Fosforan

Z Wikipedii

Fosforany [nazwa systematyczna: fosforany(V)] - związki chemiczne, pochodne kwasu fosforowego. Nazwa obejmuje zarówno sole, jaki i estry kwasu fosforowego. W ogólniejszym ujęciu nazwa "fosforany" może dotyczyć także pochodnych innych kwasów fosforowych, m.in. metafosforanów i pirofosforanów.

W zależności od stopnia podstawienia kwasu fosforowego wyróżniamy trzy szeregi fosforanów:

- pierwszorzędowe (XH₂PO₄);

- drugorzędowe (X₂HPO₄);

- trzeciorzędowe (X₃PO₄);

gdzie X - metal jednowartościowy lub reszta organiczna.

Rozpuszczalność fosforanów w wodzie spada wraz z ich rzędowością. Prawie wszystkie sole pierwszorzędowe są dobrze rozpuszczalne, z drugorzędowych i trzeciorzędowych rozpuszczalne są tylko sole metali alkalicznych (poza litem) i amonu.

Estry kwasu fosforowego odgrywają ogromną rolę w procesach życiowych. Spotykane są m.in. w kwasach nukleinowych (w których tworzą szkielet cukrowo-fosforanowy) i nukleotydach. Trifosforan adenozyny (ATP) jest podstawowym źródłem energii reakcji chemicznych w organizmach.

To jest tylko zalążek artykułu związanego z chemią. Jeśli możesz, rozbuduj go.