Gorczyca sarepska

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Gorczyca sarepska

Systematyka
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	Rosopsida
Rząd	kaparowce
Rodzina	kapustowate
Rodzaj	kapusta
Gatunek	kapusta sarepska
Nazwa systematyczna
Brassica juncea
(L.) Czern., 1859
Synonimy
Brassica juncea (L.) Czern. & Coss.

Kapusta sarepska, gorczyca sarepska, kapusta sitowata (Brassica juncea (L.) Czern., Conspectus Plantarum circa Charcoviam et in Ucrania sponte cresentium et vulgo cultarum, 1859) - gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny kapustowate. W stanie naturalnym występuje w południowo-wschodniej Azji i w Europie Wschodniej. Jest rośliną uprawianą, czasami dziczeje (ergazjofigofit). Status gatunku we florze Polski: kenofit

[edytuj] Charakterystyka

Łodyga: Jest mocno rozgałęziona i osiąga wysokość do 1 m. Cała pokryta jest woskowym nalotem, tak, że ma siny kolor.

Liście: Dolne liście są duże, lirowatego kształtu i kędzierzawe, górne, mniejsze, są zazwyczaj niepodzielone.

Kwiaty: Kielich 4-działkowy, korona 4-płatkowa, żółtego koloru. Ma 6 pręcików i 1 słupek, dojrzewają równocześnie. Okres kwitnienia: VI-VII. Jest owadopylna lub samopylna.

Owoc: Długa łuszczyna zawierająca w środku żółte lub brązowe nasiona. Utrzymuje się na roślinie dłużej, niż u gorczycy białej i gorczycy czarnej. Jej nasiona mają gorzki i piekący smak, od którego pochodzi jej zwyczajowa nazwa gorczyca. Smak ten zawdzięcza składnikowi o nazwie synalbina.

[edytuj] Zastosowanie

Roślina uprawna. Najwięcej gorczycy uprawia się w: Danii, Francji, Wielkiej Brytanii i krajach Beneluksu. Z nasion gorczycy wytwarza się wysokiej jakości olej (ma on zdolność pochłaniania wszelkich zapachów). Przede wszystkim jest jednak wykorzystywana do produkcji musztardy oraz jako przyprawa do przyprawiania wędlin, marynat, maseł ziołowych, majonezów i surówek. Nasiona gorczycy dodaje się do kiszonych warzyw. Są też składnikiem pieprzu ziołowego.
Roślina lecznicza . Surowcem leczniczym są nasiona Semen Sinapis albae (Semen Erucae). Zawierają one olejki eteryczne, glikozydy, tłuszcze, białka, sole mineralne, szczególnie dużo siarki. Gorczyca jest środkiem szeroko stosowanym w lecznictwie. Nasiona gorczycy mają silne własności drażniące, na skórę działają rozgrzewająco i odpromieniowująco. W tym celu stosuje się okłady w postaci plastrów nasyconych zmielonymi ziarnami gorczycy lub spirytusem gorczycowym. Okłady takie stosuje się przy dolegliwościach reumatycznych, na przeziębienia, zapalenie płuc, korzonków nerwowych, na dusznicę bolesną. Wykazują dużą skuteczność. Olejek gorczyczny używa się do płukania gardła i migdałków, jest też składnikiem wielu maści.
Choroby i szkodniki. Plantacje gorczycy atakowane są przez podobne choroby i szkodniki, jak plantacje rzepaku, a mianowicie: mączniak rzekomy, zgorzel siewek, cylindrosporioza, zgnilizna twardzikowa. Zapobiega się szerzeniu tych chorób i szkodników przez płodozmian, stosowanie kilkuletnich przerw w uprawie roślin kapustnych na danym polu. Zwalcza się je metodami chemicznymi.

[edytuj] Ciekawostki

Mimo, że jest rośliną jadalną (jako przyprawa) i leczniczą, jest też bardzo niebezpieczna dla zdrowia przy niewłaściwym użyciu. Przedawkowanie przy spożyciu ustnym może spowodować podrażnienie żołądka, uszkodzenie wątroby, nerek i dróg moczowych. U kobiet może spowodować silne przekrwienie macicy i poronienie. Wdychanie olejku gorczycznego może spowodować oparzenie błon śluzowych gardła, krtani i uszkodzenie układu oddechowego poprzez porażenie jego mięśni gładkich.
Gorczyca używana jest od tysięcy lat. W średniowieczu była przyprawą dostępną tylko dla bogatych.
W czasie I wojny światowej używano jej do produkcji gazów bojowych.