Jan Klimontowic
Z Wikipedii
Jan Klimontowic (zm. 1244), polski możny z rodu Gryfitów, kasztelan toszecki i cieszyński.
Był synem Klemensa, kasztelana połockiego; bratem Klemensa, Andrzeja, Wierzbięty i Świętosława.
W 1223 roku kilku polskich książąt dzielnicowych - Henryk I Brodaty , Leszek Biały, Konrad mazowiecki i Świętopełk Wielki - zorganizowało wyprawę na Prusy. Akcja nie przyniosła spodziewanych sukcesów; jednak na ziemi chełmińskiej zdołano odbudować przygraniczne grody. Na ich czele stanęli Dersław Abrahamowic i Budzisław Krzesławic z rodu Odrowążów oraz Jan. Krótko potem, prawdopodobnie w 1224, Polacy padli nagłego ataku Prusów. Dersław i Budzisław zginęli, Jan salwował się ucieczką.
Jego postępowanie spotkało się z wrogą reakcją. Sankcje dotknęły cały ród. Konrad mazowiecki wygnał Gryfitów z Mazowsza. Przywódca rodu, wojewoda krakowski Marek, stracił swój urząd. Jan z braćmi znalazł się w Małopolsce.
Tam próbował zorganizować spisek przeciwko Leszkowi Białemu. Przyzwany przez Gryfitów, Henryk Brodaty, w 1225 roku oblegał Kraków, ale szybko pogodził się z kuzynem. Gryfici zostali wypędzeni z Małopolski. Jan ze swoimi braćmi Klemensem i Wierzbiętą schronił się na dworze Kazimierza Mieszkowica, księcia opolskiego.
W 1225 lub 1226 został kasztelanem cieszyńskim, toszeckim i rudzkim.
Po raz ostatni figuruje w dokumentach 8 sierpnia 1243. Z małżeństwa z bliżej nieznaną kobietą miał syna Sulisława.
Był pierwowzorem postaci Jaszka w powieści Waligóra autorstwa Józefa Ignacego Kraszewskiego.
[edytuj] Bibliografia
- Piekosiński F., Rycerstwo polskie wieków średnich, t. 3, Kraków 1902, s. 40.
- Szczaniecki P., Benedyktyni polscy, Tyniec 1989, s. 107-110
- Wójcik M. L., Ród Gryfitów do końca XIII wieku. Pochodzenie – genealogia – rozsiedlenie, Wrocław 1993, s. 42, 44-50
- Zientara B., Henryk Brodaty i jego czasy, wyd. 2, 1997.
