Holszany
Z Wikipedii
| Holszany | |
|---|---|
| Informacje ogólne | |
| Obwód | grodzieński |
| Telefon | +375 1593 |
| Kod pocztowy | 231120 |
| Powierzchnia | |
| Populacja | |
| Gęstość zaludnienia | |
| położenie rejonu oszmiańskiego w obwodzie grodzieńskim | |
 |
|
Holszany lub Halszany (lit. Alšenai, biał. Halšany, biał. Гальшаны ) - wieś, obecnie położona w rejonie oszmiańskim, w zachodniej Białorusi, w obwodzie grodzieńskim. W Holszanach urodziła się polska królowa Zofia Holszańska.
Założycielem miasta, wg. legendy, był Holsza, jeden z synów Romunta (kniazia litewskiego). Od Holszy wywodzi swoje pochodzenie ród Holszańskich.
Po śmierci Pawła Algimuntowicza Holszańskiego (biskupa łuckiego, a później wileńskiego), Holszany odziedziczyła Helena Dubrowicka. Po jej zaślubinach (w roku 1525) z Pawłem Sapiehą, miasto przeszło w ręce rodziny męża. Ostatnimi dziedzicami majątku holszańskiego z rodu Sapiehów byli Kazimierz (zm. w 1639) i Tomasz (zm. w 1646). Majątek obciążony znacznymi długami powoli zmieniał właścicieli i podupadał.
Zamek holszanski wybudowano w 1610 na zlecenie Pawła Stefana Sapiehy, wicekanclerza Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zamek uważano za jeden z piękniejszych zamków na Wileńszczyźnie. Wznosił się na brzegu rzeki Olszanki. Był dwupiętrowy i w kształcie czworoboku z ośmiościennymi wieżami po bokach. Budynek posiadał system ocieplający, wodociągi i kanalizację. Pokoje gościnne oraz galerie zdobiły freski i bogata sztukateria. podłogi wyłożone były terakotą. Wokół zamku zbudowano 3 sztuczne jeziora, których dno wyłożono kafelkami. W rezydencji Sapiehy mieściła się okazała biblioteka i galeria obrazów.
W ciągu wieków zamek kilkakrotnie przebudowywano. Zaczął też popadać w ruinę. W czasach "potopu szwedzkiego" został ograbiony i zniszczony.
W XIX w. należał do rodziny Żabów. W 1880, kolejny właściciel (Gorbaniew) rozebrał baszty i część ścian pod budowę karczmy.
Kościół i klasztor to inne zabytki miasta. Zostały ufundowane w 1618 przez Pawła Stafana Sapiehę. Wdowa po nim dobudowała do kościoła rotundę, w której umieściła marmurowy nagrobek męża oraz nagrobki jego trzech poprzednich żon. Nagrobki te pozostawały w świątyni do ok. 1970, kiedy to wywieziono je do Muzeum Starożytnej Historii i Kultury Białoruskiej w Mińsku.
