Gran Canaria
Z Wikipedii
| Gran Canaria | |
 Maspalomas |
|
| Kontynent | Afryka |
| Państwo |  Hiszpania |
| Akwen | Ocean Atlantycki |
| Powierzchnia | 1600 km2 |
| Populacja • liczba ludności • gęstość |
802 247 501 os./km2 |
 |
|
| Galeria zdjęć w Wikimedia Commons | |
Gran Canaria jest jedną z wysp archipelagu Wysp Kanaryjskich usytuowaną na Oceanie Atlantyckim, tuż obok północno-zachodniego wybrzeża Afryki. Terytorialnie przynależy do Hiszpanii. Razem z wyspami Lanzarote i Fuerteventura tworzy prowincję Las Palmas. Stolicą wyspy jest miasto Las Palmas de Gran Canaria. Wyspa zajmuje centralne miejsce w archipelagu kanaryjskim i jest usytuowana pomiędzy Teneryfą a Fuerteventurą.
Spis treści |
[edytuj] Pochodzenie nazwy wyspy
Pomimo że historycy nie mogą dojść do porozumienia, większość z nich uważa, że pierwotna nazwa wyspy w języku Guanczów brzmiała Tamarán lub Tamarant. Współczesna zaś nazwa pochodziła, jak mniemano, od nazwy psa kanaryjskiego "Can", jednakże według najnowszych badań lingwistycznych i historycznych uważa się, że wywodzi się ona z antroponimu "canarii" jednego z plemion afrykańskich.
[edytuj] Opis ogólny
Wyspa Gran Canaria jest trzecią co do wielkości i drugą co do ludności z 802,247 mieszkańców (Narodowy Instytut Statystyczny Hiszpanii, 01-01-2005). Ze swoją powierzchnią prawie 1600 km², znajduje się na 28º długości północnej i 15º 35' długości zachodniej. Posiada miano "kontynentu w miniaturze" dzięki swojej różnorodności klimatycznej, różnicom geograficznym oraz zróżnicowanej florze i faunie.
Wyspa ma okrągły kształt z masywem górskim pochodzenia wulkanicznego w centrum wyspy. Najwyższy punkt wyspy to Pozo de las Nieves (1949 metrów). Wyróżniają się także formy skalne takie jak Roque Nublo (1813 metrów) i Roque Bentayga.
Na wyspie możemy rozróżnić dwie strefy: El Noreste (północny wschód) zwany Neocanaria o ukształtowaniu bardziej współczesnym, gdzie znajdują się tereny osadowe uformowania podmorskiego. W tej strefie znajdziemy też formacje o ukształtowaniu tarasowatym i stożki wulkaniczne takie jak na przykład "Caldera de Bandama" i inne bardziej zniszczone przez erozję, położone na wschodzie w Tenteniguada, Temisas i Tirajana. Znajdują się w tej strefie również równiny i wąwozy przynależące do Telde, Guayadeque i Tirajana.
W najbardziej wysuniętym na północny wschód miejscu wyspy znajduje się mały półwysep zwany Isleta, połączony z lądem przesmykiem Guanarteme, z plażami Las Canteras i Las Alcaravaneras usytuowanymi na jego brzegach. Isleta przynależy do miasta Las Palmas de Gran Canaria i góruje nad nim znajdującymi się na niej dwoma wzgórzami: Montaña del Faro (251 m) i Montaña del Vigía (212 m).
Druga strefa wyspy to Suroeste (południowy zachód) zwana Tamarán. Jest to najstarsza część wyspy, fakt który można łatwo stwierdzić biorąc pod uwagę ilość znajdujących się tam wąwozów. Do tej strefy przynależy również centrum wyspy, gdzie znajdują się najwyższe jej wzniesienia. Wyróżnia się szczególnie masyw Tamadaba ze swoimi urwiskami. Szczyt Faneque położony 1 kilometr od wybrzeża ma wysokość 1096 m n.p.m. W tym rejonie znajdują się między innymi wąwozy Aldea, Agaete, Arguineguín i Fataga.
[edytuj] Szlaki komunikacyjne
Główne szlaki komunikacyjne łączące wyspę z resztą świata to port "Puerto de la Luz" położony w stolicy wyspy, port "Puerto de Agaete" znajdujący się w miasteczku Agaete i port lotniczy "Aeropuerto de Gran Canaria", zwany dawniej "Aeropuerto de Gando", położony tuż obok miasta Telde, jednego z największych miast wyspy. Sieć drogowa wyspy jest zwarta a jej punktem newralgicznym jest miasto Las Palmas de Gran Canaria. Drogi wiodące do części centralnej wyspy są dostosowane do jej warunków terenowych, z powodu licznych wąwozów ją przecinających.
Pomiędzy głównymi szlakami komunikacyjnymi należy wyróżnić drogi dwupasmowe i autostradę: GC-1, która jest główną osią wyspy i łączy miasto Las Palmas de Gran Canaria ze strefą turystyczną południa wyspy biegnąc wybrzeżem wschodnim; GC-2, która łączy stolicę wyspy z miastem Agaete, okrążając północne zbocza wyspy i GC-3 zwana obwodnicą Las Palmas de GC.
[edytuj] Ekonomia
Motorem napędowym ekonomii wyspy jest turystyka, która również napędza rozwój budownictwa. Generalnie można stwierdzić, że obecnie prawie trzy czwatre pieniędzy generowanych na wyspie pochodzi z sektora usługowego.
[edytuj] Główne miasta turystyczne
Oprócz stolicy, głównymi centrami turystycznymi wyspy są:
- Maspalomas, ze swoim ekosystemem wydmowym, którego przetrwanie jest niestety zagrożone poprzez rozwój urbanistyczny przeszkadzający odtwarzaniu się wydm.
- Puerto Rico posiadające sztuczną plażę stworzoną w latach 60.
- Puerto de Mogán i Meloneras będące obecnie strefą największej ekspansji turystycznej.
Turystyka wyspy Gran Canaria jest głównie typu plażowego, chociaż obiekty naturalne takie jak Roque Nublo (wolnostojąca skała o wysokości 60 m położona w centrum wyspy), przyciągają coraz większą ilość turystów głodnych wrażeń innych niż tylko wylegiwanie się na plaży.
[edytuj] Rolnictwo
Wyróżniają się nawadniane uprawy bananów i pomidorów, przeznaczonych na eksport. Pomidory uprawia się na południowym-zachodzie wyspy a banany w strefie północnej.
W wyżej położonych partiach wyspy uprawia się zboże, rośliny strączkowe i ziemniaki, które to uprawy służą zaopatrzeniu rynku wewnętrznego. W ciągu ostatnich dziesięcioleci uprawy te uległy jednak znacznemu ograniczeniu ze względu na wysokie koszta produkcji i coraz większy import.
[edytuj] Zabytki
Największa część zabytków jest pozostałością po epoce podboju wyspy, chociaż udało się zachować pewne ślady kultury pozostałe po plemionach tubylczych wyspy. Są to Malowana Jaskinia Gáldar, Klasztor Valerón w Santa María de Guía itp.
[edytuj] Miejscowości
Wyspa Gran Canaria jest podzielona na 21 okręgów miejskich:
|
|
|
