Jama Michalika
Z Wikipedii
Jama Michalika jest jedną z najstarszych krakowskich kawiarni.
Założona w 1895 roku jako Cukiernia Lwowska przez Apolinarego Jana Michalika. Doskonała lokalizacja przy ul. Floriańskiej 45 spowodowała, że bardzo szybko stała się miejscem spotkań artystów, literatów, dziennikarzy i całej krakowskiej cyganerii. W 1904 roku tworzono w niej Tekę Melpomeny – zbiór karykatur aktorów w najlepszych rolach, aby je potem sprzedać i pomóc finansowo bezrobotnym aktualnie artystom.
W 1905 roku rozpoczął działalność kabaret Zielony Balonik wystawiający w Jamie Michalika przedstawienia i szopki. Właśnie artystom kawiarnia zawdzięcza nową nazwę – lokal bowiem nie posiada okien i właśnie z tego powodu zaczęto nazywać go Jamą Michalika.
W 1906 roku nowy wystrój zaprojektował malarz Henryk Szczygliński. Wykonane według jego projektu meble nie zachowały się do dziś.
Zachęcony powodzeniem przedstawień kabaretowych Michalik postanowił powiększyć kawiarnię o jeszcze jedną salę. Zaprzyjaźniony z artystami mógł liczyć na współpracę najlepszych z nich. Nową salę od strony architektonicznej przygotował w 1910 roku Franciszek Mączyński, a jej wnętrze zaprojektował Karol Frycz. Do dziś zachowały się meble z zieloną tapicerką, drzwi, lustra, lampy i witraże, zwłaszcza witrażowy dach nad salą. Dwie kawiarniane sale dzieli witraż projektu Henryka Uziembły z przedstawieniem Sztuki, która ma rysy i twarz Ireny Solskiej. Ściany kawiarni zdobią karykatury, obrazy, afisze, lalki i zaproszenia na występy kabaretu. Do najzabawniejszych karykatur należy "Pijana Brama Floriańska", w takim bowiem stanie widzieli ją bywalcy kawiarni nad ranem opuszczający lokal.
W latach I wojny światowej bywali tutaj między innymi Józef Piłsudski, i Walery Sławek. W 1918 r. Michalik sprzedał kawiarnię kelnerom. Interes nie był już tak dochodowy i w 1935 r. ogłoszono upadłość. Żeby pospłacać długi zlicytowano część wyposażenia, niemniej jednak znaczną jego część udało się uratować.
W latach 50 kawiarnię upaństwowiono, stała się własnością "Społem" i zamknięto na kilka lat z powodu remontu. Otwarta została ponownie w 1960. na miejscu dawnej cukierni utworzono tzw. "barek" z alkoholem i drinkami. W sali z "górką" w latach 1960-1991 występował Kabaret Jama Michalika, dając w tym czasie 11 przedstawień, ostatnie pożegnalne w 1990/91 r.
Obecnie kawiarnia jest własnością prywatną.
[edytuj] Bibliografia
- Alina Kowalska Jama Michalika-wnętrze, Kraków: Wydawnictwo PTTK, 1972
