie do użytku pierwszej linii pociągów o wielkiej prędkości (TGV) między Paryżem a Lyonem
18 października - Ogólnogrecki Ruch Socjalistyczny Andreasa Papandreu odniósł zdecydowane zwycięstwo w greckich wyborach parlamentarnych.
14 grudnia - Uchwałą Knesetu Izrael dokonał aneksji Wzgórz Golan.
Powstał BITNET.
Drugie rozszerzenie Wspólnoty Europejskiej. Krajem przystępującym była Grecja.