Imperium
Z Wikipedii
Imperium - współczesny termin pochodzi od łacińskiego imperium, który pierwotnie w czasach republikańskiego Rzymu, oznaczał zakres władzy, terminologicznie rozbitej na dwie podstawowe kategorie: imperium maius - zakres władzy większej, czyli wojskowej i religijnej, przysługującej konsulom i dyktatorowi (chociaż, ściślej rzecz biorąc, temu ostatniemu przysługiwało summum imperium - czyli największa niczym nieograniczona władza) oraz zakres władzy mniejszej (imperium minus), która przysługiwała np. pretorom.
Imperium czasami określane także terminem cesarstwo to zazwyczaj bardzo rozległe, wielonarodowe państwo, którego struktura utrzymywana jest poprzez przymus wywierany z jego ośrodka centralnego (w przeciwieństwie do federacji, której istnienie oparte jest na wzajemnym porozumieniu jej części składowych). Oprócz tego, że imperium zajmuje znaczną powierzchnię, to jednocześnie dąży do rozszerzenia swojej strefy wpływów (imperializm), podporządkowując sobie sąsiednie kraje bądź ich części, lub zdobywając terytoria zamorskie (imperium kolonialne). Zazwyczaj jest to kraj o ustroju monarchicznym, rządzony przez silnego władcę, zwanego cesarzem, carem lub imperatorem.
Pojęcie imperium zostało użyte dla określenia najbardziej znanej jednostki tego rodzaju: imperium rzymskiego. Choć ta formuła rządów znana była już wiele wieków wcześniej, a najstarszym jego przykładem może być prawdopodobnie imperium akadyjskie. Obecnie, kiedy się mówi o "imperiach" ma się na myśli Cesarstwo rzymskie, Bizancjum oraz Rosję.
Alfabetyczna lista największych imperiów w dziejach świata:
- Cesarstwo bizantyjskie
- Cesarstwo rzymskie
- Cesarstwo chińskie
- Imperium arabskie
- Imperium mongołów
- Imperium osmańskie
- Imperium perskie
- Imperium Brytyjskie
- Imperium Rosyjskie
